16. Hukuk Dairesi 2016/6815 E. , 2019/1080 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında yol olarak tescil harici bırakılan çekişmeli taşınmaz bölümü hakkında tapu kaydına ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 744,77 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı tarafın dayandığı tapu kaydının kapsamında kaldığı, davacı ile tapu maliki arasında irsiyet bağı bulunduğu ve ayrıca davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki; mahkemece, tapu kaydının davacı tarafça dosyaya sunulan ve tarih, cilt numarası, geldi ve gitti kısımları tamamen boş bırakılan fotokopi şeklindeki tercümesi ile yetinilmiş, bu tapu kaydının gerçekten mevcut olup olmadığı Tapu Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden araştırılmamış, tapu kaydının ilk tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve varsa oluşumuna ilişkin belge ve haritalar getirtilmemiş, revizyon durumu sorulmamış; tapu maliki ile tapuya dayanan davacı taraf arasında akdi ya da irsi ilişki bulunup bulunmadığı tespit edilmemiş, tapu kaydı yöntemine uygun şekilde yerel bilirkişiler ve fen bilirkişisi eliyle mahalline uygulanarak kapsamı belirlenmemiştir. Öte yandan, keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında, çekişmeli taşınmazın niteliği ve kullanım şekline ilişkin olarak bariz çelişkiler bulunmasına rağmen, bu çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmemiş, davacı tanıklarının ve bir kısım tespit bilirkişisinin soyut ve yetersiz beyanlarına üstünlük tanınarak karar verilmiştir. Harita mühendisi bilirkişi raporunda, 2006 yılı hava fotoğraflarına göre çekişmeli taşınmaz bölümü ile davacıya ait güneydeki parseller arasında renk farklılığı bulunduğu belirtilmesine ve ziraat mühendisi bilirkişi raporunda da çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde uzun süredir tarımsal amaçlı ekim-dikim yapılmadığı açıklanmasına rağmen, tespit tarihine en yakın tarihli ve daha öncesine ilişkin uydu fotoğrafları getirtilip yöntemince incelenmemiş, çekişme konusu yolun kadim olup olmadığı, ne zaman açıldığı, sınırları ve güzergahında değişiklik yapılıp yapılmadığı, önceden tarım arazisi iken sonradan yol olarak kullanılmaya başlanmış ise, bu durumun yola terk olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususları üzerinde yeterince durulmamıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, davacı tarafça dosyaya sunulan tercüme şeklindeki fotokopi tapu kaydının gerçekten mevcut olup olmadığı Tapu Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden ayrı ayrı sorularak, varsa bu tapu kaydı ilk tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve oluşumuna ilişkin belge ve haritalarla birlikte dosyasına konulmalı, yine varsa kayden revizyon gördüğü parsellerin pafta örneği ile ilgili taşınmazların tutanakları, ilgili mahkeme kararları (Yargıtay ilamı örnekleri) de getirtilmeli, tapu malikinin tüm mirasçılarını gösterir veraset ilamı ya da nüfus kayıt örnekleri temin edilmeli, kadastro tespit tarihine yakın tarihli ve daha öncesine ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş uydu fotoğrafları getirtilmeli, daha sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen, ziraat ve harita mühendisi bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, öncelikle tapu maliki ile davacı taraf arasında akdi ya da ırsi ilişki bulunup bulunmadığı nüfus kayıtları ve varsa veraset ilamından yararlanılarak ve yerel bilirkişilerden sorulmak suretiyle tespit edilmeli, daha sonra davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının varsa haritası yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanarak kapsamı 3402 sayılı Yasa"nın 20/A maddesine göre belirlenmeli, tapu kaydının haritasının bulunmaması ya da uygulanma kabiliyetinin olmaması halinde tapu kaydının sınırları yerel bilirkişilere tek tek okunmak suretiyle zeminde gösterilmesi istenilmeli, gösterilemeyen sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, belirlenen sınırlar fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde işaretlenerek tapu kaydının kapsamı duraksamasız şekilde saptanmalı, uygulamada, varsa kaydın revizyon gördüğü parseller de dikkate alınmalı; çekişmeli taşınmazın tapu kaydının kapsamı dışında kaldığının belirlenmesi halinde yerel bilirkişi ve tanıklardan kimden kime nasıl intikal ettiği, kadim yol olup olmadığı, sınırlarında ve güzergahında değişiklik yapılıp yapılmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümü sonradan yol olarak kullanılmaya başlanmış ise yolun hangi tarihte açıldığı ve bu bölümün yola terk edilip edilmediği hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle bu çelişki giderilmeli, ziraat mühendisi bilirkişisiden çekişmeli taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliğini, toprak yapısı itibariyle yol ya da tarım arazisi vasfında olup olmadığını, bitki örtüsünü, komşu taşınmazlarla arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını ve bu taşınmazlarla bütünlük teşkil edip etmediğini açıklayan bilimsel verilere dayalı rapor alınarak, harita mühendisi bilirkişisine kadastro tespit tarihi ve öncesine ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş uydu fotoğrafları üzerinde ayrıntılı inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümünün fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki niteliği, sınırları ve güzergahı hususlarında rapor aldırılmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki düzenlettirilmeli, çekişmeli taşınmazın yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilerek taşınmazın sınırları fotoğraflar üzerinde işaretlettirilmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalılar Hazine ve ..."nin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediyeye iadesine, 18.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.