Esas No: 2022/2207
Karar No: 2022/1646
Karar Tarihi: 18.11.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2022/2207 Esas 2022/1646 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Dava, bir şirkete ait pay defterinin zayi olduğuna dair belgenin verilmesi istemiyle açılmıştır. İlk derece mahkemesi, talep edilen zayi belgesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Davacı vekili, müvekkilinin basiretli bir tacir olduğunu ve pay defterinin kaybolmasıyla ilgili mücbir bir sebebin olduğunu savunarak kararı istinaf etmiştir. Ancak istinaf başvurusu mahkeme tarafından reddedilmiştir. Mahkeme kararında, zayi belgesi koşullarının varlığı için tacirin defterleri ve belgeleri koruması gerektiği ve zayi durumunun iradesi dışında gerçekleşmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, kanun maddesi numaraları da belirtilerek tacirlerin zayi belgesi için hangi şartları yerine getirmeleri gerektiği açıklanmıştır. Kanun maddeleri: 6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi ve TTK'nın 87/2. Maddesi.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2207
KARAR NO: 2022/1646
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/02/2022
NUMARASI: 2021/533Esas - 2022/90 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
Davanın reddine ilişkin kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı şirketin 01.02.2019 tarih ve ... müdürler kurulu kararı uyarınca; ‘’..., ... Sok. ... İş Merkezi No:.. Atalar Kartal/İSTANBUL’’ adresinden hali hazırda ticari faaliyetlerine devam ettiği ... Mah. ... Sok. No:.. Kartal/İSTANBUL adresine taşındığı, davacı şirketin taşınması öncesi mevcut olan şirket pay defterinin taşınma sonrası kaybolduğu/zayi olduğu şirket nezdinde yapılan evrak düzenlemesi çalışması neticesinde 2021 Ağustos ayı başı itibari ile tespit edildiği, açıklanan nedenlerle mahkeme tarafından re’sen göz önüne sebeplerle; davacı şirkete ait pay defterinin zayi olduğuna dair belgenin verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, pay defterinin kaybolması iddiasının sadece soyut beyandan ibaret kaybolduğu tacirin, zayi belgesi talep edebilmesi için bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olmasının zorunlu olduğu, mücbir nedenlerin ispatı, bunu iddia eden tacire ait olduğunu, ileri sürülen mücbir nedenin dayandığı olayların defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olup olmadığı araştırılmalı ve irade dışında defter ve belgelerin tamamen veya kısmen kaybı ya da yok olması sonucu oluştuğunda mücbir nedenin varlığının kabulü gerektiği, somut olayda, talep konusu belgelerin muhafazasında davacı tarafından gerekli dikkat ve özenin gösterilmediği, zayi durumunun davacının iradesi dışında bir nedenle meydana gelmediği ya da mücbir sebep halinin bulunmadığı, bu nedenlerle TTK'nın 87/2. Maddesinde yer alan zayi belgesi verilmesi şartlarının oluşmadığı anlaşıldığından talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı şirket vekili; müvekkili şirkete ait "şirket pay defteri"nin kaybolduğunun tespiti akabinde iş bu dava ikame edildiğini, şirkete ait pay defterinin kaybolmasının müvekkili şirketin basiretli bir tacir olduğunu gerçeğini gölgeleyemeyeceği gibi, aksinin kabulünün zayi belgesi talebi ile ikame olunan dava dosyası davacılarının tamamının basiretli tacir olmadığı sonucunu doğurduğunu, bunun da kanuna ve hayatın olağan akışına aykırılık teşkil edeceğini, istinaf talebine konu Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 08.02.2022 tarih, 2021/533 Esas ve 2022/90 Karar nolu ilamının kaldırılmasını zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava; zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. 6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği davanın hasımsız olarak açılacağı belirtilmektedir. Davacının söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin ve belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması gerekmektedir. İleri sürülen mücbir sebebin de defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması, başka bir deyişle davacının iradesi dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması gerekmektedir. Somut olayda, davacı yasada sayılı mücbir sebeplerin varlığı nedeniyle talebe konu pay defterini zayii olduğunu iddia ve ispat edememiştir. Şirketin pay defterinin ne şekilde kaybolduğu açıklanamamaktadır. Tacirin, TTK'nun 82/7. maddesindeki düzenlemeden faydalanabilmesi için öncelikle ticari defterlerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve ihtimamı göstermiş olması,buna rağmen iradesi dışında kaybın gerçekleşmesi gerekmektedir. Somut olayda; zayii belgesi verilmesi koşulları mevcut olmadığından davanın reddine dair karara ilişkin istinaf sebebleri yerinde görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 'nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına,İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 18/11/2022
