MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 314 parsel sayılı 14.400,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılarak mahsus sicile kaydedilmiştir. Davacı ... , kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve satın almaya dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa uyarınca ... davaya dahil edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve dava konusu 314 parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro çalışmaları sonucunda mera niteliği ile kamu orta malı olarak sınırlandırılan çekişmeli taşınmazın davacı adına tapuya tescili istemine ilişkindir. Mahkemece çekişmeli taşınmazın mera vasfında olmadığı ve davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki, karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın 1. maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi sınırlarının tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletilmiş olması nedeniyle ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın davaya dahil edilmesi gerekirken bu husus düşünülmeden ve taraf teşkili sağlanmaksızın işin esası hakkında karar verilmiştir. Taraf teşkilinin sağlanması 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarından olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. (HMK 115/1). Taraf teşkili sağlanmaksızın işin esası hakkında karar verilemez. Mahkemece bu yön göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, işin esası yönünden yapılan araştırma ve inceleme de yetersizdir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmaza komşu tüm taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanların dava dosyaları getirtilip incelenmemiş, bilirkişi ve tanıkların beyanlarının doğruluğu bu belge ve kayıtlarla denetlenmemiştir. Öte yandan, bir taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliğini, sürdürülen zilyetliğin süresini ve şeklini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde hava fotoğraflarından hiç yararlanılmamış, üçlü ziraatçi bilirkişi kurulundan bilimsel verilere dayalı gerekçeli rapor almak yerine birbirleriyle çelişen ve hüküm kurmaya elverişli bulunmayan tek kişilik ziraatçı bilirkişi raporlarına dayanılarak karar verilmiştir. Ayrıca, çekişmeli taşınmazın kadastro tespitine esas tapu ve vergi kayıtları yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanmamış, revizyon durumları araştırılmamış ve varsa revizyon gördüğü taşınmazlara ilişkin tespit tutanakları ve dayanakları getirilmemiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle davacı tarafa ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı yöntemine uygun şekilde davaya dahil etmek üzere süre ve imkan tanınmalı, bu yolla taraf teşkili tamamlandıktan sonra taraflardan savunma ve delilleri sorulup saptanmalı, çekişmeli taşınmaza komşu tüm taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanların dava dosyaları getirtilmeli, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, memleket haritaları, en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan temin edilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları ve tespit bilirkişilerinin tümü ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, kadastro tespitine esas tapu ve vergi kayıtları yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanmalı, kayıtlarda belirtilen sınırlar yerel bilirkişilere tek tek okunmak suretiyle bu sınırların zeminde gösterilmesi sağlanmalı, bilirkişilerin gösteremediği sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı tanınmalı, bilirkişiler ve tanıklarca gösterilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından harita üzerinde işaretlenerek tapu ve vergi kayıtlarının kapsadıkları alanlar kroki üzerinde saptanmalı, tapu ve vergi kayıt malikleri ile davacı taraf arasındaki akdi ya da ırsi ilişki bulunup bulunmadığı gerek nüfus kayıtlarından yararlanılmak, gerekse de bilirkişi ve tanıklardan sorulmak suretiyle kesin olarak tespit edilmeli, kayıt malikleri arasında ya da kayıt malikleri ile davacı arasında harici taksim, bağış ya da satış gibi hukuki işlemler bulunup bulunmadığı araştırılarak, varsa bu işlemlerin kapsam ve içerikleri belirlenmeli, yerel bilirkişiler ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın önceki niteliğinin ne olduğu, evveliyatı itibariyle kadim mera vasfında olup olmadığı, bitişik mera parselleri ile çekişmeli taşınmaz arasında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz evveliyatı itibariyle mera vasfında değilse taşınmaz üzerindeki zilyetliğin ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmaz imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise nasıl ve ne şekilde emek ve masraf sarfı ile imar-ihya edildiği, imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, tespit tutanağının edinme sebebi kısmında belirtildiği üzere tapu malikleri tarafından mera olarak kullanılmak üzere köye terk edilip edilmediği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkiler giderilmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, komşu parsellerin davalı olmaları halinde dava dosyaları getirtilerek çekişmeli taşınmazın niteliği ve zilyetlik durumunun değerlendirilmesi sırasında bu dosyalarda alınan beyan ve raporlar dikkate alınmalı, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığını, taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden bitişik mera parsellerinden nasıl ayrıldığını, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir unsur bulunup bulunmadığını, çekişmeli taşınmazın meradan açılan veya meranın devamı niteliğinde olan yerlerden olup olmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile yan görünüş (kesit) krokisi ile desteklenmiş, önceki zirai bilirkişi raporlarını irdeleyen somut verilere dayalı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava ve uydu fotoğrafları ile memleket haritaları üzerinde inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmazın fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki niteliği, sınırları, kullanım şekli ve mera alanları ile arasında ayırt edici unsurlar bulunup bulunmadığı hususlarında ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki düzenlettirilmeli, çekişmeli taşınmazın tapu kaydı kapsamında kalıp kalmadığı, tapu kaydı kapsamında kalıyor ise tapu malikleri tarafından davacı tarafa satılıp satılmadığı, mera olarak kullanılmak üzere köye terk edilip edilmediği, tapu kaydı kapsamı dışında kalıyorsa kadim mera olup olmadığı ve davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği duraksamasız şekilde belirlenmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece taraf teşkili sağlanmaksızın ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 18.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.