MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, şirkete ait işyerinden verilen prim bordrolarında çalışan işçilere ödenen yol ve yemek yardımının prime esas kazanç niteliğinde olmadığının tespitine, Kurum"a fazladan yatan primlerin yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R
Dava, davacı şirketlere ait işyeri dolayısıyla 30/01/2008-01/10/2008 tarihleri arasında yemek ve yol yardımı prime esas kazanca dahil edilmesi nedeniyle fazladan ödedikleri prim miktarının yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacı şirkete ait işyerinden verilen prim bordrolarında çalışan işçilere ödenen yol ve yemek yardımının prime esas kazanç niteliğinde olmadığının tespitine, 30/01/2008-01/10/2008 tarihleri arasında davacı şirket tarafından ödenen sigorta primlerinden bu nedenle fazla yatan 56.307,73 TL primin her aya ilişkin primin kuruma yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ödemenin yapılacağı tarihe kadar işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, davacı işverenlerce yol ve yemek parası olarak çalışanlarına yaptığı ödemelerin sigorta primine esas kazançlara dahil edilip edilmeyeceğine ilişkindir.
İhtilaflı dönemde yürürlükte olan 506 sayılı Yasanın 29.07.2003 tarih ve 4958 sayılı Yasanın 36. maddesi ile değişik 77/2. maddesinde “Şu kadar ki, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının tespitinde nazara alınmaz. Bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime tabi tutulur.” hükmü yer almaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 77. madde 1. fıkrasında prim hesabı da göz önünde tutulacak kazançlar belirtilmiş, 2. fıkrasında ise bunun istisnaları gösterilmiştir. Fıkrada ifade edildiği biçimde sosyal amaçlı olarak veya işverenin yasa ve sözleşme dışında sigortalısına yaptığı yardım ve ödemeler prim hesabında nazara alınmazlar ve prime tabi tutulmazlar. Bu ödeme veya yardımlar ücret ve benzeri ödemelerden tamamen farklı nedenlere dayanırlar. İşin karşılığı olmaktan ziyade insani değer yargıları sonucu verilirler. Yasa bunları sayarak belirtmiştir. Bu yardımlar ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar, yemek, çocuk ve aile zamlarıdır.
Buna göre, sigortalılara yapılan yol yardımlarının tümü prime esas kazanca dahil edilemeyecektir. Ancak, yemek yardımları bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenen kısım prim matrahına dahil olmayıp bu miktarın üzerindeki yemek yardımının prim matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu dönemde ödenen yemek ve yol yardımı toplamlarının ne kadar olduğu belirtildikten sonra işveren hissesine düşen prim miktarı gösterilerek sonuca gidilmiş olup prime esas kazanca dahil edilen yol yardımı ile yemek yardımı miktarlarının dönemler itibariyle ne kadar olduğu ayrı ayrı gösterilip hesaplama yapılmadığı gibi yemek yardımları bakımından miktarı yıllar itibariyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen muafiyet açısından da değerlendirme yapılmamıştır. Bu bakımdan, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, bilirkişi raporunda dosyada bulunduğu belirtilmesine rağmen dosya içerisinde olmadığı anlaşılan prim tahakkukuna ilişkin belgeler ile davacı işverenler tarafından dava konusu dönem boyunca ödenen primleri gösteren belgelerin dosya arasına alınmasını sağlamak, sigortalılara ödenen yemek yardımları bakımından miktarı yıllar itibariyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen muafiyetin dikkate alınması suretiyle prime esas kazanca dahil edilen yemek yardımı ile yol yardımı miktarlarının dönemler itibariyle ne kadar olduğunu ayrı ayrı gösteren ve davacı işverenler tarafından yapılan prim ödemelerine göre davacı işverenlere iade edilmesi gereken prim miktarını açıklayan hüküm kurmaya elverişli ve ayrıntılı olarak düzenlemiş bilirkişi raporu almak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Ayrıca, dava dilekçesinde ismi bulunan tüm davacı şirketlerin karar başlığında gösterilmemiş olması da hatalı olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01/03/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.