BAM Hukuk Mahkemeleri Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/2493 Esas 2022/1808 Karar Sayılı İlamı

T. C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/2493
KARAR NO: 2022/1808
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 27/10/2021
NUMARASI: 2018/274 Esas 2021/891 Karar
DAVA:Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
İSTİNAF KARARININ
VERİLDİĞİ TARİH: 18/11/2022
YAZILDIĞI TARİH: 18/11/2022
Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/274 Esas 2021/891 Karar sayılı ilamı davalı vekili tarafından istinaf incelemesi için Dairemize gönderilmekle inceleme aşamasında dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLÜP GÖRÜŞÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 16/08/2017 tarihinde sürücü ... 'un sevk ve idaresindeki .... ve buna bağlı ... plakalı yarı römorkun direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu .... plakalı, .... plakalı, .... plakalı araçlar arasında trafik kazasının meydana geldiğini, davacının .... plakalı araç içerisinde yolcu olarak bulunduğunu, olayda .... plakalı araç sürücüsünün KTK madde 52. maddeye aykırı hareket etmesi ile kusurlu olduğunu, davacının olay nedeni ile yaralanıp tedavi gördüğünü, kazaya sebebiyet veren iran plakalı aracın olay tarihinde sigortasının bulunmadığını, eğer aracın yeşil kart sigortası var ise ZMMS si var gibi değerlendirilmesi gerektiğini, mağdurların tazminat taleplerini yeşil kart Türkiye bürosuna yönlendirebileceklerini, büroya başvurmalarına rağmen taraflarına dönüş olmadığını belirterek şimdilik 100,00-TL geçici iş göremezlik ve 1.000,00-TL maluliyet nedeni ile oluşan tazminat bedelinin temerrüd tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalının kaza tarihini kapsayan geçerli yeşil kart sigortaları olması halinde yeşil kart sigortacıları adına hareket ettiğini, bu halde davalının Mali Sorumluluk Sigortası limit ve şartları çerçevesinde sorumlu olduğunu, .... ve .... plakalı araçların Türkiye girişi esnasında Yeşil kart sigorta sertifikası olmadığı için Türkiye de faaliyet gösteren .... A.Ş. tarafından trafik poliçesinin tanzim edildiğini, bu nedenle davalı adına açılan davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "...Erciyes Üniversitesi Adli Tıp Kurumun’un ... tarihli olup olay tarihinde geçerli olan Özürlülük Ölçütü, Sınıflanması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkındaki Yönetmelik uyarınca düzenlenen raporunda ise, davacının olay nedeni ile 1 ay süre ile mutat iş ve gücünden kaldığı ve tüm vücut fonksiyon kaybı/ özür oranının % 5 oranında olduğunun belirtilmesi ile bu raporlar dikkate alınarak düzenlenen aktüer bilirkişisinin 02/08/2021 tarihli raporunda ise, davacının olaydan kaynaklı geçici iş göremezlik nedeni ile 1.270,75-TL ve kalıcı iş göremezlik nedeni ile 84.052,15-TL tazminat hak ettiğinin tespit edilmesi karşısında davacı vekilinin 01/10/2021 tarihli ıslah dilekçesi de dikkate alınmış ve davalının olayın meydana gelmesinde kusurlu olan aracın olay tarihi itibari yeşilkart sertifikası ile yurtiçinde karıştığı kaza nedeni ile tazminat miktarından sorumlu olduğu anlaşılmış ve böylece davanın kabulü ile, 1.270,75-TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 84.052,15-TL kalıcı iş göremezlik tazminatı olmak üzere toplam 85.322,90-TL tazminat bedelinin temerrüt tarihi olan 05/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine" şeklinde karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; mahkeme dosyasına yeşil kart poliçesinin ibraz edilmediğini, davacının mahkeme dosyasında mübrez hasar dosyasında yer alan belge ve bilgilerde yeşil kart poliçesinin olmadığı, poliçenin bulunamadığı yazışmalarının hiçbirinin dikkate alınmadığını, davacının davasını ispatlayamamış iken mahkemece eksik incelemeyle ve gerekli araştırmayı yapmadan karar verdiğini, yabancı plakalı aracın yeşil kart poliçesinin olmadığını, mahkemenin hükme gerekçe olarak .... Gümrük Müdürlüğü'nün "yabancı plakalı aracın kazadan önce aracın Türkiye'ye girdiğini, yeşil kart sigortası olması halinde yurda girebileceğini belirten" yazısına istinaden kazaya karışan yabancı plakalı aracın yeşil kart sigortasının olduğuna kanaat getirdiğini, poliçenin varlığının kanaatle değil, somut belge ibrazıyla mümkün olduğunu, mahkemenin kazaya sebebiyet veren yabancı plakalı arcın kaza tarihinde teminat veren geçerli bir yeşil kart sigorta sertifikasının olup olmadığını araştırmadan sadece kanat getirmeyle eksik incelemeyle usul ve yasaya aykırı olarak hüküm kurduğunu, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu'nun yabancı plakalı araçlar için yeşil kart poliçesi düzenlemediğini, yeşil kartı düzenleyen sigorta şirketinin yabancı plakalı aracın tescil ülkesindeki yabancı şirket olduğunu, müvekkili Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu'nun, Güvence Hesabı kapsamında bir tedvir ve tesviye kuruluşu olmadığını, bu sebeple Sigortacılık Kanunu çerçevesinde kaza tarihinde Türkiye'de geçerli bir yeşil kart sigortası bulunmayan araçların sebebiyet verdiği hasarlara teminat vermesinin söz konusu olmadığını, kazaya karışan her yabancı plakalı aracın sorumluğunun da müvekkili kuruma ait olmadığını, davacının yeşil kart poliçesini ibraz edemediğini, davasını ispatlayamadığını, mahkemenin yeşil kart poliçesinin olup olmadığı hususunda gerekli araştırmayı yapmadan sadece kanaatle eksik incelemeyle davanın kabulüne ilişkin hüküm tesis ettiğini, kazaya karışan yabancı plakalı aracın kaza tarihinde Türkiye'de teminat veren geçerli bir yeşil kart poliçesinin olmaması sebebiyle müvekkili aleyhine açmış bulunan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın ve tüm taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken usul ve esas aykırı olarak eksik incelemeyle verilen kabul kararının tetkik edilerek mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin değerlendirilerek incelemeye alınabilmesi için Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesinde sayılan ön inceleme koşullarının gerçekleşmiş olması zorunludur. Bu maddede sayılan koşullardan birinin mevcut olmaması halinde istinaf başvurusunun usulden reddedilmesi gerekir. Bu şartlar kamu düzeninden olup yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınmaktadır. İstinaf talebine konu eldeki dosya kapsamı incelendiğinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesinde sayılan ön inceleme koşullarında herhangi bir eksiklik bulunmadığı, davalı vekilinin istinaf başvurusunun ön inceleme bakımından kabul edilebilir olduğu ve inceleme aşamasına geçilmesi gerektiği görülmüştür.
Yukarıda açıklaması yapılan HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince davalı vekilinin istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin hususlar ile bağlı kalınarak ilk derece mahkemesine ait dava dosyası esas bakımından incelendiğinde;Dava, haksız fiilden kaynaklı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54. maddesi gereği cismani zarardan doğan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Somut olayda;16/08/2017 günü dava dışı .... sevk ve idaresindeki .... plakalı çekici ve buna bağlı .... plakalı yarı römorkun yine dava dışı .... idaresindeki .... plakalı araca çarptığı olayda ....idaresindeki araç içerisinde yolcu olan davacı ...., yaralanması nedeniyle oluşan maddi zararlarının tahsilini talep etmektedir. Kazaya sebep olan .... plakalı çekici ve buna bağlı .... plakalı yarı römork yabancı plakalı olması nedeniyle husumet Türkiye Motorlu Taşıt Bürosuna yöneltilmiştir.Davalı cevap dilekçesinde, davalının kaza tarihini kapsayan geçerli yeşil kart sigortaları olması halinde yeşil kart sigortacıları adına hareket ettiğini, bu halde davalının Mali Sorumluluk Sigortası limit ve şartları çerçevesinde sorumlu olduğunu, .... ve .... plakalı araçların Türkiye girişi esnasında Yeşil Kart Sigorta Sertifikası olmadığı için Türkiye'de faaliyet gösteren .... A.Ş. tarafından trafik poliçesinin tanzim edildiğini, bu nedenle davalı adına açılan davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece davalı Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu'na müzekkere yazılarak davacının ihbarda bulunup bulunmadığının, ihbar tarihinin ve akıbetinin ne olduğunun bildirimesi, ihbar tarihini gösterir kayıt ve belgelerin, ZMMS sigorta poliçesinin, hasar dosyasının, davacıya yapılan ödemeler varsa tüm ödemelere ilişkin kayıt ve belgelerin okunaklı ve tasdikli suretlerinin çıkarılarak gönderilmesi istenildiği görülmüş olup, müzekkere cevabında kaza ile ilgili .... nolu hasar dosyasının açıldığı, .... plakalı aracın yeşil kartı olup olmadığı ile ilgili .... Şirketi ile yazışmaların yapıldığı, ancak kaza tarihini kapsayan geçerli bir yeşil kartın tespit edilemediği ve .... plakalı aracın kaza tarihinden bir gün sonra .... Sigorta'da ZMMS poliçesi yaptırdığının bildirildiği görülmüştür. Bu nedenle mahkemece ....' A.Ş. ne müzekkere yazılarak, 16/08/2017 tarihinde ....ve .... (İran plakası) plakalı araçlar adına düzenlenmiş sigorta poliçesi olup olmadığının sorulduğu görülmüş olup, müzekkere cevabında şirket kayıtlarında yapılan tetkikler neticesinde belirtilen plakalar ile şirketçe düzenlenmiş olan poliçe veya poliçelere ilişkin kayda rastlanılmadığının bildirildiği görülmüştür. Mahkemenin 29/05/2019 tarihli duruşmasında verilen ara karar gereği davacı vekiline İran plakalı .... , .... plakalı araçların yurda giriş yaptığı Gümrük Müdürlüğünü bildirmek üzere iki haftalık kesin süre verilmiş olup, süresi içerisinde davacı vekili tarafından beyan dilekçesinin dosyaya sunulduğu, bunun üzerine ilgili Gümrük Müdürlüklerine yazılar yazıldığı ve söz konusu araçların 16/08/2017 tarihinden önce 10/08/2017 tarihinde .... Gümrük Müdürlüğünden yurda giriş yaptığının bildirilmiş olduğu, .... Gümrük Müdürlüğü'ne müzekkere yazılarak ...., .... plakalı araçların yeşil kart sertifikalarının bulunup bulunmadığının sorulduğu ve müzekkere cevabında yurda giriş yapmak isteyen araçların sigorta poliçeleri ( yeşil kart serttifikasının) bulunması halinde yurda girişine izin verildiği ancak bu belgenin arşivlenmediğinin belirtilmiş olduğu görülmektedir.Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu'nun çalışma esas ve usulleri hakkındaki 26.10.1991 gün ve 21033 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmeliğin "Büronun amacı" başlığını taşıyan 5. Maddesinin 3. Bendi uyarınca, yurt dışında sigortalanmış bulunan ve geçerli olan sigorta sertifikası taşıyan motorlu kara taşıt araçları sahipleri veya sürücüleri tarafından Türkiye'de sebebiyet verilmiş hasarların, doğrudan doğruya idare ve ödenmesi hususundaki işlemleri yapmak, büronun amaçları arasında sayılmıştır. Bu nedenle yabancı plakalı araçların Türkiye'de karıştıkları kazalarda, şayet geçerli bir yeşil kart sigortaları varsa, bunların sigorta yaptırmalarına gerek olmaksızın araçlarının neden olacağı zararlar karşılanacaktır. Bir başka deyişle, yeşil kart poliçesi o ülkede düzenlenmiş zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi gibi kabul edilecektir. Buna göre yeşil kart sigortası, anlaşmaya dahil yabancı ülkelerin zorunlu mali sorumluluk sigortalarını bir araya getiren üniform ve beynelminel bir sigorta poliçesi olarak tanımlanmaktadır. Memleketimizin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi mensuplarının 20 Nisan 1959 tarihinde imzaladıkları "Beynelminel Mecburi Mesuliyet Sigortasına dair Avrupa Sözleşmesi" gereğince ülkemizde de tüzel kişiliği haiz .... Sigorta ve .... Şirketleri Birliği Motorlu Taşıt Bürosu kurulmuş olup, yeşil kart sistemi uygulanmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nun 91. Maddesi ile ülkemizin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi mensuplarının 20 Nisan 1959 tarihinde .... şehrinde imzaladıkları "Beynelminel Mecburi Mesuliyet sigortası İhdası" ile ilgili anlaşma hükümleri uyarınca, yabancı plakalı motorlu araçların, şayet milletlerarası geçerli olup Türkiye'de de kabul edilen sigortaları varsa, bunların sigorta yaptırmalarına gerek olmaksızın araçlarının neden olacağı zararlar, zorunlu trafik sigorta güvencesinde olacaktır. Şayet böyle bir sigortası yoksa, bu araçlar için Türkiye sınırlarına girişlerinde, zorunlu trafik sigorta sözleşmesi yapılacaktır. Yukarıda açıklandığı üzere, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunun, yabancı plakalı araçların Türkiye'de karıştığı kazalarda zararların karşılanması sorumluluğu araçların yeşil kart sigortası olması halinde, kaza tarihindeki Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası limitleri ile sınırlıdır. Bu itibarla, mahkemece taraflar arasında davalının sorumluluğuna esas olacak yeşil kart sigorta poliçesinin bulunup bulunmadığı uyuşmazlık konusu olduğundan, davalı Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunundan, İran Yeşil Kart Şirketi'nin .... , .... plakalı araçların yeşil kart sigorta poliçesi olmadığına dair cevabı yazısının tercümeli örnekleri dosyaya kazandırılarak ve ayrıca .... Sigorta ve .... Şirketleri Birliği'nden ...., .... plakalı araçların kaza tarihinde (16/08/2017 günü saat: 17:00 ) geçerli sigorta poliçesi olup olmadığı sorularak kazaya karışan yabancı plakalı aracın yeşil kart sigortası olup olmadığının tereddüte yer vermeyecek şekilde belirlenmeli ve sonucuna göre hüküm kurulması gerekmektedir.
Yukarıda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere davanın çözümünü sağlayacak ve esasına etki edecek nitelikteki deliller usulünce ve tam manasıyla toplanmadan dolayısıyla değerlendirilmeden hüküm kurulmuş olduğundan, davalı vekilinin istinaf talebi yukarıda açıklanan sebeplerle kabul edilerek, ilk derece mahkemesi kararının, duruşma yapılmaksızın, kaldırılması ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye iadesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır. Bu nedenle; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine dair 6100 sayılı HMK md. 353/1-a-6 gereğince duruşma açılmaksızın aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-) Davalı vekilinin istinaf talebinin KABULÜ İLE; 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a/6. maddesi gereğince Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/274 Esas 2021/891 Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-) Davanın yukarıda gerekçe bölümünde belirtilen hususlar değerlendirilerek yeniden görülmesi için dosyanın MAHKEMESİNE İADESİNE,
3-) Peşin alınan istinaf karar harçlarının istek halinde istinaf kanun yoluna başvurana iadesine,
4-) İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-) İstinaf kanun yoluna başvuran tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-) İstinaf yargılaması bakımından istinaf kanun yoluna başvuran tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının HMK'nun 333. maddesi, Yönetmeliğin 207/1. maddesi ve HMK Gider Avansı Tarifesi'nin 5. maddesi hükümleri uyarınca yatırana iadesine,
7-) Kararın kesin olması nedeniyle taraflara tebliği, harç ve avans iadesi işlemlerinin HMK'nın md. 302/5 ve 359/3 uyarınca ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK'nın 362/1-g maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 18/11/2022