Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4939 Esas 2022/5664 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre ve diğer temyiz şartları yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 31.12.1987 tarihinden itibaren ... Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde işçi olarak çalışmaya başladığını, 01.03.2005 tarihinde ... İl Özel İdaresine devredildiğini, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereği ... İl Özel İdaresinin tasfiye edilerek müvekkilinin Büyükşehir Belediyesine ve oradan da davalı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesindeki İl Müdürlüğüne devredildiğini, müvekkilinin hâlen bu kurumda çalışmasını sürdürdüğünü, davacının 2001 yılında yapılan kadroya alma işlemi sırasında inşaat ustası pozisyonunda olmasına ve fiilen inşaat ustası olarak çalışmasına karşın Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü tarafından düz işçi pozisyonunda kadroya alındığını, toplu iş sözleşmesinin 98 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı hareket edilerek derece ve kademe intibakı yapıldığını ileri sürerek dava tarihi itibarıyla olması gereken derece ve kademesinin tespiti ile fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; taleplerin zamanaşımına uğradığını, 26.10.2000 tarihinde yapılan protokol gereği belirli koşulları taşıyan işçilerin 02.02.2001 tarihinden itibaren sürekli işçi kadrolarına intibakının öngörüldüğünü, davacı işçinin de anılan protokol kapsamında sürekli işçi kadrosuna alındığını ve protokol hükümleri çerçevesinde çalıştırıldığını, davacının protokol hükümlerini bildiğini ve rızasıyla yıllardır çalıştığını, fark ücret talebinin dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, toplu iş sözleşmelerinde mevsimlik işçi olarak çalışılan döneme ilişkin hizmet sürelerinin derece ve kademelerinde değerlendirileceğine dair herhangi bir düzenleme bulunmadığını ve davacının 2001 yılına kadar geçirmiş olduğu hizmet süresinin daimi işçi gibi değerlendirilerek derece ve kademe intibakı yapılmasının hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi uyarınca oluşturulan ... Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 14.03.2014/77 tarih ve numaralı kararı ile davacının kadrolu işçi statüsünde inşaat ustası olarak devredildiğini ve davacının Belediyeden herhangi bir hak ve alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 11.01.2019 tarihli ve 2018/3202 Esas, 2019/74 Karar sayılı kararı doğrultusunda işlem yapıldığı, kadroya geçirilmeden önce davacının pozisyonunun inşaat ustası olduğu, ancak kadroya geçişin hatalı olarak düz işçi pozisyonunda yapıldığı, 02.02.2001 tarihine kadar geçirilen çalışma süresinin 8 yıl, 1 ay, 29 gün olduğu, bu tarihe kadar davacının alması gereken 4 derece 8 kademenin 2002 yılındaki intibak sırasında mevcut olan derece ve kademesine eklenmesi gerektiği, 2001 yılındaki intibak sırasında inşaat ustasının 7. derece 1. kademeden başlatılması gerektiği, önceki hizmetlerinin karşılığı olan 4 derece 8 kademe eklendiğinde davacının 2001 yılında 11. Derece ve 9. kademeden intibakının yapılması gerektiği ve dolayısıyla davacının 04.01.2016 tarihindeki derecesinin 15, kademesinin 23 olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... Başkanlığının İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 6360 sayılı Kanun ile ... İl Özel İdaresinden ... Büyükşehir Belediyesine devredilen davacının ihtiyaç fazlası olarak ... Tarım İl Müdürlüğüne naklen gönderildiğini, Kurumda görev yaptığı sürede nakilde bildirilen ücret bordroları ve 01.03.2013-28.02.2015 tarihleri arasını kapsayan toplu iş sözleşmesi hükümleri aynen uygulanarak herhangi bir hak kaybına sebebiyet verilmediğini, davacının kadrosu düz işçi olarak çalışmaya devam ettiğini ve ... İl Özel İdaresinin toplu iş sözleşmesinin 5 inci maddesi gereği 08.11.2012 tarihinde pozisyon sınavı yapıldığını, davacının pozisyonunun ve yevmiyesinin buna göre yükseltildiğini, davacının fark ücret alacağı olmadığını, dava konularının belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini ve zamanaşımı savunmasında bulunma imkânı tanınmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi Kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

2. Davalı ... Bakanlığının İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacı işçinin 26.10.2000 tarihli protokol kapsamında sürekli işçi kadrosuna atandığını, davacının on dört yıldan fazla bir süre geçtikten sonra protokol hükümlerini göz önünde bulundurmadan fark ücret isteğinde bulunmasının dürüstlük kuralları ile bağdaşmadığını, Tarım-İş ile işveren sendikası olan Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) arasında imzalanan 01.01.2015-31.12.2016 yürürlük süreli 16 ncı Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2 inci maddesinde; “Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Kanunla Bakanlığa devredilen işçiler ile Mülga Tarım Reformu Genel Müdürlüğünden devredilen ve Bakanlığa bağlı işyerlerinin döner sermaye bütçesinden çalışan işçilerden; dava açanların davalarından vazgeçmeleri şartıyla, TİS yürürlük tarihine kadar kamu kurum ve kuruluşlarında ya da Bakanlık bünyesinde geçirdikleri hizmet süreleri (daha önce mevsimlik işçilikte geçirilen süreler dâhil edilmemişse bu sürelerin de dâhil edilmesi) hesaplanarak, her tam hizmet yılları (6 aydan fazla süreler 1 yıl kabul edilecektir.) için bir kademe yılı verilmek suretiyle skalada bulundukları grubun (A) kademesinden başlanarak, kıdem yıllarına göre geldikleri kademeye intibak ettirilecektir.(…) Başka kamu kurum ve kuruluşlarında kanunla devredilen işçilere yapılacak intibak nedeniyle bu toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden geriye doğru herhangi bir fark ödemesi yapılmayacaktır...” hükmüne yer verildiğini, hükmün davacı ... toplu iş sözleşmesi kapsamındaki diğer işçiler yönünden bağlayıcı olduğunu, davacının geriye dönük olarak haklarından vazgeçtiğinin kabulü gerekmekle birlikte 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendinde yer alan "Bu fıkra kapsamında nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan nakledilen kurum sorumlu tutulamaz. ..." hükmü gereği davacının doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gerektiğini iddia ettiği borçlarından sorumlu tutulamayacaklarını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile geçici işçilikte geçen sürelerin daimi kadroya geçişte kademe ve derece intibakında dikkate alınması gerektiği hakkındaki Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 11.11.2015 tarihli ve 2015/7-1115 Esas, 2015/2541 Karar sayılı kararı dikkate alınarak dava konusu taleplerin değerlendirilmesi gerektiği, Mahkemece ilk kurulan hükmün ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 11.01.2019 tarihli ve 2018/3202 Esas, 2019/74 Karar sayılı kararı ile kaldırıldığı, kadroya geçirilmeden önce davacının pozisyonunun inşaat ustası olduğu ancak kadroya geçişin hatalı olarak düz işçi pozisyonunda yapıldığı, 02.02.2001 tarihine kadar geçirilen çalışma süresinin 8 yıl, 1 ay, 29 gün olduğu, bu tarihe kadar davacının alması gereken 4 derece 8 kademenin 2002 yılındaki intibak sırasında mevcut olan derece ve kademesine eklenmesi gerektiği, 2001 yılındaki intibak sırasında inşaat ustasının 7. derece 1. kademeden başlatılması gerektiği, önceki hizmetlerinin karşılığı olan 4 derece ve 8 kademe eklendiğinde davacının 2001 yılında 11. derece 9. kademeden intibakının yapılması gerektiği, dolayısıyla davacının 04.01.2016 tarihindeki derecesinin 15, kademesinin 23 olduğu, davacının fiili görevine uygun derece ve kademe belirlenmesi ve devredilen Kurumda geçen hizmet süresinin nazara alınması gerektiğinden davacının kadroya geçirilirken intibakın hatalı yapılması nedeniyle pozisyonunun ve dava tarihindeki derece ve kademesinin tespiti ile fark ücret ve ikramiye, yıpranma alacaklarına karar verilmesinde hata bulunmadığı, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendinde yer alan “Bu fıkra kapsamında nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan nakledilen kurum sorumlu tutulamaz. Kıdem tazminatına ilişkin hükümler saklıdır.” düzenlemesi gereğince davalı Bakanlık ve devir öncesi İl Özel İdaresi adına ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının davacıyı çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak sorumluluklarına karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının da mümkün olduğu gerekçeleriyle 6100 sayılı Hukuk Mukameleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Başkanlığının Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; 6360 sayılı Kanun ile ... İl Özel İdaresinden ... Büyükşehir Belediyesine devredilen davacının ihtiyaç fazlası olarak ... Tarım İl Müdürlüğüne naklen gönderildiğini, Kurumda görev yaptığı sürede nakilde bildirilen ücret bordroları ve 01.03.2013 - 28.02.2015 tarihleri arasını kapsayan toplu iş sözleşmesi hükümleri aynen uygulanarak herhangi bir hak kaybına sebebiyet verilmediğini, davacının kadrosu düz işçi olarak çalışmaya devam ettiğini ve ... İl Özel İdaresinin toplu iş sözleşmesinin 5 inci maddesi gereği 08.11.2012 tarihinde pozisyon sınavı yapıldığını, davacının pozisyonunun ve yevmiyesinin buna göre yükseltildiğini, davacının fark ücret alacağı olmadığını, dava konularının belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini ve zamanaşımı savunması imkânı tanınmadığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı ... Bakanlığının Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacı işçinin 26.10.2000 tarihli protokol kapsamında sürekli işçi kadrosuna atandığını, on dört yıldan fazla bir süre geçtikten sonra protokol hükümlerini göz önünde bulundurmadan fark ücret isteğinde bulunmasının dürüstlük kuralları ile bağdaşmadığını, Tarım-İş ile işveren sendikası TÜHİS arasında imzalanan 01.01.2015-31.12.2016 yürürlük süreli 16 ncı Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2 nci maddesinde; “Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Kanunla Bakanlığa devredilen işçiler ile Mülga Tarım Reformu Genel Müdürlüğünden devredilen ve Bakanlığa bağlı işyerlerinin döner sermaye bütçesinden çalışan işçilerden; dava açanların davalarından vazgeçmeleri şartıyla, TİS yürürlük tarihine kadar kamu kurum ve kuruluşlarında ya da Bakanlık bünyesinde geçirdikleri hizmet süreleri (daha önce mevsimlik işçilikte geçirilen süreler dâhil edilmemişse bu sürelerin de dâhil edilmesi) hesaplanarak, her tam hizmet yılları (6 aydan fazla süreler 1 yıl kabul edilecektir.) için bir kademe yılı verilmek suretiyle skalada bulundukları grubun (A) kademesinden başlanarak, kıdem yıllarına göre geldikleri kademeye intibak ettirilecektir.(…) Başka kamu kurum ve kuruluşlarında kanunla devredilen işçilere yapılacak intibak nedeniyle bu toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden geriye doğru herhangi bir fark ödemesi yapılmayacaktır. ...” hükmüne yer verildiğini, hükmün davacı ... toplu iş sözleşmesi kapsamındaki diğer işçiler yönünden bağlayıcı olduğunu, davacının geriye dönük olarak haklarından vazgeçtiğinin kabulü gerekmekle birlikte 12.11.2012 tarihli ve 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendinde yer alan "Bu fıkra kapsamında nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan nakledilen kurum sorumlu tutulamaz." hükmü gereği davacının doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gerektiğini iddia ettiği borçlarından sorumlu tutulamayacaklarını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.


C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacı işçinin daimi kadroya geçirilmeden önce geçici işçi statüsünde geçen çalışmalarının, fiili görevine uygun olarak toplu iş sözleşmesinde kararlaştırılan derece ve kademeye göre dâhil edilmesi suretiyle daimi kadroya geçtiği tarih itibarıyla derece ve kademesinin belirlenmesi ve sonucuna göre intibakının yapılarak dava tarihine kadar hesaplanacak fark alacakların hüküm altına alınması istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
Anayasa'nın 10 uncu ve 55 inci maddeleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5 inci maddesi ile 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, 26.10.2000 tarihli Protokol, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi, toplu iş sözleşmesi hükümleri.

3. Değerlendirme
Davacı Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde geçici işçi statüsünde çalışırken 02.02.2001 tarihinde daimi kadroya alınmıştır. Yukarıda yapılan açıklamalar ve dosya kapsamına göre davacının kadroya geçirilmeden önce pozisyonunun inşaat ustası olduğu, 02.02.2001 tarihindeki intibak sırasında ise düz işçi pozisyonuna göre derece ve kademesinin belirlendiği tespit edilmiştir. Davacının 02.02.2001 tarihinde kadroya geçirilene kadar geçirdiği çalışma süresi 8 yıl, 1 ay, 29 gün olup bu süre 4 derece 8 kademedir. 02.02.2001 tarihinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin eki olan pozisyon cetveline göre intibak sırasında inşaat ustası olan davacının 7. derece 1. kademeden başlatılması gerektiği ve önceki hizmetlerinin karşılığı olan 4 derece 8 kademe eklendiğinde 02.02.2001 tarihinde 11. derece 9. kademeden intibakının yapılması gerektiği, davalı Bakanlığın davacıyı çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının ise 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi kapsamında İl Özel İdaresinde geçen çalışma süresi ile kendisinde geçen çalışma döneminden sorumlu olduğu, davanın niteliği itibarıyla belirsiz alacak davası türünde açılmasının mümkün bulunduğu ve dava zamanaşımı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır. Açıklanan sebeplerle davalıların temyiz itirazları yerinde bulunmamıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar vekillerinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı ... Başkanlığına yükletilmesine,

09.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.