Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5050 Esas 2022/5650 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı ... Köy Hizmetleri Müdürlüğünde işe başladığı tarihten itibaren Yol İş Sendikasına üye olduğunu, müvekkilinin burada işe başladığı tarihten kadrolu işçi statüsüne geçildiği 2001 yılına kadar geçici mevsimlik işçi olarak çalıştığını, her yıl yeni mevsimlik işçi sözleşmesi yapıldığını ve yıl sonunda işten ayrıldığını, 2001 yılında aynı Müdürlükte kadrolu işçi statüsüne geçildiğini, ancak yeni işe başlamış gibi başlatıldığını ve kadrolu işçi statüsünden önceki çalışmalarının kıdeminde dikkate alınmadığını, 2005 yılında Köy Hizmetleri Müdürlüğünün lağvedilmesi ile tüm hak ve alacaklarının ... İl Özel İdaresine devredildiğini, müvekkilin daimi kadrolu işçi statüsünde tüm hak ve alacaklarıyla beraber geçirilme sırasında yapılan intibakın yanlış olduğunun tespitini, derece ve kademesinin tespitini ve fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.


II. CEVAP
1.Davalı ... vekili; mevsimlik çalışmalarda iş sözleşmesinin 9 aylığına yapıldığını, bu süreden sonra iş sözleşmesinin sona erdiğini, kadroya geçtikten sonra davacının iş makinaları sürücü operatörü (şoför) pozisyonunda çalıştığını, 30.03.2014 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesine atandığını, yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi (TİS) hükümleri gereğince davacının intibak işlerinin yapılarak 24.10.2013 tarihinde 11.069,85 TL intibak ödenmesi yapıldığını ve 14.12.2014 tarihinde işyerinden ayrıldığını, bu nedenle zamanaşımı yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Davalı ... vekili; davanın zamanaşımına uğradığını ve husumet yönünden de reddedilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"...
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü için sırasıyla; davacının mevsimlik işçi statüsünde geçen çalışma sürelerinin de kıdemine eklenmesi suretiyle kadroya geçirilmesi sırasında derece ve kademesinin ne olması gerektiğinin tespiti, giderek davalı idare tarafından intibak işleminin yapıldığı tarih itibariyle geleceği derece ve kademenin tespiti, buna göre davalı idare tarafından yapılan intibakın doğru olarak yapılıp yapılmadığı, bir başka ifade ile intibak yapıldığı tarihte davacının gelmesi gereken derece ve kademesi ile yapılan intibak sonucunda davacıya verilen derece ve kademenin uyuşup uyuşmadığının tespiti, uyuşuyor ise; davacının intibak öncesi hak ettiği ücret ( zaman aşımı süresi gözetilerek) ile fiilen yapılan ödemeler arasındaki farkı belirlemek, intibakla birlikte davacıya yapılan ödemenin mahsubu sonucunda varsa fark ücret alacaklarını belirlemek, intibak yapıldığı tarihte davacının gelmesi gereken derece ve kademesi ile yapılan intibak sonucunda davacıya verilen derece ve kademenin uyuşmadığının tespiti halinde ise intibak tarihine kadar oluşan fark ücret alacağının tespitine ek olarak intibak tarihinden davacının davalı ... nezdindeki çalışmasının sonlandığı ve davalı ... Müdürlüğüne devrine kadarki alacaklarının tespiti ve sonrasında da Karayolları Genel Müdürlüğünde başladığı tarihden dava tarihine kadar oluşan fark ücret alacaklarının hesaplanması ve hangi dönemden hangi davalının sorumlu olduğunun belirlenmesi suretiyle davacının varsa dava konusu ettiği tüm ücret alacaklarının tespiti için bilirkişiden 06/01/2020 tarihli ek rapor alınmış, bu ek rapora göre, davacının 27.12.2017 tarihi itibariyle 16. Derecenin 26. kademesinde bulunduğu anlaşılmakla, mahkemece kurulan hükümde iş bu derece-kademenin tespiti yapılarak,
davalı ... Belediyesi dönemi için; davacının yevmiye ücret farkı, yasal ilave tediye farkı, akdi ilave tediye farkı, yıpranma prim farkı olmak üzere toplam 8.026,75 TL alacağının olduğu, davalı ... dönemi için; davacının iş bu davalıdan yevmiye ücret farkı, yasal ilave tediye farkı, akdi ilave tediye farkı, yıpranma prim farkı olmak üzere toplam 6.449,69 TL alacaklı olduğu tespit edilmiş, ancak taleple bağlılık ilkesi gereği 10,00 TL alacak hüküm altına alınmıştır "gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; lehlerine alacak yönünden nispi , tespit yönünden maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, intibak tespitinin iki davalı yönünden verildiği için maktu vekâlet ücretinden iki tarafın da sorumlu olduğunu, aksi takdirde verilen kararların kendi içerisinde çelişkili olacağını, lehlerine iki adet maktu, bir adet nispi vekâlet ücreti verilmesi gerekirken yaızlı şekilde hüküm kurulmasının hatalı olduğunu belirterek istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

2. Davalı ... vekili; kararın hukuka aykırı olduğunu, müvekkili İdare aleyhine tespit olunan yevmiye ücret farkı, yıpranma pirimi farkı, yasal ilave tediye ve akdi ilave tedile farkı alacağı olan toplam brüt 6.449,69 TL'nin fazla ve yanlış hesaplanmış olduğunu belirterek istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

3. Davalı ... vekili; TİS 'in yürürlük tarihinden önce emekli olanlar için intibak düzenlemesi ile ilgili geçici 2 nci maddesinin uygulanamayacağının açık olduğunu, uygulansa bile geriye dönük 5 yıllık zamanaşımı süresinin hesabında kişinin başvuru tarihinin dikkate alınması gerektiğini, atıl günler için davacıya bir kademe verilmesi gerektiğine dair tespitlerin eksik ve hatalı bir değerlendirme olduğunu, ayrıca intibak işlem tarihinin Kurumca yapılan tarih baz alındığında zaten yapılan hesaplamalar ile söz konusu işçilere fazla fazla intibak ödemesi yapıldığının görüleceğini, hesaplamanın davacının emekli olduğu tarihe göre değil intibak ödemesinin yapıldığı tarihe göre yapılması gerektiğini, çünkü bu tarihten sonra zaten düzeltilen derece ve kademeye göre davacı işçilere ücret ödendiğini, sendika üyeliği sona eren işçilerin intibak düzenlemesinden yararlanamayacaklarının da hukuken açık olduğunu, yerel Mahkemenin de davayı zamanaşımı yönünden reddetmesi gerekirken işin esasına girerek karar tesis etmesinin yasaya aykırı olduğunu, karara bu yönü ile de itiraz ettiklerini belirterek istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"Dosyadaki yazılara, hükmün dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere, bu delillerin takdirinde isabetsizlik görülmemesine ve özellikle dairemiz iade kararından sonra davacının geçici işçi kadrosundan daimi işçi kadrosuna geçişte derece ve kademesinin hesaplandığı, 2013 yılında fark ücretlerin hesaplanıp davalı tarafça ödendiği, ancak devam eden dönemde fark ücretlerinin tekrar oluştuğu, her bir davalı yönünden çalıştığı dönem ile ilgili olarak hesaplamanın yapılıp hüküm altına alındığı, derece ve kademenin tespitinin ayrı bir talep ve dava olmayıp eda davasının öncüsü niteliğinde bulunduğundan tek vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının isabetli olduğu ... " gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri, temyiz taleplerinde istinaf taleplerini tekrarla kararın temyizen bozulmasını talep etmişlerdir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, intibak tespiti ve fark ücret alacaklarının tahsili talebine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un geçici 1 inci maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
"...
(4) Bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri; personelini, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçlarını bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde valiliğe bildirir. Bu idarelerin taşınmazlarının satışı, tahsisi ve kiralanması, iş ve toplu iş sözleşmesinin yapılması, her türlü imar uygulaması (inşaat ruhsatı hariç), iş makineleri ve diğer taşıtların satışı ile borçlanmaları İçişleri Bakanlığının onayına bağlıdır. Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ilanı yapılmış memur alımları hariç olmak kaydıyla, bu Kanun ile tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri tarafından nakil yoluyla atanacaklar da dâhil olmak üzere hiçbir şekilde yeni personel alımı yapılamaz ve bu il özel idareleri tarafından aynı tarihten itibaren tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi geçecek şekilde veya mevcut hizmet alımlarının kapsamını ve personel sayısını genişletecek şekilde hizmet alımı sözleşmesi düzenlenemez.
...
(9) Bu Kanuna göre belediye ve bağlı kuruluşlara devredilen personelden norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanlar, ilgili belediye ve bağlı kuruluş tarafından en geç üç ay içinde valiliğe bildirilir. Komisyon, ilgili idarelerden gönderilen listeleri 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesindeki oranlar, kurumun bütçe dengesi, norm kadrosu ve yürütmekle görevli olduğu hizmetin gereği ile nüfus kriterlerini değerlendirmek suretiyle ihtiyaç fazlası personelin tespitini yapar. Komisyon çalışmasını kırk beş gün içinde tamamlayıp oluşturulan listeleri valinin onayına sunar. Vali tarafından onaylanan listeler on gün içerisinde İçişleri Bakanlığına, İçişleri Bakanlığınca da atama teklifleri yapılmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu personelden;
...
d) Bu fıkra kapsamında nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan nakledilen kurum sorumlu tutulamaz. Kıdem tazminatına ilişkin hükümler saklıdır."
(10)... Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir."

3. Değerlendirme
Somut uyuşmazlıkta, davacı mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı ... Köy Hizmetleri Müdürlüğünde işe başladığı tarihten itibaren Yol İş Sendikasına üye olduğunu, burada işe başladığı tarihten kadrolu işçi statüsüne geçildiği 2001 yılına kadar geçici mevsimlik işçi olarak çalıştığını, her yıl yeni mevsimlik işçi sözleşmesi yapıldığını ve yıl sonunda işten ayrıldığını, 2001 yılında aynı Müdürlükte kadrolu işçi statüsüne geçildiğini, yeni işe başlamış gibi başlatıldığını ve kadrolu işçi statüsünden önceki çalışmaların kıdeminde dikkate alınmadığını, 2005 yılında Köy Hizmetleri Müdürlüğünün lağvedilmesi ile tüm hak ve alacaklarının ... İl Özel İdaresine devredildiğini, daimi kadrolu işçi statüsünde tüm hak ve alacaklarıyla beraber geçirilme sırasında yapılan intibakın yanlış olduğunun tespitini talep etmiştir. Dosya arasında bulunan tüm belgeler ile alınan denetime elverişli hesap raporu dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesi kararı ile bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararı ve kararın gerekçesinin isabetli olduğu anlaşılmıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı ... Başkanlığına yükletilmesine,

09.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.