Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4584 Esas 2022/5634 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, her ne kadar 04.09.2004-31.01.2010 tarihleri arasında ... Belediyesi Gençlik ve Spor Kulübü derneği üzerinden sigortalı gösterilmişse de adı geçen derneğin veya iktisadi işletmenin faaliyeti kapsamında bir iş ifa etmediğini, fiili çalışmanın davalı ... bünyesindeki işlerde geçtiğini, iş sözleşmesinin işverence haksız feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacı ile ... arasında iş sözleşmesi bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.12.2014 tarihli ve 2013/28314 Esas, 2014/36496 Karar sayılı ilamı ile davacı temyizi yönünden yapılan değerlendirme sonunda davacı vekilinin temyiz isteminden feragat etmesi nedeniyle temyiz isteminin reddine karar verilmiş; davalı temyizi yönünden yapılan inceleme sonunda; davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek; “...Mahkemece iş sözleşmesinin 31.01.2010 tarihinde fiilen sona erip ermediği ve davacının ... Belediye Başkanlığına ait işlerde bir başka işveren tarafından sigortalılık kaydı bildirilmek sureti ile çalışmaya devam edip etmediği belirlenmeli ve iş sözleşmesinin feshedilmediği tespit edildiği takdirde feshe bağlı haklardan olan kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücret alacağı talepleri yönünden davanın reddine karar verilmelidir. Eksik incelemeye dayalı hüküm kurulması hatalı olup bu husus bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesi mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak devam edilen yargılama sonunda yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda (keza mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda) "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Yargıtay İBK 9.5.1960 tarih 21/9, RG. 28.6.1960-10537) Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Bozma ilamı ile taraflar arasındaki iş sözleşmesinin 31.01.2010 tarihinde fiilen sona erip ermediğinin ve davacının ... Belediye Başkanlığına ait işlerde bir başka işveren tarafından sigortalılık kaydı bildirilmek sureti ile çalışmaya devam edip etmediğinin belirlenmesi ve iş sözleşmesinin feshedilmediğinin tespit edilmesi halinde feshe bağlı haklardan olan kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücret alacağı talepleri yönünden davanın reddi gerekeceği öngörülmüştür. Mahkemece bozma ilamı uyarınca yapılan değerlendirme sonunda davacının feshe bağlı haklardan olan kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücret alacağı taleplerinin reddine dair verdiği karar yerindedir. Ancak, feshe bağlı haklardan olmayan fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve ücret alacaklarına ilişkin taleplerin bozma dışında kalmasına rağmen bu alacak kalemleri hakkında hüküm kurulmamış olması hatalı olup aynı zamanda davacı lehine oluşmuş usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde de olmakla kararın bir defa daha bozulması gerekmiştir.
Sonuç :
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.04.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.