Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4714 Esas 2022/5583 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının iş akdinin emeklilik nedeniyle sonlandığını, fazla çalışma yaptığını, yıllık izinlerini kullanmadığını, hafta tatilleri ile ulusal bayram ve genel tatillerde de çalıştığını, işverence alacaklarının ve asgari geçim indiriminin ödenmediğini iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, zamanaşımı defi ve husumet itirazında bulunduğunu, davanın Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna yöneltilmesi gerektiğini, taraflarına husumet yöneltilemeyeceğini, iş sözleşmesinin davacı tarafından feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı davaya karşı beyanda bulunmamıştır.

Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 25.04.2019 tarihli ve 2016/11756 Esas, 2019/9572 Karar sayılı ilamı ile bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında kıdem tazminatına esas ücretin hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 nci maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” şeklindedir. Bu hüküm uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Davacı dava dilekçesinde işverence yemek ve yol hizmeti sunulduğuna dair beyanda bulunmamış; Mahkemece, tanık anlatımı doğrultusunda yemek ve yol bedeli ücretinin tazminata esas ücrete dâhil edilerek hesaplama yapılmış olan bilirkişi raporuna itibar edilmiştir. Ne var ki; davacının dava dilekçesinde yol ve yemek ücretinin giydirilmiş ücrete dâhil edilmesine yönelik bir talebi bulunmamaktadır. Hâkim talep ile bağlı olup talepten fazlaya hükmedemez. Dava dilekçesinde söz edilmeyen yol ve yemek ücreti eklenerek giydirilmiş ücretin bulunması talep aşımı mahiyetinde olup hatalıdır.
3- Davalı ... tarafından ileri sürülen zamanaşımı definin dikkate alınıp alınmadığı bir diğer uyuşmazlık konusudur.
Somut uyuşmazlıkta, davanın kısmi dava niteliğinde olduğu, 26.09.2014 tarihli bilirkişi raporunun dosyaya kazandırılmasından sonra davacı vekilinin bu raporu esas alarak ıslah talebinde bulunduğu, ıslah talebine karşı davalı ... tarafından zamanaşımı def’inin ileri sürüldüğü ve mahkemece zamanaşımı definin değerlendirilmesi için 02.11.2015 tarihli ek bilirkişi raporunun alındığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Ancak bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda hüküm altına alınan alacakların 26.09.2014 tarihli bilirkişi raporunda hesaplanmış miktarlar olduğu ve hüküm kurulurken de net - brüt şeklindeki ayrıma da dikkat edilmediği görülmektedir. Mahkemece yapılması gereken zamanaşımı definin ileri sürülmesi sonucunda zamanaşımı dikkate alınarak hüküm kurmaktır. Ayrıca hüküm kurulurken usuli kazanılmış hak ilkesi gözden kaçırılmamalıdır. Açıklandığı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
4- Taraflar arasında davacının asgari geçim indirimi alacağı uyuşmazlık konusudur.
6100 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinde, hâkimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup madde uyarınca, hâkim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacıya asgari geçim indiriminin hiç ödenmediği kabul edilerek yapılan hesaplamaya göre hüküm kurulmuş ise de dosya kapsamında bulunan bir kısım bordroda asgari geçim indirimi tahakkuklarının mevcut bulunduğu ancak bordroların imzasız olduğu görülmektedir. 6100 sayılı Kanun’un 31 inci maddesi uyarınca hâkimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak ilgili bordrolar da gösterilmek suretiyle asgari geçim indirimi ile ilgili beyanının alınmasından sonra bu beyanın sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılmalı ve asgari geçim indirimine ilişkin bir karar verilmelidir.
5- Son olarak, davacının hizmet süresinin 10 yıl olmasına rağmen gerekçeli kararda davacının hizmet süresinin 10 yıl 10 ay olarak belirtilmesi de hatalıdır.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, 28.04.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.