Danıştay 2. Daire 2016/3047 Esas 2021/5183 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/3047
Karar No : 2021/5183

DAVACI : ...Sendikası
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin:
1- Temel ilkelere yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
2- Eğitim Personeli Planlama ve Değerlendirme Kurulu ile İl Eğitim Personeli Planlama Kuruluna yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
3- "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin "Adaylık süreci" tanımının yapıldığı 1-b bendinde yer alan "... olarak başlangıcından sonuçlanıncaya kadar yapılan performans değerlendirmesi, sınav ve sonrasına ilişkin ..." ibaresinin, "Değerlendirme" tanımının yapıldığı 1-g bendinin, "Performans" tanımının yapıldığı 1-u bendinin, "Sınav" tanımının yapıldığı 1-ü bendinde yer alan "... veya yazılı ve sözlü ... " ibaresinin,
4- "Atama usulleri" başlıklı 6. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atamaya yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
5- "Kontenjanların belirlenmesi" başlıklı 11. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atanmaya kontenjan ayrılmaması yolundaki eksik düzenlemenin,
6- "Duyuru, başvuru ve tercihler" başlıklı 12. maddesinde, atama dönemlerine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
7- "Adaylık işlemleri" başlıklı 15. maddesinin, "Performans değerlendirmesi" başlıklı 16. maddesinin, "Performans değerlendirme sonuçlarına İtiraz" başlıklı 17. maddesinin, "Performans değerlendirme sürecinde görev ve sorumluluklar" başlıklı 18. maddesinin, "Sınava ilişkin usul ve esaslar" başlıklı 19. maddesinin, "Yazılı sınav" başlıklı 20. maddesinin, "Sözlü sınav" başlıklı 21. maddesinin, "Yazılı ve sözlü sınav değerlendirmesi" başlıklı 22. maddesinin, "Komisyonlar" başlıklı 23. maddesinin, "Sınav sonuçlarına itiraz" başlıklı 24. maddesinin, "Sınav sonrası işlemler" başlıklı 25. maddesinin, "Hizmet içi eğitim" başlıklı 26. maddesinin,
8- "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
9- "Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi" başlıklı 48. maddesinin,
10- "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin,
11- "Hizmetin gereği olarak yapılabilecek yer değiştirmeler" başlıklı 50. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... görev yeri il dışına değiştirileceklerin atamaları ise, zorunlu çalışma yükümlülükleri de dikkate alınarak alanlarında öğretmen ihtiyacı olan eğitim kurumlarından birine ..." ibaresinin,
12- "Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 51. maddesinde boşanan öğretmenlerin de belirli bir süre içerisinde olmak koşuluyla, gereksinim ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak yer değiştirme suretiyle atanmalarına olanak tanıyacak bir düzenlemeye yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin,
13- "Değerlendirme ölçütleri" başlıklı 54. maddesinin,
14- Geçici 3. maddesinin,
15- Geçici 6. maddesinin,
16- Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "en az altı yıl" ibaresi ile 2. fıkrasında yer alan "sözlü sınav değerlendirme formu" ibaresinin, aynı geçici maddede öğretmenliğe atanmayı tamamen sözlü sınava bağlayan 3., 4., 5., 6., 7., 8. ve 9. fıkraların,
17- Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formunun,
18- Yönetmelik ekinde yer alan Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Değerlendirme Formunun iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı sendika tarafından;
Mülga Yönetmelikte "Temel İlkeler"in düzenlendiği, yapılan bir atama işleminin doğru olup olmadığının bu ilkeler ışığında değerlendirilebileceği, davalı idarece Yönetmeliğin uygulama aşamasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların, kamu yararı ve hizmetin gerekleri açısından değerlendirilmesini güçleştirmek amacıyla temel ilkelere yer verilmediği;
Yönetmelikte Eğitim Personeli Planlama ve Değerlendirme Kurulu ile İl Eğitim Personeli Planlama Kuruluna yer verilmemesinin eksik düzenlemeye neden olduğu;
Yönetmeliğin 6. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atamaya yer verilmemesinin eksik düzenleme oluşturduğu; Yönetmeliğin 11. maddesinde, "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atanmaya kontenjan ayrılmadığı, dolayısıyla bu yollarla öğretmenliğe atanacaklarda devlet memuriyetindeki hizmet süresinin değil, KPSS puanının esas alınacağı, daha evvel KPSS sınavıyla kamu kurum ve kuruluşlarına memur olarak atanmış olan ve aynı zamanda öğretmen olarak atanabilme koşularını taşıyan kişilerin ikinci kez KPSS sınavına girmelerinin eşitsizliğe sebep olacağı;
Yönetmeliğin 12. maddesi yönünden, eski Yönetmelikte, atama dönemleri bulunduğu halde dava konusu düzenlemede atama dönemlerine yer verilmediği, önceki Yönetmelikte yer alan Ağustos ayının bütün öğretmenler için kabul görmüş ve oturmuş bir tarih olduğu, kamu hizmetinin en önemli özelliklerinden birinin hem bu hizmeti sunanlar için hem de hizmet alanlar için öngörülebilirlik olduğu ve hukuk güvenliği açısından atama dönemlerine yer verilmesi gerektiği;
Yönetmeliğin aday öğretmenlik işlemlerine ilişkin maddeleri yönünden; dava konusu Yönetmeliğin ve dayanağını oluşturan 1739 sayılı Yasanın 43. maddesinin 6., 7., 8., 9., 10. ve 11. fıkraları ile 657 sayılı Yasanın adaylığa ilişkin hükümlerinin birbirinden oldukça farklı olduğu, öğretmenlerin uzun yıllar eğitim aldıktan sonra KPSS sınavından geçerek atandığı, 2014 yılında getirilen öğretmenlik alan sınavının başaramadığını sözlü sınavın sağlayamayacağı, yalnızca bir form doldurularak daha nitelikli bir öğretmen kadrosuna sahip olunamayacağı, bu durumun öğretmenleri otoriteye boyun eğmeye zorlayacağı, Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte öğretmenlerin de arasında yer aldığı “B Grubu Kadrolar” için adaylık sürecinin sonunda mesleğe giriş sınavının öngörülmediği, anılan Yönetmeliğin 2/1-b maddesi uyarınca “B Grubu Kadrolar” arasında sayılan öğretmenler için “B Grubu Kadrolar” arasında yer alan diğer kamu görevlilerinden farklı bir biçimde 657 sayılı Yasanın adaylığa ilişkin hükümleri yerine 1739 sayılı Yasa uyarınca adaylık devresi sonunda değerlendirme ve yazılı veya yazılı ve sözlü sınav getirilmesinin temel bir eşitsizlik oluşturacağı, öğretmenler için KPSS'den ayrı olarak mesleğe girişten önce ayrıca bir değerlendirme ve yazılı veya yazılı ve sözlü sınav yapılacak olmasının Genel Yönetmeliğin 2/A ve 5. maddelerine de açıkça aykırı olduğu;
Yönetmeliğin 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme yönünden, Bakanlıkça eğitim kurumlarının genel amaçlı liseler, anadolu liseleri, fen liseleri, meslek liseleri biçiminde sınıflandırıldığı, öğrencilerin bu eğitim kurumlarından hangisine yerleşeceğinin merkezi sınavla belirlendiği, bu doğrultuda anılan eğitim kurumlarında yalnızca yazılı sınavı kazanmış öğretmenlerin görev yapması gerektiği;
Yönetmeliğin 48. maddesi yönünden, öğretmenlerin rotasyon uygulamasına tabi tutulmasının kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olmadığı;
Yönetmeliğin; 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesinin eksik düzenlemeye neden olduğu; 50. maddenin 1. fıkrasında yer verilen ibare ile, görev yeri il dışına değiştirileceklerin atamalarında, Yönetmelikte hangi durumlar ve gerekçelerle öğretmenlerin görev yerlerinin değiştirileceği konusunda bir düzenleme yer almadığından, yönetime bu konuda sınırsız bir takdir yetkisi tanındığı; 51. maddesinde boşanan öğretmenlerin de belirli bir süre içerisinde olmak koşuluyla, gereksinim ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak yer değiştirme suretiyle atanmalarına olanak tanıyacak bir düzenlemeye yer verilmemesinin eksik düzenleme teşkil ettiği;
Yönetmeliğin 54. maddesinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 122. maddesine, dolayısıyla normlar hiyerarşisi ilkesine açıkça aykırılık oluşturduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Davalı idare tarafından;
Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte, Yönetmeliklerde "Temel İlkeler" başlıklı bir düzenlemenin yer almasının zorunlu olmadığı, kaldı ki dava konusu Yönetmeliğin daha önceki Yönetmelikte yer alan temel ilkeler dikkate alınarak hazırlandığı, dolayısıyla bu ilkelere uygun düzenleme yapılıp yapılmadığının önem arz ettiği, zaten atama ve yer değiştirmelerin temel ilkelerden bağımsız yapılmasının olanaksız olduğu;
Öğretmen atama ve yer değiştirmelerinin bilgisayar ortamında yapıldığı, günümüz teknolojik imkanları ile okul bazında alanlar itibariyle öğretmen ihtiyacının ve fazlalığının görüldüğü, bu durumun kurul oluşturmak suretiyle tespitinin yapılmasının anlamsız olduğu, atama ve yer değiştirme işlemlerinin denetim mekanizmalarına açık bir şekilde yapıldığı;
Yönetmeliğin 6. ve 11. maddeleri yönünden, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinin 5. fıkrasında yer alan hüküm uyarınca, öğretmenliğe atanabilmek için Bakanlıkça ve/veya ÖSYM tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olunması gerektiği, bu nedenle öğretmenliğe atanmak isteyenlerin her ne kadar öğretmenliğe kaynak teşkil eden yükseköğretim kurumlarından mezun olsalar da mutlaka sınava katılmaları ve istenilen başarı düzeyini sağlamaları gerektiği;
Yönetmeliğin 12. maddesi yönünden, öğretmenliğe ilk atamanın KPSS sonucuna göre yapıldığı, itirazlar ve iptallerden dolayı yaşanan gecikmeler nedeniyle ilk atama için tarih belirlenemediği, Yönetmelikte bu belirlemenin yapılmamasının, sonuçlar açıklandıktan sonra hemen atama işlemlerinin başlamayacağı anlamına gelmediği, Bakanlığın geçmiş uygulamalarına bakıldığında aksi durumlar olmadığı takdirde sınav sonuçları açıklanır açıklanmaz öğretmen alımına ilişkin duyurunun yapıldığı;
Yönetmeliğin aday öğretmenlik işlemlerine ilişkin maddeleri yönünden; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 43. maddesinde yapılan değişiklikle aday öğretmenlik sisteminin değiştirildiği, Kanun hükmü gereği ve Kanunun özüne uygun olarak Yönetmelikle adaylık sürecine ilişkin usul ve esasların belirlendiği, 43. maddenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvuruların reddine karar verildiği, performans değerlendirmesi, yazılı ve sözlü sınav tekniğinin Kanunla getirildiği, Yönetmelik hükümlerinin Kanuna uygun olduğu; özel bir ihtisas mesleği olan öğretmenliğe atanmış olan aday öğretmenlerin adaylık sürecindeki eğitim ortamında, Bakanlıkça belirlenmiş dava konusu Yönetmeliğin ekinde yer alan performans değerlendirme kıstasları bağlamında ve görev yaptıkları eğitim kurumunda performanslarının değerlendirilmesinin, 1739 sayılı Yasanın değişik 43. maddesinin amir hükmü olduğu, dava konusu Yönetmelikle de bu hükmün uygulamaya geçirildiği;
Yönetmeliğin 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme yönünden, öğrencileri sınavla seçilen okullara gerçekleştirilecek öğretmen atamalarının sınavla yapılmasının gerekli olmadığı, zira Bakanlığa bağlı tüm ortaöğretim kurumlarına sınavla öğrenci alındığı, gerek mesleki ve teknik, gerek imam hatip gerekse anadolu liselerine öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre sınavsız olarak atandığı, fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine de benzer usulle atama yapılmasının öngörüldüğü;
Yönetmeliğin 48. maddesi yönünden, bir öğretmenin atandığı okulda asgari ve azami çalışma süresinin belirlenmesinin performansı olumlu yönde etkileyeceği, daha önce yöneticiler düzeyinde yapılan rotasyon uygulamasının çok olumlu sonuçları olduğu, rotasyon uygulamasının coğrafi durum, ulaşım şartları dikkate alınarak öğretmenlerin tercihleri göz önünde bulundurularak aynı konumda olan tüm öğretmeler bakımından uygulanacağı;
Yönetmeliğin 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme yönünden; normlar hiyerarşisinin bir gereği olarak mazerete bağlı yer değiştirmelere ilişkin düzenlemelere Yönetmelikte ayrıntılı olarak yer verilmediği, Yönetmeliğin dayanağında yer alan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğe atıfta bulunulduğu, bu nedenle, Genel Yönetmelikte yer almayan “öğrenim özrüne” ilişkin bir düzenlemeye bu Yönetmelikte yer verilmesinin normlar hiyerarşisine, dolayısıyla hukuk ve eşitlik kurallarına aykırı olacağı;
Yönetmeliğin 50. maddesinde yer verilen düzenlemenin, hakkında maarif müfettişlerince yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda il dışına atama teklifi getirilenlerle ilgili yapılacak işlemleri içerdiği, inceleme ve soruşturma işlemlerinin belirli bir kurala bağlı olarak yapıldığı ve sonuçlarının yargıya götürülme imkânı olduğu düşünüldüğünde, il dışına atanma teklifi getirenlerin sınırsız takdir yetkisi kullandığı iddiasının yerinde olmadığı;
Yönetmeliğin 51. maddesinde "boşanan öğretmenlere yer değiştirme hakkı verilmemesi" yolundaki eksik düzenleme yönünden; Genel Yönetmelikte yer almayan bir düzenlemeye bu Yönetmelikte yer verilmesinin normlar hiyerarşisine, eşitliğe ve hukuka aykırılık teşkil edeceği;
Yönetmeliğin 54. maddesinin üst hukuk normlarına uygun olduğu yolunda savunma yapılmıştır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin; 16. maddesinin 3. ve 4. fıkraları, 18. maddesinin 1. fıkrası, 23. maddesinin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentleri, "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme, Geçici 3. maddesi, Geçici 7. maddesi ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formu yönünden karar verilmesine yer olmadığına; Yönetmeliğin dava konusu olan diğer kısımları yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : ...DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika tarafından, 17/04/2015 tarih ve 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin: Temel ilkelere yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, Eğitim Personeli Planlama ve Değerlendirme Kurulu ile İl Eğitim Personeli Planlama Kuruluna yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin "Adaylık süreci" tanımının yapıldığı 1-b bendinde yer alan "... olarak başlangıcından sonuçlanıncaya kadar yapılan performans değerlendirmesi, sınav ve sonrasına ilişkin ..." ibaresinin, "Değerlendirme" tanımının yapıldığı 1-g bendinin, "Performans" tanımının yapıldığı 1-u bendinin, "Sınav" tanımının yapıldığı 1-ü bendinde yer alan "... veya yazılı ve sözlü ... " ibaresinin, "Atama usulleri" başlıklı 6. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atamaya yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Kontenjanların belirlenmesi" başlıklı 11. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atanmaya kontenjan ayrılmaması yolundaki eksik düzenlemenin, "Duyuru, başvuru ve tercihler" başlıklı 12. maddesinde, atama dönemlerine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Adaylık işlemleri" başlıklı 15. maddesinin, "Performans değerlendirmesi" başlıklı 16. maddesinin, "Performans değerlendirme sonuçlarına İtiraz" başlıklı 17. maddesinin, "Performans değerlendirme sürecinde görev ve sorumluluklar" başlıklı 18. maddesinin, "Sınava ilişkin usul ve esaslar" başlıklı 19. maddesinin, "Yazılı sınav" başlıklı 20. maddesinin, "Sözlü sınav" başlıklı 21. maddesinin, "Yazılı ve sözlü sınav değerlendirmesi" başlıklı 22. maddesinin, "Komisyonlar" başlıklı 23. maddesinin, "Sınav sonuçlarına itiraz" başlıklı 24. maddesinin, "Sınav sonrası işlemler" başlıklı 25. maddesinin, "Hizmet içi eğitim" başlıklı 26. maddesinin, "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi" başlıklı 48. maddesinin, "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Hizmetin gereği olarak yapılabilecek yer değiştirmeler" başlıklı 50. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... görev yeri il dışına değiştirileceklerin atamaları ise, zorunlu çalışma yükümlülükleri de dikkate alınarak alanlarında öğretmen ihtiyacı olan eğitim kurumlarından birine ..." ibaresinin, "Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 51. maddesinde boşanan öğretmenlerin de belirli bir süre içerisinde olmak koşuluyla, gereksinim ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak yer değiştirme suretiyle atanmalarına olanak tanıyacak bir düzenlemeye yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin, "Değerlendirme ölçütleri" başlıklı 54. maddesinin, Geçici 3. maddesinin, Geçici 6. maddesinin, Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "en az altı yıl" ibaresi ile 2. fıkrasında yer alan "sözlü sınav değerlendirme formu" ibaresinin, aynı geçici maddede öğretmenliğe atanmayı tamamen sözlü sınava bağlayan 3., 4., 5., 6., 7., 8. ve 9. fıkraların iptali istemidir.
Dava konusu Yönetmeliğin, 04/07/2015 günlü, 29406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile 23. maddenin 3. fıkrasının (a) ve (b) bendlerinin değiştirilmesi, yine 19/01/2016 günlü, 29598 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile Geçici 7. maddesinin yürürlükten kaldırılması ve dava konusu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formunun değiştirilmesi nedeniyle anılan düzenlemeler yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla iptal istemi hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Anayasa Mahkemesinin 04.12.2014 gün ve E:2014/99, K.2014/181 sayılı kararıyla, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesine, 6528 sayılı Kanun'un 5. maddesiyle, eklenen altıncı fıkranın birinci cümlesinde yer alan "yazılı ve sözlü sınava" ibaresi, 10.9.2014 günlü, 6552 sayılı Kanun'un 95. ve 19.11.2014 günlü, 6569 sayılı Kanun'un 24. maddeleriyle değiştirildiğinden konusu kalmayan bu cümleye ilişkin iptal istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 1739 sayılı Kanun'un 43. maddesine eklenen altıncı fıkranın "yazılı ve sözlü sınava" ibaresi dışında kalan kısmının ise Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43. maddesinde, aday öğretmen olarak mesleğe başlamış olanların en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla, yapılacak yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanacakları ve uygulanacak olan sözlü sınavda bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, öz güven ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklık, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri yönlerinden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyonca değerlendirileceği, sınavda başarılı olanların öğretmen olarak atanacaği, sınavda başarılı olamayan aday öğretmenlerin il içinde veya dışında başka bir okulda görevlendirilerek bir yılın sonunda altıncı fıkrada belirtilen değerlendirmeye tekrar tabi tutulacağı, aday öğretmenlik süresi sonunda sınava girmeye hak kazanamayanlar ile üst üste iki defa sınavda başarılı olamayanların aday öğretmen unvanını kaybedeceği ve memuriyetle ilişiğinin kesileceği, sınav komisyonu üyelerinin Bakanlık personeli, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personel ile öğretim elemanları arasından seçileceği, Bakanlık gerekli gördüğünde illerde veya merkezde birden fazla komisyon oluşturabileceği, performans değerlendirmesinde dikkate alınacak meslekî ölçütler, sınav konuları, komisyon üyelerinin seçimi, görevleri, çalışma usul ve esasları ile sınava ilişkin diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği kuralına ter verilmiştir.
Dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 15. maddesinin, 16. maddesinin, 17. maddesinin, 18. maddesinin, 19. maddesinin, 22. maddenin 1. fıkrası ile 25. maddesinde yer alan düzenlemelerin, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43. maddesinde yer alan hükme uygun olduğu, benzer kuralların tekrarlandığı anlaşılmakla hukuka aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin ikinci fıkrasında; ''Sözlü sınavda adaylar, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Sınav Değerlendirme Formu üzerinden;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü,
b) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı
ç) Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri,
yönlerinden sözlü sınav komisyonu üyelerince her bent ayrı ayrı 25 puan üzerinden değerlendirilir.'' hükmüne yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda aday öğretmenlerin sözlü sınava tabi tutulmaları ve bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri yönlerinden değerlendirilecekleri hüküm altına alınmakla birlikte; sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurları ile gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla; sözlü sınav konuları belirlenerek, belirlenen konular üzerinden bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri açısından değerlendirme yapılması yönünde bir düzenleme getirilmesi gerekirken, uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin ikinci fıkrasında sözlü sınav konularının belirlenmemesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin "Mazerete ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde, sağlık ve aile birliği mazeretinin düzenlendiği, eğitim özrüne yer verilmediği görülmüştür. Eğitim ve öğretim hizmetleri sunulurken bu hizmeti sunan öğretmenlerin yer değiştirme taleplerinin zamanının, sayısının konuyla ilgili diğer hususların belirlenmesi kural olarak idarenin takdir yetkisindedir.
Ancak, söz konusu yetki kullanılırken yer değiştirmeye tabi öğretmenlerin Anayasa ile güvenceye kavuşturulmuş hakların korunması ve uygun şartlarda çalışma haklarına olan farklı etkileri göz önüne alınması, bireysel yarar ile kamu yararı arasında adil ve makul bir dengenin gözetilmesi gerektiğinden, "eğitim özrüne" yer vermeyen dava konusu Yönetmeliğin 49. maddesinde eksik düzenleme nedeniyle hukuka uyarlık görülmemiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin fen liseleri ile sosyal bilimler liselerine atamayı düzenleyen 29. maddesinde; ''(1) Fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine atanmak üzere başvuruda bulunan öğretmenler tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre valiliklerce atanır.
(2) Adayların hizmet puanlarının eşitliği halinde, öğretmenlikteki hizmet süresi fazla olan adayın ataması yapılır. Eşitliğin devamı hâlinde atanacak aday kura ile belirlenir.'' hükümlerine yer verilmiştir.
Danıştay 2. Dairesi'nin 24/05/2016 tarih ve E:2016/1149 sayılı kararıyla; "Fen liseleri ve sosyal bilimler liselerinin niteliği de dikkate alındığında; uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 29. maddesinin 1. fıkrasında fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan atamalarda yalnızca hizmet puanı üstünlüğünün esas alınacağı kurala bağlanmakla birlikte davalı idarece, yürürlükten kaldırılan Yönetmelikte benimsenen seçme sınavı ve Yönetmelik ekinde yer alan EK-1 Değerlendirme Formuna göre yapılan değerlendirme usullerinden vazgeçilerek yalnızca hizmet puanı üstünlüğünün esas alınmasını gerektiren objektif, bilimsel ve hukuken kabul edilebilir bir neden ortaya konulmaksızın Yönetmeliğin 29. maddesinin 1. fıkrasıyla fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan atamalarda tek kriterin hizmet puanı üstünlüğü olarak belirlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği; Yönetmeliğin 29. maddenin 2. fıkrası yönünden ise; 29. maddenin 1. fıkrasında yer alan hizmet puanı üstünlüğü ibaresinde hukuka uyarlık bulunmadığına karar verilmesi karşısında 2. fıkranın hukuki dayanağı ortadan kalktığından 29. maddenin 2. fıkrasında da hukuka uyarlık görülmediği" gerekçeleriyle, anılan 29. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... hizmet puanı üstünlüğüne ..." ibaresi ile 2. fıkrasının yürütmesinin durdurulmasına karar verilerek fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan öğretmen atamalarında esas alınması gereken kriterler arasında seçme sınavının da olması gerekliliğine de işaret edildiği dikkate alındığında, dava konusu Yönetmeliğin "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin "Atama" başlıklı 37. maddesine 6528 sayılı Kanunun 22. maddesiyle eklenen 9. fıkrada, "Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan okul ve kurumlar ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri Bakan tarafından yapılır." kuralı yer alırken, 10. fıkrası "Öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara atanma ve görevlendirilmelerinde bu Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer mevzuatın sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleri uygulanmaz. Dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara yönetici görevlendirmeleri özlük hakları, atanma ve terfi yönünden kazanılmış hak doğurmaz." hükmünü taşımaktadır.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 13/06/2016 günlü, Yd İtiraz No:2016/255 sayılı kararıyla; 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ''Atama'' başlıklı 37. maddesine 6528 sayılı Yasa'nın 22. maddesi ile eklenen 9 ve 10. fıkralarının Anayasa'nın 2., 7., ve 128. maddelerine aykırı olduğu kanısına ulaşılması nedeniyle Anayasa Mahkemesine başvurulmuş olup Anayasa Mahkemesinin E:2016/164, K:2017/75 sayılı kararıyla anılan fıkraların Anayasaya aykırı olmadığına ve itirazın reddine karar verilmiştir.
Davacı, düzenlemenin Yönerge ile yapıldığını ileri sürerek iptal isteminde bulunmakta ise de Yönetmelik hükmünde düzenleme biçimi hakkında herhangi bir ibare bulunmadığından, bu iddiaların sözü edilen düzenlemeye (Yönerge) karşı açılacak davada inceleneceği tabiidir.
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 37. maddesinin 3. fıkrasında, öğretmenlerin Bakanlıkça belirlenen hizmet bölge veya alanlarında en az üç eğitim öğretim yılı görev yapması esas olduğu, bunların yer değiştirme suretiyle atamaları her yıl yapılan atama plan ve programları çerçevesinde eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemeyecek şekilde sonuçlandırılacağı, 4. fıkrasında ise öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamalarında uyulacak temel ilkeler, özür grupları, hizmet bölgeleri ve alanları, hizmet puanı ve diğer hususlara ilişkin usûl ve esasların yönetmelikle belirleneceği kuralı yer verilmiştir.
İdarenin, kanunla üstlendiği kamu hizmeti yürütürken, bu hizmeti sunanların istihdam biçimi, atama zamanı, ilk atama, yeniden atama, kurumlar arası atama, engellilerin atama koşulları, yer değiştirme taleplerinin zamanını gibi konuyla ilgili diğer hususların belirlenmesi kural olarak idarenin takdir yetkisinde olup bu yetkinin kamu hizmetinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla ve kamu yararı ile sınırlı olduğu idare hukuku ilkelerindendir.
Dava konusu Yönetmeliğin 6., 11. maddelerinde sözü edilen kuralları incelendiğinde, öğretmen ihtiyacı ile mevcut olanakların gözetildiği, öğretmenlik mesleğe uygunluk koşulunu sağlamaya yönelik somut kriterlere yer verildiği, personelin düzenli biçimde yer değiştirmesi, personel ve hizmet yönünden ortaya çıkartabilecek olumsuzlukların giderilmesinin amaçlandığı anlaşılmakla anılan kısımlarda hukuka aykırılık görülmemiştir.
"Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi" başlıklı 48. maddesine gelince; kamu hizmetinin eksiksiz ve düzenli olarak yürütülmesinden sorumlu olan idarenin, mevzuatın öngördüğü şekilde hizmetin gereklerini esas alarak, bu hizmeti yürütecek personelin atanmasını belirli kurallara bağlama, personelin bir hizmet biriminde uzun süre görev yapmasının gerek personel, gerekse hizmet yönünden ortaya çıkartabileceği olumsuzlukları giderme, görevde verimliliği artırma ve yurdun değişik hizmet bölgeleri ve alanlarında görev yapmalarını sağlayarak, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi ve yaygınlaşmasını temin etme amacına yönelik olarak düzenlendiği anlaşılan dava konusu Yönetmeliğin 48. maddesinde hukuka ve kamu yararı ile hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu yönetmelik hükmüne göre, Bakanlık kadrolarına 11/06/2000 tarihinden sonra öğretmen olarak atananlar açısından geçerli olan bir yükümlülük durumundaki "zorunlu çalışma yükümlülüğü"ne ilişkin çalışma süresinin hesabında dikkate alınanacak hizmet süreleri, zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet bölgelerindeki Bakanlığa bağlı resmi eğitim kurumlarında fiilen öğretmen olarak geçirilen hizmet süreleridir.
Dolayısıyla, söz konusu sürenin hesabında; Milli Eğitim Bakanlığı dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarında geçirilen hizmet sürelerinin dikkate alınması hukuken mümkün olmadığı gibi, böyle bir yaklaşım; anılan Yönetmeliğin "zorunlu çalışma yükümlülüğü"nü düzenleyen ve birbirlerini tamamlayarak bir anlam bütünlüğü oluşturan hükümlerine de aykırılık oluşturacaktır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin, 23. maddenin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin, Geçici 7. maddesinin ve Ek-3 Performans Değerlendirme Formunun iptal istemi hakkında karar verilmesine yer bulunmadığı, 21. maddesinin ikinci fıkrası, 29. maddesi ve 49. maddesinin ve "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi nedeniyle iptali, dava konusu diğer maddeler yönünden davanın reddi gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci ve Onikinci Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'na 3619 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle eklenen Ek 1. madde uyarınca yapılan müşterek toplantıda; davacı sendika tarafından, dava konusu Yönetmeliğin "Aday Öğretmenlik İşlemleri" başlıklı Üçüncü Bölümünün dayanağı olan 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43. maddesine 6528 sayılı Kanunun 5. maddesiyle eklenen 6., 7., 8., 9., 10. ve 11. fıkralarına yönelik Anayasa'ya aykırılık iddiaları ileri sürülmüş ise de; 6. fıkraya yönelik iptal talebinin Anayasa Mahkemesi'nin 04/12/2014 günlü, E:2014/99, K:2014/181 sayılı kararıyla, 11. fıkraya yönelik iptal talebinin de 10/09/2015 günlü, E:2015/5, K:2015/82 sayılı kararıyla reddedildiği de dikkate alındığında tüm Anayasa'ya aykırılık iddiaları ciddi görülmeyerek, işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın -dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki şekliyle- 124. maddesinde; "Başbakanlık, bakanlık ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartı ile, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmü yer almıştır.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun "Öğretmenlik" başlıklı 43. maddesinde; "Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.
Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.
Yukarıda belirtilen nitelikleri kazanabilmeleri için, hangi öğretim kademesinde olursa olsun, öğretmen adaylarının yüksek öğrenim görmelerinin sağlanması esastır. Bu öğrenim lisans öncesi, lisans ve lisans üstü seviyelerde yatay ve dikey geçişlere de imkan verecek biçimde düzenlenir.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Öğretmenlik mesleği; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır. (Mülga ikinci cümle: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenliğe atanabilmek için; 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma ve Bakanlıkça ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartları aranır.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenler, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartlarını sağlamak kaydıyla, yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanırlar. Uygulanacak olan sözlü sınavda aday öğretmenler;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü,
b) İletişim becerileri, öz güveni ve ikna kabiliyeti,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
d) Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri,
yönlerinden Bakanlıkça oluşturulacak komisyon tarafından değerlendirilir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Sınavda başarılı olanlar öğretmen olarak atanır. Sınavda başarılı olamayan aday öğretmenler il içinde veya dışında başka bir okulda görevlendirilerek bir yılın sonunda altıncı fıkrada belirtilen değerlendirmeye tekrar tabi tutulurlar.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenlik süresi sonunda sınava girmeye hak kazanamayanlar ile üst üste iki defa sınavda başarılı olamayanlar aday öğretmen unvanını kaybeder ve memuriyetle ilişiği kesilir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Ancak aday öğretmenliğe başlamadan önce 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aday memurluğu kaldırılarak asli memurluğa atanmış olanlar hakkında sekizinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kişiler Bakanlıkta kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Sınav komisyonu üyeleri; Bakanlık personeli, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personel ile öğretim elemanları arasından seçilir. Bakanlık gerekli gördüğünde illerde veya merkezde birden fazla komisyon oluşturabilir. Performans değerlendirmesinde dikkate alınacak meslekî ölçütler, sınav konuları, komisyon üyelerinin seçimi, görevleri, çalışma usul ve esasları ile sınava ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aday memurluk ile ilgili hükümleri aday öğretmenler hakkında uygulanmaz.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Kariyer basamaklarında yükselmede kıdem, eğitim ((…) lisansüstü eğitim), etkinlikler (bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar) ve sicil (iş başarımı) puanları ile sınav sonuçları esas alınır. Değerlendirme 100 tam puan üzerinden yapılır. Değerlendirme puanının % 10'unu kıdem, % 20'sini eğitim, % 10'unu etkinlikler, % 10'unu sicil (iş başarımı) ve % 50'sini de sınav puanı oluşturur.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Kariyer basamaklarında yükselecekler değerlendirme puanlarına göre başarı sıralamasına alınır. Değerlendirmeye alınmak için sınav tam puanının en az % 60'ını almış olmak şartı aranır.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; Mülga: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; Mülga: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 21/5/2008 tarihli ve E.: 2004/83, K.: 2008/107 sayılı Kararı ile.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 21/5/2008 tarihli ve E.: 2004/83, K.: 2008/107 sayılı Kararı ile.)
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/95 md.) Öğretmenlerin hizmet sürelerine ve/veya isteğe bağlı il içi veya il dışı yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin "Atama" başlıklı 37. maddesinde; "(Mülga: 2/7/2018-KHK-703/22 md.)
(2) (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/22 md.)
(3) Öğretmenlerin Bakanlıkça belirlenen hizmet bölge veya alanlarında en az üç eğitim öğretim yılı görev yapması esastır. Bunların yer değiştirme suretiyle atamaları her yıl yapılan atama plan ve programları çerçevesinde eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemeyecek şekilde sonuçlandırılır. (İptal son cümle: Anayasa Mahkemesinin 6/2/2013 tarihli ve E:2011/123, K:2013/26 sayılı Kararı ile.: Yeniden Düzenleme: 1/3/2014-6528/22 md.) Bakanlıkça belirlenen özür gruplarına bağlı yer değiştirmeler ise yarıyıl ve/veya yaz tatillerinde yapılır.
(4) Öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamalarında uyulacak temel ilkeler, özür grupları, hizmet bölgeleri ve alanları, hizmet puanı ve diğer hususlara ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(5) Özüre dayalı yer değiştirme istekleri hizmet puanı sıralamasındaki yetersizlik sonucu yerine getirilemeyenlere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi kapsamına girenlerin hakları saklı kalmak kaydıyla, istekleri hâlinde istekte bulundukları yere atanmaya hak kazanıncaya kadar, aylıksız izin verilebilir. Bu şekilde aylıksız izin verilen öğretmenler, bağlı bulundukları il millî eğitim müdürlüklerine bu amaçla tahsis edilmiş bulunan boş öğretmen kadrolarına aylıksız izinli olmak şartıyla atanır. Bunların atandıkları bu kadrolar aylıksız izin süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, aylıksız izne ayrılan öğretmenler, üçüncü yıl sonuna kadar istedikleri yere atamalarının yapılamaması hâlinde durumlarına uygun boş öğretmen kadrolarına öncelikle atanırlar.
(6) Öğretmenlerin atamaları Bakanlıkça il/ilçe emrine veya doğrudan eğitim kurumuna yapılır. Bakanlıkça il/ilçe emrine atama yapılması hâlinde, öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, hizmet puanları ve yeterlikleri dikkate alınarak il millî eğitim müdürünün teklifine göre valilerce belirlenir. .... " hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik dayanak alınarak hazırlanan "Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği" 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
A- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
Dava konusu Yönetmeliğin, fen liseleri ile sosyal bilimler liselerine atamayı düzenleyen 29. maddesinde; ''(1) Fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine atanmak üzere başvuruda bulunan öğretmenler tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre valiliklerce atanır.
(2) Adayların hizmet puanlarının eşitliği halinde, öğretmenlikteki hizmet süresi fazla olan adayın ataması yapılır. Eşitliğin devamı hâlinde atanacak aday kura ile belirlenir.'' hükümlerine yer verilmekle birlikte, Danıştay İkinci Dairesinin 23/12/2021 günlü, E:2016/1149, K:2021/5179 sayılı kararıyla; "Fen liseleri ve sosyal bilimler liselerinin niteliği de dikkate alındığında; uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 29. maddesinin 1. fıkrasında fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan atamalarda yalnızca hizmet puanı üstünlüğünün esas alınacağı kurala bağlanmakla birlikte davalı idarece, yürürlükten kaldırılan Yönetmelikte benimsenen seçme sınavı ve Yönetmelik ekinde yer alan EK-1 Değerlendirme Formuna göre yapılan değerlendirme usullerinden vazgeçilerek yalnızca hizmet puanı üstünlüğünün esas alınmasını gerektiren objektif, bilimsel ve hukuken kabul edilebilir bir neden ortaya konulmaksızın Yönetmeliğin 29. maddesinin 1. fıkrasıyla fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan atamalarda tek kriterin hizmet puanı üstünlüğü olarak belirlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği; Yönetmeliğin 29. maddenin 2. fıkrası yönünden ise; 29. maddenin 1. fıkrasında yer alan hizmet puanı üstünlüğü ibaresinde hukuka uyarlık bulunmadığına karar verilmesi karşısında 2. fıkranın hukuki dayanağı ortadan kalktığından 29. maddenin 2. fıkrasında da hukuka uyarlık görülmediği" gerekçeleriyle, anılan 29. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... hizmet puanı üstünlüğüne ..." ibaresi ile 2. fıkrasının iptaline karar verilmiş olup, bu kararın gerekçesinde ise, fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan öğretmen atamalarında esas alınması gereken kriterler arasında seçme sınavının da olması gerekliliğine de işaret edildiği dikkate alındığında, dava konusu Yönetmeliğin "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemeyle ilgili iptal istemi hakkında ayrıca karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
B- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 3. ve 4. fıkraları, 18. maddesinin 1. fıkrası, 23. maddesinin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentleri, Geçici 3. maddesi, Geçici 7. maddesi ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formuna ilişkin iptal istemi yönünden;
Dava konusu Yönetmeliğin, 08/09/2016 günlü, 29825 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile 16. maddenin 3. ve 4. fıkralarının değiştirilmiş olması, 04/07/2015 günlü, 29406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile 18. maddenin 1. fıkrasının yürürlükten kaldırılmış olması, 23. maddenin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin ve Geçici 3. maddesinin değiştirilmiş olması, yine 19/01/2016 günlü, 29598 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile Geçici 7. maddenin yürürlükten kaldırılmış olması ve dava konusu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formunun değiştirilmiş olması nedeniyle anılan maddeler, fıkralar ve form yönünden davanın konusuz kaldığı görüldüğünden iptal istemi hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
C- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin;
1- Yönetmelikte temel ilkelere yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, Eğitim Personeli Planlama ve Değerlendirme Kurulu ile İl Eğitim Personeli Planlama Kuruluna yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte, Yönetmeliklerde bulunması gereken zorunlu unsurlar arasında "Temel ilkeler" başlığının sayılmadığı görülmektedir. Bu itibarla, Yönetmelikte "temel ilkelere" yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir.
Öte yandan; öğretmen atama ve yer değiştirmelerinin bilgisayar ortamında yapıldığı, günümüz teknolojik imkanları ile okul bazında alanlar itibariyle öğretmen ihtiyacının ve fazlalığının tespit edildiği hususları dikkate alındığında, Yönetmelikte Eğitim Personeli Planlama ve Değerlendirme Kurulu ile İl Eğitim Personeli Planlama Kuruluna yer verilmemesinde eksik düzenleme bulunmamaktadır.
2- "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin "Adaylık süreci" tanımının yapıldığı 1-b bendinde yer alan "... olarak başlangıcından sonuçlanıncaya kadar yapılan performans değerlendirmesi, sınav ve sonrasına ilişkin ..." ibaresinin, "Değerlendirme" tanımının yapıldığı 1-g bendinin, "Performans" tanımının yapıldığı 1-u bendinin, "Sınav" tanımının yapıldığı 1-ü bendinde yer alan "... veya yazılı ve sözlü ... " ibaresinin iptali istemi yönünden;
"Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelikte geçen; … b) Adaylık süreci: Adaylık süresinin tamamı veya bir kısmıyla ilgili olarak başlangıcından sonuçlanıncaya kadar yapılan performans değerlendirmesi, sınav ve sonrasına ilişkin uygulamalar dizisini, … g) Değerlendirme: Öğretmenlerin Ek-3 Performans Değerlendirme Formunda yer alan kriterlere göre sayısal değerlerle ölçülerek başarı düzeylerinin belirlenmesini, … u) Performans: Aday öğretmenin görev ve sorumlulukları, atandığı eğitim kurumunun özellikleri ve Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri çerçevesinde oluşturulmuş mesleki ölçütler bağlamında gösterilen başarı düzeyini, ü) Sınav: Aday öğretmenlere uygulanacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınavı, … ifade eder." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verildiği üzere, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesi kapsamı ve sınırları çerçevesinde, aday öğretmenlerin adaylık işlemlerine, performans değerlendirmelerine, yazılı ve sözlü sınavlarına dair Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak getirilen tanımlamaların yapılması yolundaki dava konusu edilen düzenlemelerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
3- "Atama usulleri" başlıklı 6. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atamaya yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Kontenjanların belirlenmesi" başlıklı 11. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atanmaya kontenjan ayrılmaması yolundaki eksik düzenlemenin, "Duyuru, başvuru ve tercihler" başlıklı 12. maddesinde, atama dönemlerine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
"Atama usulleri" başlıklı 6. maddesinde; "(1) Öğretmen kadrolarına atama usulleri şunlardır:
a) İlk atama,
b) Yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama,
c) Millî sporcuların ataması,
ç) Engellilerin ataması.
(2) Başvurularda; ilk atama, yeniden atama veya kurumlar arası yeniden atama usullerinden yalnızca biri tercih edilebilir." hükmüne;
"Kontenjanların belirlenmesi" başlıklı 11. maddesinde; "(1) Atama izni verilen öğretmen kadrolarının en fazla %1’i yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atamada kullanılır.
(2) Yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama için ayrılan kontenjanın dışında kalan kadrolar ilk atama için kullanılır. Beden eğitimi öğretmenliğine ilk atama kapsamında ayrılan kontenjanın en fazla %10’u millî sporcuların atamalarında kullanılır.
(3) İl millî eğitim müdürlükleri Bakanlıkça tahsis edilen kontenjanları, alanlar itibarıyla öğretmen ihtiyacına göre altıncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarından başlamak suretiyle dağıtır ve Bakanlığa bildirir.
(4) Atama usullerine ve alanlara göre belirlenen kontenjandan daha az sayıda başvuru olması durumunda artan kontenjan, öğretmen ihtiyacı çerçevesinde diğer atama usullerine ve alanlara aktarılabilir." hükmüne; 12. maddesinde ise duyuru, başvuru ve tercihlere ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinde yer verildiği üzere, aday öğretmenliğe atanabilmek için; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinde sayılan şartlara ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma ve Bakanlıkça ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartlarının arandığı görülmektedir.
Bu durumda, daha önce öğretmen kadrosuna atanmamış olanların, söz konusu yasal düzenlemeler çerçevesinde ilk defa öğretmen olarak atanacaklar için belirlenen usullere göre öğretmen olarak atanması gerektiğinden, Yönetmeliğin 6. maddesinde, "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atamaya yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir. Bu bağlamda, yine Yönetmeliğin 11. maddesinde "açıktan ilk atama", "kurumlar arası ilk atama" ve "kurum içi ilk atama" yoluyla öğretmenliğe atanmaya kontenjan ayrılmamasında eksik düzenleme bulunmamaktadır.
Diğer taraftan; Bakanlık kadrolarına ilk atamaların KPSS sonuçlarına göre yapıldığı, KPSS sonuçlarının tarihlerinin değişebildiği, itirazlar ile sonuçlarının gecikebildiği ve bu nedenlerle önceden takvim belirlenmesinin zor olduğu hususları dikkate alındığında; Yönetmeliğin 12. maddesinde, atama dönemlerine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir.
4- "Adaylık işlemleri" başlıklı 15. maddesinin, "Performans değerlendirmesi" başlıklı 16. maddesinin (3. ve 4. fıkraları hariç), "Performans değerlendirme sonuçlarına İtiraz" başlıklı 17. maddesinin, "Performans değerlendirme sürecinde görev ve sorumluluklar" başlıklı 18. maddesinin (1. fıkrası hariç), "Sınava ilişkin usul ve esaslar" başlıklı 19. maddesinin, "Yazılı sınav" başlıklı 20. maddesinin, "Sözlü sınav" başlıklı 21. maddesinin, "Yazılı ve sözlü sınav değerlendirmesi" başlıklı 22. maddesinin, "Komisyonlar" başlıklı 23. maddesinin (3. fıkrasının (a) ve (b) bentleri hariç), "Sınav sonuçlarına itiraz" başlıklı 24. maddesinin, "Sınav sonrası işlemler" başlıklı 25. maddesinin, "Hizmet içi eğitim" başlıklı 26. maddesinin, Geçici 6. maddesinin, Yönetmelik ekinde yer alan Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Değerlendirme Formunun iptali istemi yönünden;
"Adaylık işlemleri" başlıklı 15. maddesinde; "(1) Aday öğretmenler, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartlarını sağlamak kaydıyla, Bakanlıkça yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanır. ..." hükmüne;
"Performans değerlendirmesi" başlıklı 16. maddesinde; "(1) Aday öğretmenler, görev yaptığı eğitim kurumunda ve eğitim ortamında bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formu üzerinden, göreve başladığı ilk dönemde bir, takip eden dönemde ise iki defa olmak üzere, değerlendiriciler tarafından toplamda üç defa değerlendirilir. Değerlendiriciler; il millî eğitim müdürünce görevlendirilecek maarif müfettişi, aday öğretmenin görev yaptığı eğitim kurumu müdürü ve eğitim kurumu müdürünün görevlendirdiği danışman öğretmenden oluşur. Değerlendiriciler birden fazla aday öğretmenin performansını değerlendirebilir; ancak, aynı değerlendirici birden fazla sıfatla aynı aday öğretmenin performansını değerlendiremez. ...
(10) Performans değerlendirmesinde başarılı olamayan aday öğretmenler, aday öğretmen unvanını kaybeder ve memuriyetle ilişikleri kesilir. Ancak bunlardan aday öğretmenliğe başlamadan önce ilgili mevzuatına göre devlet memurluğunda adaylıkları kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, Bakanlıkta kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur kadrolarına atanır. Başarısız olan aday öğretmenlerin başarısızlığa neden olan durumları değerlendiriciler tarafından belgelendirilir." hükmüne;
17. maddesinde performans değerlendirme sonuçlarına itiraza, 18. maddesinde performans değerlendirme sürecinde görev ve sorumluluklara, 19. maddesinde sınava ilişkin usul ve esaslara dair düzenlemelere yer verilmiştir.
"Yazılı sınav" başlıklı 20. maddesinde; "(1) ... (2) Sınav çoktan seçmeli test veya açık uçlu sorular ile yapılır, uygun görülen soru çeşitlerinden biri veya birkaçı birden kullanılabilir. Yazılı sınav konuları ve puan ağırlıkları şunlardır;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (%20),
b) Bakanlık teşkilatı, görevleri ve mevzuatı (%30),
1) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,
2) 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
3) 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu,
4) Görevin gerektirdiği diğer mevzuat.
c) Öğretmenlik uygulamaları (%50).
1) Eğitim öğretimin planlanması,
2) Öğrenme ortamları,
3) Sınıf yönetimi,
4) Öğretim yöntem ve teknikleri,
5) Ölçme ve değerlendirme. ... " hükmüne;
"Sözlü sınav" başlıklı 21. maddesinde; "(1) Yazılı sınavın ardından aday öğretmenler Bakanlıkça sözlü sınava tabi tutulabilir. Aday öğretmenlerin sözlü sınava tabi tutulup tutulmayacağı ve tutulacaksa sözlü sınavın yer ve zamanı Bakanlıkça önceden ilan edilir. Sözlü sınav illerde veya Bakanlık merkezinde oluşturulacak sözlü sınav komisyonu/komisyonları tarafından yapılır.
(2) Sözlü sınavda adaylar, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Sınav Değerlendirme Formu üzerinden;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü,
b) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
ç) Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri,
yönlerinden sözlü sınav komisyonu üyelerince her bent ayrı ayrı 25 puan üzerinden değerlendirilir. ..." hükmüne;
"Yazılı ve sözlü sınav değerlendirmesi" başlıklı 22. maddesinde; "(1) Yazılı ve sözlü sınavların her biri 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı ve sözlü sınavlardan alınan puanların aritmetik ortalaması aday öğretmenin başarı puanını oluşturur. Başarı puanı altmış ve üzerinde olan aday öğretmenler başarılı sayılır.
(2) Yalnızca yazılı sınav yapılması halinde sınavdan altmış ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılır." hükmüne;
23. maddesinde komisyonlara, 24. maddesinde sınav sonuçlarına itiraza, 25. maddesinde sınav sonrası işlemlere, 26. maddesinde hizmet içi eğitime, Geçici 6. maddesinde aday öğretmenlik sürecine ilişkin düzenlemelere ve Yönetmelik ekinde ise Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Değerlendirme Formuna yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun "Öğretmenlik" başlıklı 43. maddesinde, aday öğretmen olarak mesleğe başlamış olanların, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla, yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanacakları ve uygulanacak olan sözlü sınavda bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, öz güven ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklık, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri yönlerinden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyonca değerlendirileceği düzenlenmektedir.
Öğretmenlik, 1739 sayılı Kanun'un 43. maddesinde "Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir." şeklinde tanımlanmıştır. Aday öğretmenlik kuralının gerekçesinde; aday öğretmenlikten öğretmenliğe geçişte öngörülen yeni sistemle ülkemizin daha nitelikli bir öğretmen kadrosuna sahip olmasının amaçlandığı vurgulanmıştır.
Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adil bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa'ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlettir.
Anayasa'nın 10. maddesinde yer verilen eşitlik ilkesi hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik öngörülmüştür. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak kanun karşısında eşitliğin ihlali yasaklanmıştır. Kanun önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez.
Kamu görevlisi olarak memurların, Devlet ile olan ilişkileri statü hukuku içerisinde yürütülmektedir. Devlet, hukuki statüleri kanunlarla oluşturulan ve bu statü kurallarına göre mesleğe alınan memurlara; atama, yükselme, aylık, ödül, nakil, sınav vb. hak veya yükümlülükler getirebilir.
Aday öğretmenlik için getirilen kuralda düzenlenen sözlü sınav, bir kişinin davranış ve düşünceleri üstüne bilgi edinmek amacıyla sorulu cevaplı görüşme yapılarak ilgilinin muhakeme gücünü, bir konuyu kavrayıp özetleme ve ifade yeteneğini, genel görünümünü, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğunu ve liyakatini, yetenek ve kültürünü, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığını puan vermek suretiyle değerlendirme yöntemidir. Yazılı yarışma sınavında ilgililerin genel yetenek ve genel kültür seviyeleri ile alan bilgisi düzeyleri ölçüldüğünden sözlü sınavda anılan bilgilerin yeniden ölçülmesi yerine, belirtilen hususlarda değerlendirmeye tabi tutulması, sözlü sınavının yapılış amacına uygunluk taşımaktadır.
Aday öğretmenlik için getirilen kural ile, sınav yükümlülüğü aday öğretmen olarak memuriyete başlayan herkes için öngörülmüş bir düzenleme olup kuralın uygulanması bakımından kapsam dışında tutulan aday öğretmenler bulunmamaktadır. "Eğitim-Öğretim Hizmet Sınıfı" dışındaki diğer hizmet sınıflarında görev yapan aday memurlarla, anılan sınıfta görev yapan öğretmen unvanlı kişiler eşit olmadıkları için öğretmenlik hizmetinin önemi ve daha nitelikli bir öğretmen kadrosuna sahip olunması amacıyla, diğerlerinin aksine aday öğretmenlere yasal düzenlemeler çerçevesinde sınav yükümlülüğü getirildiği görülmektedir.
Diğer taraftan, dava konusu Yönetmeliğin 20. maddesinde, yazılı sınav konuları üç ana başlıkta öngörülmüş ve bu ana başlıklar için %20, %30 ve %50 oranında puan ağırlığı belirlenmiş olup, %30 olan (b) bendinin de dört alt başlığı bulunması nedeniyle "görevin gerektirdiği diğer mevzuat" alt başlığının puan ağırlığı %7,5 oranına tekabül etmektedir. Maddede sayılan mevzuat dışında kalan ve göreviyle ilgili olan mevzuat için %7.5 oranında diğer mevzuata yer verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesi kapsamı ve sınırları çerçevesinde ve bu üst hukuk normunun uygulanmasına yönelik olarak, aday öğretmenlerin adaylık işlemlerine, performans değerlendirmelerine, yazılı ve sözlü sınavlarına ilişkin ikincil düzenlemeler yapıldığı anlaşılmakta olup, dava konusu olan düzenlemelerde, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
Nitekim, Anayasa Mahkemesi'nin 04/12/2014 günlü, E:2014/99, K:2014/181 sayılı kararı ile, 01/03/2014 günlü, 6528 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 5. maddesiyle, 14/06/1973 günlü, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesine eklenen altıncı fıkranın; birinci cümlesinde yer alan "yazılı ve sözlü sınava" ibaresi, 10/09/2014 günlü, 6552 sayılı Kanun'un 95. ve 19/11/2014 günlü, 6569 sayılı Kanun'un 24. maddeleriyle değiştirildiğinden, konusu kalmayan bu cümleye ilişkin iptal istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kalan bölümünün Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
Yine, Anayasa Mahkemesi'nin 10/09/2015 günlü, E:2015/5, K:2015/82 sayılı kararı ile, 19/11/2014 tarihli ve 6569 sayılı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 24. maddesiyle değiştirilen 14/06/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinin on birinci fıkrasında yer alan "... aday öğretmenler hakkında uygulanmaz." ibaresinin Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
5- "Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi" başlıklı 48. maddesinin iptali istemi yönünden;
Yönetmeliğin 48. maddesinde; "(1) Öğretmenler, aynı eğitim kurumunda adaylık dâhil toplamda en fazla 8 yıl görev yapabilir.
(2) Aynı eğitim kurumunda yer değiştirme yapılacak yılın 30 Eylül tarihi itibarıyla toplam 8 yıl görev yapan öğretmenlerin atamaları, yapılacak duyuru üzerine ders yılının sona erdiği tarihten itibaren en fazla iki ay içinde, coğrafi durum ve ulaşım şartları göz önünde bulundurularak valiliklerce belirlenen ilçe gruplarında olmak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri doğrultusunda hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Tercihlerine atanamayanlar ile tercih yapmayanların atamaları ise aynı eğitim kurumundaki görev süresi en fazla olandan başlamak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılır. ..." hükmüne yer verilmiştir.
Anayasa'nın 124. maddesinde; yönetmeliklerin, kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarılacağı belirtilmiştir. Bu nedenle, idareler tarafından çıkarılan yönetmeliklerin üst hukuk normuna aykırı olmaması gerekmektedir. Üst hukuk normunun ise, yönetmeliğin dayanağı olan hukuki düzenlemeler olduğu kuşkusuzdur.
Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idari düzenlemeler bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. İdarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı da idare hukukunun en temel ilkelerindendir. Mevzuat belirleme tekniği açısından da, idarenin yasayla kendisine verilmiş olan görevleri idari metinlerle düzenlerken, bu görevlerin gerektirdiği teknik detayların belirlenmesi noktasında takdir yetkisine sahip olduğu açıktır.
Yurdun çeşitli hizmet bölgelerinde görev yapmaları zorunlu olan öğretmenlerin, hizmet puanı, hizmet bölgeleri, ihtiyaçlara göre bölgelerarası yer değiştirme esasları ve atamalarında uyulacak temel ilkeler ile hizmet alanları gibi hususlar, Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan yönetmelikte düzenlenmiştir.
Bir öğretmenin atandığı okulda asgari ve azami çalışma süresinin belirlenmesinin performansı olumlu yönde etkileyeceği, rotasyon uygulamasının coğrafi durum, ulaşım şartları dikkate alınarak öğretmenlerin tercihleri göz önünde bulundurularak aynı konumda olan tüm öğretmeler bakımından uygulanacağı açıktır.
Bu durumda, kamu hizmetinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesinin sağlanmasına yönelik olarak personelin bir hizmet biriminde uzun süre görev yapmasının, gerek personel gerekse hizmet yönünden ortaya çıkarabileceği olumsuzlukları gidermeyi amaçlayan dava konusu olan düzenlemelerde, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
6- "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesi yolundaki eksik düzenlemenin, "Hizmetin gereği olarak yapılabilecek yer değiştirmeler" başlıklı 50. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... görev yeri il dışına değiştirileceklerin atamaları ise, zorunlu çalışma yükümlülükleri de dikkate alınarak alanlarında öğretmen ihtiyacı olan eğitim kurumlarından birine ..." ibaresinin, "Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 51. maddesinde boşanan öğretmenlerin de belirli bir süre içerisinde olmak koşuluyla, gereksinim ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak yer değiştirme suretiyle atanmalarına olanak tanıyacak bir düzenlemeye yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
"Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde; "(1) Öğretmenlerin; aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeleri hakkında, Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak;
a) Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme, her iki eşin de öğretmen olması ve bu kapsamda yer değiştirmek istedikleri yerlerde alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunmaması durumunda, istemeleri hâlinde her ikisinin de alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunan ile/ilçeye atanmaları suretiyle gerçekleştirilebilir.
b) Öğretmenlikte ve devlet memurluğunda adaylığı kaldırılmayanlar, devlet memurluğunda adaylığı kaldırılıp da öğretmenliğe ilk atama kapsamında atananlar ve yeniden atama ve kurumlar arası atama yoluyla öğretmenliğe atananlardan atandığı yerde en az bir yıl çalışmayanlar ile eşi isteğe bağlı sigortalı olan öğretmenler, aile birliği mazeretine bağlı olarak yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
c) Eşleri geçici olarak görevlendirilen öğretmenler, eşlerinin geçici olarak görevlendirildiği yere aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
ç) Aile birliği mazereti ile engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler, yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılır." hükmüne;
"Hizmetin gereği olarak yapılabilecek yer değiştirmeler" başlıklı 50. maddesinde; "(1) Haklarında yapılan adli veya idari soruşturma sonucunda o yerde kalmasında sakınca görülen öğretmenlerden görev yeri il içinde değiştirileceklerin atamaları, görevli oldukları yere göre sırasıyla alt hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarına; görev yeri il dışına değiştirileceklerin atamaları ise, zorunlu çalışma yükümlülükleri de dikkate alınarak alanlarında öğretmen ihtiyacı olan eğitim kurumlarından birine yapılır. ..." hükmüne; 51. maddesinde diğer nedenlere bağlı yer değiştirmelere ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin (Genel Yönetmelik) ''Hizmet Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler" başlıklı 11. maddesinde, haklarında adli veya idari bir soruşturma yapılmış ve bu soruşturma sonucunda o yerde kalmasında sakınca görülmüş olan memurun bölgelerdeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma sürelerini tamamlamadan hizmetin gereği olarak yer değiştirme suretiyle atamasının yapılabileceği hüküm altına alınmış olup, söz konusu düzenlemeye uygun olarak, idarece verilen hizmetin önemi de dikkate alınmak suretiyle düzenli ve sağlıklı hizmet yürütümü amacıyla getirilen "hizmetin gereği olarak yapılabilecek yer değiştirmelere" ilişkin düzenlemelerde kamu yararı ve hizmet gerekleri ile üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan; Genel Yönetmelikte yer değiştirme mazereti olarak "öğrenim özrü"ne yer verilmediği ve "eşinden boşanan" memurların sayılmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, 49. maddesinde "öğrenim özrüne" yer verilmemesi ve 51. maddesinde boşanan öğretmenlerin de belirli bir süre içerisinde olmak koşuluyla, gereksinim ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak yer değiştirme suretiyle atanmalarına olanak tanıyacak bir düzenlemeye yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir.
7- "Değerlendirme ölçütleri" başlıklı 54. maddesinin iptali istemi yönünden;
"Değerlendirme ölçütleri" başlıklı 54. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelik kapsamında, Bakanlığa bağlı her derece ve türden eğitim kurumunda görev yapan ve adaylık sürecini tamamlamış olan öğretmenlerin başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere her ders yılı sonunda, görev yaptığı eğitim kurumunun müdürü tarafından değerlendirmesi yapılır.
(2) Değerlendirme ölçütleri olarak Ek-3’te yer alan Form esas alınır. Değerlendirmeler ders yılı bitiminden itibaren bir ay içinde, MEBBİS üzerinde oluşturulacak modül üzerinden gerçekleştirilir.
(3) Bu madde kapsamındaki değerlendirmelerin Bakanlıkça duyurulacak usul ve esaslar çerçevesinde, zamanında, nesnel ve tarafsız şekilde yürütülmesinden ilgili il millî eğitim müdürü sorumludur.
(4) Bu değerlendirmeler öğretmenlere başarı belgesi verilmesinde dikkate alınır.
(5) Değerlendirmelerin yapılmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verildiği üzere, Bakanlığa bağlı her derece ve türden eğitim kurumunda görev yapan ve adaylık sürecini tamamlamış olan öğretmenlerin başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere her ders yılı sonunda, görev yaptığı eğitim kurumunun müdürü tarafından, Ek-3 Formda yer alan değerlendirme ölçütleri esas alınarak değerlendirilmesinin, öğretmenleri başarıya teşvik edeceğinden, eğitim hizmetlerine olumlu etkisi olacağı açıktır.
Bu durumda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri kapsamı ve sınırları çerçevesinde, bu üst hukuk normlarının uygulanmasına yönelik olarak, ikincil bir düzenleme yapıldığı anlaşılmakta olup, dava konusu olan maddede, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin; 16. maddesinin 3. ve 4. fıkraları, 18. maddesinin 1. fıkrası, 23. maddesinin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentleri, "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme, Geçici 3. maddesi, Geçici 7. maddesi ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formu yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oyçokluğuyla;
2. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin; 16. maddesinin 10. fıkrasının birinci cümlesi, 19. maddesinin 2. fıkrası, 20. maddesinin 2. fıkrasının b-4) bendinde yer alan "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" ibaresi, 21. maddesinin 2. fıkrası, 25. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ''valiliklerce'' ibaresi ve 2. fıkrası yönünden oyçokluğuyla, Yönetmeliğin dava konusu olan diğer kısımları yönünden ise oybirliğiyle DAVANIN REDDİNE;
3. Dava kısmen kvyo, kısmen ret ile sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin yarısı olan ...-TL'lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan ...-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine;
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine;
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 23/12/2021 tarihinde karar verildi.


(X) KARŞI OY :

Dava konusu Yönetmeliğin 25. maddesinin birinci fıkrasında ''Sınavda başarılı olan aday öğretmenler, valiliklerce öğretmen olarak atanır'' hükmüne yer verilmiş olup, anılan fıkranın ''valiliklerce'' ibaresi yönünden;
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Atamalar başlıklı 37. maddesinin 6. fıkrasında ''Öğretmenlerin atamaları Bakanlıkça il/ilçe emrine veya doğrudan eğitim kurumuna yapılır. Bakanlıkça il/ilçe emrine atama yapılması hâlinde, öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, hizmet puanları ve yeterlikleri dikkate alınarak il millî eğitim müdürünün teklifine göre valilerce belirleneceği'' düzenlenmiştir.
Yukarı anılan 652 sayılı KHK'nin 37. maddesinin altıncı fıkrasında öğretmenlerin atanmalarına ilişkin yetki Bakana verilmiş iken, dava konusu Yönetmelikle aday öğretmenlerin atanmasına ilişkin yetkinin valiliklere bırakılmasının üst hukuk normuna aykırı olduğu ve iptal edilmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.

(XX) KARŞI OY :

Dava konusu Yönetmeliğin "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme yönünden; Danıştay İkinci Dairesinin 23/12/2021 günlü, E:2016/1149, K:2021/5179 sayılı kararıyla, Yönetmeliğin fen liseleri ile sosyal bilimler liselerine atamayı düzenleyen 29. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "... hizmet puanı üstünlüğüne ..." ibaresi ile 2. fıkrasının iptaline karar verilmiş olmakla birlikte, fen liseleri ve sosyal bilimler liselerinin niteliği dikkate alındığında, fen liseleri ve sosyal bilimler liselerine yapılacak olan öğretmen atamalarında esas alınması gereken kriterler arasında mutlaka yazılı sınavın bulunması gerektiğinden, dava konusu Yönetmeliğin "Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi" başlıklı 4. Bölümü'nde yazılı sınava yer verilmemesi yolundaki eksik düzenleme yönünden iptal kararı verilmesi gerekeceği görüşüyle çoğunluk kararına bu bakımdan katılmıyoruz.



(XXX) KARŞI OY :

Dava konusu Yönetmeliğin 19. maddesinin ikinci fıkrasında ''Sınavın, yazılı ve sözlü olarak yapılması halinde önce yazılı sınav, bu sınav sonuçlarının açıklanmasını beklemeden de sözlü sınav yapılır.'' düzenlemesi yer almaktadır.
Yönetmeliğin, "Yazılı ve sözlü sınav değerlendirmesi" başlıklı 22. maddesinin birinci fıkrasında, "Yazılı ve sözlü sınavların her biri 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı ve sözlü sınavlardan alınan puanların aritmetik ortalaması aday öğretmenin başarı puanını oluşturur. Başarı puanı altmış ve üzerinde olan aday öğretmenler başarılı sayılır" hükmüne yer verilmiş olup; yazılı sınav sonucu açıklandıktan sonra başarılı olan adaylar sözlü sınava çağrılacağına ve yazılı ve sözlü sınavda alınan puanların aritmetik ortalaması alınarak adaylar başarılı sayılacağına göre; yazılı sınava girmiş, ancak sınav sonucu henüz açıklanmadığı için bu sınavda başarılı olup olmadığını bilmeyen aday öğretmenin sözlü sınava çağrılması, adayın başarı değerlendirmesinin objektiflikten uzak olarak yapılmasına ve sınav yöntemlerinden olan "yazılı ve sözlü" puanlarının aritmetik ortalamasının alınması yönünden de kimi olumsuz değerlendirmelere sebep olabileceğinden, ikinci fıkrada yer alan "bu sınav sonuçlarının açıklanmasını beklemeden de sözlü sınav yapılır" ibaresinin iptal edilmesi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararının bu fıkra hükmüne ilişkin kısmına katılmıyoruz.


(XXXX) KARŞI OY :

Dava konusu Yönetmeliğin 20. maddesinin 2. fıkrasının b-4) bendinde yer alan "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" ibaresi yönünden; anılan 20. maddede aday öğretmenler için yapılacak olan yazılı sınavın konuları ve puan ağırlıkları üç ana başlıkta öngörülmüş ve bu ana başlıklar için %20, %30 ve %50 oranında puan ağırlığı belirlenmiş olup; %30 puan ağırlığı olan (b) bendinin ilk üç alt bendinde mevzuat konuları belirtilmekle birlikte, dördüncü alt bendinde ayrıca "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" hükmüne yer verilmek suretiyle, aday öğretmenlerin yazılı sınavda sorumlu olacakları mevzuatın, açık ve sınırları belirli biçimde tanımlanmamış olması nedeniyle hukuksal olarak belirsizliğe yol açıldığından, bu alt bent hükmünün iptal edilmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.


(XXXXX) KARŞI OY :
Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin ikinci fıkrasında; ''Sözlü sınavda adaylar, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 Aday Öğretmen Sözlü Sınav Değerlendirme Formu üzerinden;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü,
b) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
ç)Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri, yönlerinden sözlü sınav komisyonu üyelerince her bent ayrı ayrı 25 puan üzerinden değerlendirilir." hükmüne yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda aday öğretmenlerin sözlü sınava tabi tutulmaları ve bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri yönlerinden değerlendirilecekleri hüküm altına alınmakla birlikte; sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurları ile gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla; sözlü sınav konuları belirlenerek, belirlenen konular üzerinden bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri açısından değerlendirme yapılması yönünde bir düzenleme getirilmesi gerekirken, uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin ikinci fıkrasında sözlü sınav konularının belirlenmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı ve iptaline karar verilmesi gerektiği görüşüyle bu fıkraya ilişkin aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.


(XXXXXX) KARŞI OY :
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 10. fıkrasının birinci cümlesinin, 25. maddesinin 2. fıkrasının iptali istemi yönünden;
Dava konusu Yönetmeliğin 16. maddesinin onuncu fıkrasında, ''Performans değerlendirmesinde başarılı olamayan aday öğretmenler, aday öğretmen unvanını kaybeder ve memuriyetle ilişikleri kesilir. Ancak bunlardan aday öğretmenliğe başlamadan önce ilgili mevzuatına göre devlet memurluğunda adaylıkları kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, Bakanlıkta kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur kadrolarına atanır. Başarısız olan aday öğretmenlerin başarısızlığa neden olan durumları değerlendiriciler tarafından belgelendirilir.'' düzenlemeleri yer almaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 25. maddesinin ikinci fıkrasında ise, ''Sınavda başarılı olamayan aday öğretmenler, il içinde aynı hizmet alanında başka bir eğitim kurumunda görevlendirilerek bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden performans değerlendirmesi ve sınava tabi tutulur. Bu kapsamdaki aday öğretmenlerden performans değerlendirmesinde veya sınavda başarısız olanlar öğretmenlik unvanını kaybeder ve memuriyetle ilişikleri kesilir. Ancak bunlardan aday öğretmenliğe başlamadan önce ilgili mevzuatına göre devlet memurluğunda adaylıkları kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, Bakanlıkta kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur kadrolarına atanır.'' kuralına yer verilmiştir.
Performans değerlendirilmesinde başarılı olmayan aday öğretmenlerin, aday öğretmen unvanını kaybetmelerine ilişkin düzenleme yerinde ise de; "Memuriyetle ilişikleri kesilir." düzenlemesinin yerinde olmadığı; zira, daha önce adaylığı kaldırılan ve asıl memurluğa atanmış olanların "aday öğretmen unvanını kaybetmeleri halinde" memur kadrosuna ataması öngörülmüş iken, aynı değerlendirmeye alınan ve aynı değerlendiriciler tarafından olumsuz değerlendirilmesi sonucu, birinin memuriyetle ilişiğinin kesilmesi, diğerinin ise asli memur kadrosuna atanmış olmasında, adaylıkta eşit statüde bulunanların, geçmiş hizmetlerine bakılarak farklı işlemlere tabi tutulmasının yerinde olmadığı ve bu nedenle anılan fıkralarda geçen "Memuriyetle ilişikleri kesilir." ibaresinin iptali gerekeceği görüşüyle çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.


(XXXXXXX) KARŞI OY :
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 3. ve 4. fıkralarının, 18. maddesinin 1. fıkrasının, 23. maddesinin 3. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin, Geçici 3. maddesinin, Geçici 7. maddesinin dava konusu olan kısımlarının ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-3 Performans Değerlendirme Formunun iptali istemi yönünden;
Yargısal denetimden amaç "hukuka uygunluk" denetimi olduğuna ve yargısal denetim de işlemin kurulduğu tarih itibarıyla gerçekleştiğine göre, dava konusu düzenleyici işlemin hukuka uygunluğunun denetlenerek bir karar verilmesi gerekmekte iken, dava konusu düzenleyici işlemden sonra yürürlüğe giren Yönetmelik ile, uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin dava konusu olan maddelerinin yürürlükten kaldırılması veya değiştirilmesi nedeniyle davanın konusuz kaldığından bahisle, karar verilmesine yer olmadığına yönelik verilen kararın bu kısmına katılmıyorum.