Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/1723 Esas 2022/5724 Karar Sayılı İlamı

T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : İstanbul 41. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : İstanbul 7. İş Mahkemesi
TARİHİ : 28.01.2020
NUMARASI : 2018/158-2020/38

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 10.05.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.

Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat... gelmişlerdir.

Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.

Dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:


I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı Şirketin Aşkabat Türkmenistan’daki tüm projelerinde güvenlik amiri olarak 01.05.2006-30.11.2017 tarihleri arasında çalıştığını, iş sözleşmesinin sona erdirildiğini, ücretinin net 1.650,00 USD olduğunu, bu miktarın 500,00 USD'lik kısmının elden avans olarak verildiğini, geri kalanının parça parça bankaya yatırıldığını, hafta içi altı gün 07.00-21.00 saatleri arasında, ayda iki hafta tatilinde 07.00-17.00 saatleri arasında, şantiyelerin resmi açılışlarından önceki üç ay hafta tatili yapmadan 07.00-24.00 saatleri arasında çalıştığını, fazla çalışma ücretinin ödenmediğini, tüm ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığını, karşılığı ücretinin ödenmediğini, ihbar tazminatına karşılık 2.086,00 USD ödeme yapıldığını, geriye 1.000,00 USD ihbar tazminatı alacağının kaldığını, bordrolarda hile yapıldığını ve bordrolarda yapılan ödemelerin fazla çalışma olarak kabul edilmesi halinde 5.650,00 USD ücret alacağının bulunduğunu belirterek ücret, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının, davalı Şirkette 21.07.2006-30.11.2017 tarihleri arasında çalıştığını, son dönem ücretinin 917,00 USD olduğunu, ihbar tazminatı olarak 2.085,25 USD ödeme yapıldığını, çalışma saatlerinin 08.00-18.00 saatleri arasında olduğunu, fazla çalışma yapılması halinde karşılığının bordrolara yansıtılarak ödendiğini, ayrıca çıkış işlemleri sırasında fazla çalışma ücret karşılığı olarak 5.647,51 USD ödeme yapıldığını, ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışılması halinde karşılığının bordrolara yansıtılarak ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile banka hesap dökümü, ücret belgesi, hesap ekstresi birlikte değerlendirildiğinde, davacının ücretinin net 1.650,00 USD, brüt 2.307,98 USD olduğu, dinlenen tanık beyanları kapsamında; davacının 01.04.2014 - 31.03.2017 tarihleri arasında haftalık ortalama 18 saat, diğer çalışma dönemlerinde ise 12,25 saat fazla çalışma yaptığı, Ramazan Bayramında bir gün, Kurban Bayramında üç gün dışındaki tüm ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığı, davacının iki haftada bir hafta tatillerinde çalıştığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.


B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle davacı tarafından sunulan evrakın davalı Şirket tarafından kaşeli ve imzalı olmadığını, süresi içerisinde sunulmadığını, bu nedenle değerlendirilmeye alınamayacağını, emsal ücretin dikkate alınmadığını, davacının ücret alacağının bulunmadığını, ihbar tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğunu, davacının fazla çalışma yaptığı iddiasının yerinde olmadığını, yapılan hesaplamaya itiraz ettiklerini, davacının izinde olduğu tarihlerin hesaplamadan dışlanmadığını, davacıya izin ücreti ödemesi yapılırken sehven fazla para yatırıldığını, davacı ile çalışma süreleri aynı olmayan ve husumetli tanık beyanlarına dayanılarak karar verilmesinin mümkün olmadığını, yapılan indiriminin yetersiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının Dairece benimsenmiş maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde belirtilen sebepleri tekrar ederek ayrıca somut olayda Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ücret miktarının ispatı ile davacının ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili alacağı alacağına hak kazanıp kazanmadığına ve ihbar tazminatı hesabında talep aşımı yapılıp yapılmadığına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 ncü maddeleri.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) taleple bağlılık ilkesini düzenleyen 26 nci maddesine göre, “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir."

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki (8) inci bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. 4857 sayılı Kanun'un 63 üncü maddesinde çalışma süresi haftada en çok 45 saat olarak belirtilmiştir. Ancak tarafların anlaşması ile bu normal çalışma süresinin, haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği ilkesi benimsenmiştir. Kanun'un 41 inci maddesine göre fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.

3. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

4. Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır. Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.

5. Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması hâlinde Yargıtayca son yıllarda uygun bir indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama hâlini almıştır.

6. Aynı ilkeler, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmanın ispatı bakımından da geçerlidir.

7. Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.

8. Dava dilekçesinde, ihbar tazminatı alacağının bir kısmının davalı işveren tarafından ödendiği, bakiye 1.000,00 USD ihbar tazminatı alacağı kaldığı belirtilmiş olup bu beyanın davacı tarafı bağlayacağı gözetilmeden, belirtilen miktarı aşacak şekilde hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplanan net 2.172,30 USD ihbar tazminatı alacağının hüküm altına alınması hatalıdır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Davalı yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıya yükletilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

10.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.



Karşılaştırıldı.

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.