Adalet Bakanlığının, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan sanık ... hakkındaki ... 1. Çocuk Mahkemesinin 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararının kanun yararına bozulması istemi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 21/04/2021 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A- Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheli ... hakkında, 19/06/2014 tarihinde işlediği iddia olunan kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan yapılan soruşturma sonunda, ... Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2014 tarihli ve 2014/40712 soruşturma, 2014/921 sayılı kararı ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 191/2. maddesi uyarınca beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesine, bir yıl süre ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği, kararda itiraz kanun yolunun gösterildiği, ancak itiraz süresi ve merciinin gösterilmediği, kararın 28/11/2014 tarihinde şüpheliye usulüne uygun şekilde tebliğ edildiği, 04/02/2015 tarihinde denetimli serbestlik tedbirinin infazı için ... Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne gönderildiği, şüphelinin MERNİS adresinin Şanlıurfa ilinde olması nedeniyle de 10/02/2017 tarihinde Şanlıurfa Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne gönderildiği,
2- Şanlıurfa Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce infaz işlemlerine başlandığı, tedbirin infazı devam ettiği sırada 02/06/2018 tarihinde yeniden uyuşturucu madde ile yakalanması üzerine, erteleme kararı kaldırılarak her iki soruşturma evrakının birleştirildiği ve ... Cumhuriyet Başsavcılığının 12/11/2018 tarihli, 2014/40712-15 soruşturma, 2018/23000 esas ve 2018/1332 sayılı iddianamesi ile, sanığın TCK’nın 191/4-b maddesi delaletiyle 191/1 ve 31/3. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle ... 1. Çocuk Mahkemesine kamu davası açıldığı,
3- ... 1. Çocuk Mahkemesinin kanun yararına bozma istemine konu 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararı ile TCK’nın 191/1, 31/3 ve 62. maddeleri gereğince 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, cezanın ertelenmesine yer olmadığına karar verildiği, kısa kararda ise cezanın TCK’nın 51. maddesi gereğince ertelenmesine, 1 yıl 6 ay denetim süresine tabi tutulmasına karar verildiğinin belirtildiği, kararın 24/04/2019 tarihinde istinaf edilmeden kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B- Kanun Yararına Bozma İstemi:
Kanun yararına bozma istemi ve ihbar yazısında;
“Kullanmak için uyuşturucu made bulundurmak suçundan suça sürüklenen çocuk ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 18/11/2014 tarihli ve 2014/40712 soruşturma, 2014/921 sayılı kamu
davasının açılmasının ertelenmesine ve 1 yıl süre ile tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına dair kararın kesinleşmesini müteakip, sanığın erteleme süresi içinde tekrar aynı neviden suç işlemesi nedeniyle ... Cumhuriyet Başsavcılığının 12/11/2018 tarihli ve 2014/40712 soruşturma, 2018/23000 esas, 2018/1332 sayılı iddianamesi ile açılan kamu davası neticesinde, suça sürüklenen çocuğun 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 191/1, 31/3 ve 62/1. maddeleri gereğince 1 yıl 10 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına dair ... 1. Çocuk Mahkemesinin 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Dosya kapsamına göre,
1- Suç tarihi olan 19/06/2014 itibariyle, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 191. maddesi gereğince cezanın alt sınırının 1 yıl hapis cezası olduğu halde, Mahkemesince ceza tayin edilirken alt sınırdan ayrılındığına dair bir gerekçe gösterilmeden suç tarihinden sonra yürürlüğe giren ve sanık aleyhine olan 6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca yapılan değişiklik uyarınca ceza tayin edilerek, yazılı şekilde karar verilmesinde,
2- Suça sürüklenen çocuk hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığının 12/11/2018 tarihli iddianamesi ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak suçundan kamu davası açıldığı, yapılan yargılama sonunda kısa kararda suça sürüklenen çocuğun uyuşturucu madde bulundurmak suçundan mahkumiyetine, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 51. maddesi uyarınca cezanın ertelenmesine kararı verildiği, ancak kararın gerekçe kısmında sanığın suç işlemeyeceği kanaati oluşmadığından cezanın ertelenmediği şeklinde karar verilmek suretiyle, gerekçeli karar ile kısa karar arasında çelişki oluşturulmasında, İsabet görülmemiştir.” denilerek ... 1. Çocuk Mahkemesinin 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca bozulması istenilmiştir.
C- Konunun Değerlendirilmesi:
Şüpheli ... hakkında 19/06/2014 tarihinde işlediği kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan yapılan soruşturma sonunda, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca 18/11/2014 tarihli ve 2014/40712 soruşturma, 2014/921 sayılı kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve 1 yıl süre ile tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği, kararda itiraz kanun yolu gösterilmesine rağmen itiraz süresinin ve merciinin gösterilmediği, şüphelinin erteleme süresi içinde tekrar aynı neviden suç işlemesi nedeniyle ... Cumhuriyet Başsavcılığının 12/11/2018 tarihli ve 2014/40712 soruşturma, 2018/23000 esas, 2018/1332 sayılı iddianamesi ile kamu davası açıldığı, yapılan yargılama sonucunda, ... 1. Çocuk Mahkemesinin 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararı ile suça sürüklenen çocuğun 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 191/1, 31/3 ve 62/1. maddeleri gereğince 1 yıl 10 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
1- 28/06/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun ile değişik TCK’nın 191. maddesinde, kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ve bu kararla birlikte verilebilecek olan tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin kararlara yönelik herhangi bir kanun yolu öngörülmemiş ise de; kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile bu karara bağlı olarak verilen tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin kararlara yönelik TCK"nın 191/2. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından
ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır." şeklindeki düzenleme gereği, "Kamu davasının açılmasının ertelenmesi" kararı ve bu karar ile birlikte verilen “tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına” ilişkin kararların, şüpheliye tebliğ edilmesinin gerektiği, şüpheli hakkında verilen karar kendisine tebliğ edilmeden ve itiraz hakkı beklenilmeden, dolayısıyla kesinleşmeden Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce tedavi ve denetimli serbestlik tedbirinin infazına başlanamayacağı,
Somut olayda; şüpheli hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve bir yıl süre ile denetimli serbestlik ve tedavi tedbiri uygulanmasına ilişkin kararın itiraz kanun yolu açık olmak üzere verildiği, ancak kararda itiraz süresinin, itiraz merciinin ve başvuru şeklinin gösterilmediği, Anayasanın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması başlıklı 40. maddesindeki düzenleme ile 5237 sayılı TCK"nın 191/2. maddesi ve 5271 sayılı CMK’nın 171,172 ve 173. maddeleri uyarınca, başvurulacak kanun yolunun, merciinin, başvuru şekli, süresi ve bu sürenin başlangıcının açıkça ve ilgiliyi yanıltmayacak biçimde gösterilmesi gerekmekte olup; "Kamu davasının açılmasının ertelenmesi" kararı ve bu karar ile birlikte verilen “tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına” ilişkin kararda kanun yolu başvuru şekli, mercii, başvuru süresi ve bu sürenin başlangıcının belirtilmediği, bu nedenle kararın usulüne uygun şekilde kesinleştiğinden söz edilemeyeceği, usulsüz olarak verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile denetimli serbestlik tedbirinin infazına başlanamayacağı gibi beş yıllık erteleme süresinin de işlemeye başlamayacağı, bu durumda sanığın 02/06/2018 tarihli kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunun, erteleme süresi içerisinde işlendiğinin söylenemeyeceği anlaşıldığından; mahkemesince açılan kamu davası hakkında kovuşturma şartı gerçekleşmediğinden durma kararı verilerek, şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin kararın, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgili sulh ceza hakimliğine itiraz hakkı bulunduğu ihtarı ile birlikte usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilmesinin sağlanması ve usulüne uygun şekilde kesinleştirilmesini takiben geçerli tebligat işlemleri yapılarak erteleme ve denetimli serbestlik kararının infazının sonucunun beklenilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi kanuna aykırıdır.
2- Kabule göre de;
a- Suç tarihi olan 19/06/2014 tarihi itibari ile yürürlükte olan 5560 sayılı Kanun ile değişik 5237 sayılı Kanunun 191/1. maddesinde kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçuna ilişkin ceza miktarının “bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası” olduğu, suç tarihinden sonra 28/06/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle ceza miktarının artırılarak “iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası” olarak düzenlendiği, anılan Kanunun 7/2. maddesi uyarınca suç tarihi itibari ile sonuç ceza yönünden sanığın lehine olan kanun maddesinin uygulanmasının kanuni bir zorunluluk olduğu, bu nedenle ceza miktarının suç tarihinde yürürlükte olan ve sanık lehine olan 5560 sayılı Kanun ile değişik 5237 sayılı Kanunun 191/1. maddesi uyarınca belirlenmesi gerektiği gözetilmeden, gerekçe ve hüküm kısmında ceza belirlenirken alt sınırdan uzaklaşıldığına dair bir ibareye yer verilmemesi de dikkate alınarak suç tarihinden sonra yürürlüğe giren ve ceza miktarı itibari ile sanığın aleyhine olan 6545 sayılı Kanun ile değişik anılan Kanunun 191/1. maddesinde yer alan ceza miktarına göre temel cezanın “2 yıl hapis” olarak belirlenmesi suretiyle fazla cezaya hükmedilmesi,
b- Sanık hakkında yapılan yargılama sonunda, kısa kararda sanığın kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan mahkûmiyetine, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 51. maddesi uyarınca cezanın ertelenmesine kararı verildiği, ancak gerekçeli kararın hüküm
kısmında ve gerekçe bölümünde, sanığın suç işlemeyeceğine dair olumlu kanaat gelmemesi nedeniyle cezanın ertelenmesine yer olmadığına şeklinde karar verilmek suretiyle, gerekçeli karar ile kısa karar arasında çelişki oluşturulması, kanuna aykırıdır.
Sonuç olarak yukarıda (1) numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle, mahkemesince açılan kamu davası hakkında kovuşturma şartı gerçekleşmediğinden durma kararı verilmesi gerektiği anlaşıldığından kanun yararına bozma istemi değişik gerekçe ile yerinde görülmüştür.
D- Karar:
Mahkemece, kovuşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere 5271 sayılı CMK’nın 223/8-2. cümlesi uyarınca “kamu davasının durmasına” ve “şüpheliye kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin kararın, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgili sulh ceza hakimliğine itiraz hakkı bulunduğu ihtarı ile birlikte yeniden usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilmesi ve infazının sonucunun beklenilmesi için ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine” karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, sanığın cezalandırılmasına karar verilmesi kanuna aykırı olduğundan ... 1. Çocuk Mahkemesinin 09/04/2019 tarihli ve 2018/664 esas, 2019/195 sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince değişik gerekçe ile kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanunun 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine,
24/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.