Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4628 Esas 2022/5807 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 29. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı ve davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalıların başvurusunun esastan reddine, davacının başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalılar tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenlere bağlı olarak Rusya ve Kazakistan'da 18.11.2009-02.07.2016 tarihleri arasında iş güvenliği teknikeri olarak farklı projelerde çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işverenler tarafından iş bitimi gerekçe gösterilerek sonlandırıldığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının iş sözleşmesiyle davalı işveren Renaissance Constructıon Şirketi bünyesinde belirli süreli olarak istihdam edildiğini, proje kapsamında belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışan davacının iş sözleşmesinin projenin sona ermesi nedeniyle kendiliğinden sona erdiğini, davacının ...Holding A.Ş. bünyesinde çalışmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından yapılan işin niteliği ve çalışmanın süreklilik arzetmesi nedeniyle taraflar arasındaki iş sözleşmesinin belirsiz süreli sözleşme olduğu, iş bitimi nedeniyle yapılan feshin haklı nedene dayanmadığı, davalılar arasında fiili ve organik bağ bulunduğu, davacının alacak kalemlerinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacının fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yasal süresinde olmayan zamanaşımı defi dikkate alınarak fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının eksik olarak hüküm altına alındığını, haksız yere hesaplanmayan 07.12.2011 tarihinden önceki çalışma dönemi ve 31.03.2015-02.07.2016 tarihleri arası döneme ait bu alacaklarının da dosyada tespit edilmesi gerektiğini, % 30 hakkaniyet indirimi uygulanmasının yasaya aykırı olduğunu, hükümdeki davalı lehine vekâlet ücreti ve yargılama gideri kısmının düzeltilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ...Ş.'ye husumet yöneltilemeyeceğini, davalılar arasında organik bağ bulunmadığını, dosyada Türk hukukunun uygulanamayacağını, giydirilmiş ücret tespitinde eklenen yemek ve barınma yardımının yargı kararlarına aykırı olduğunu, davacının diğer davalı Şirket bünyesinde belirli süreli iş sözleşmesi ile istihdam edildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilemeyeceğini, husumetli tanık beyanlarının dikkate alınamayacağını, tanık beyanına göre yapılan hesaplamada % 30 hakkaniyet indiriminin az olduğunu, Rusya'da çalışan işçinin hem Rusya hem de Türkiye'nin genel tatil günlerinde çalışmadığını, hesaplama yapılacaksa Rusya genel tatil günlerinin dikkate alınması gerektiğini savunarak kararın kaldırılmasını talep etmiştir.


C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ......Şirketinin Türkiye adresinin davalı ...Ş.’nin merkez adresi olduğu,...ın Rusya işyeri adresi olarak belirtilen adreslerin davalı ...Ş.’nin WEB sayfasında belirtilen ...Holding'e ait Moskova ve St. Petersburg işyerleri olduğu, davalı Şirketler arasında organik bağ bulunduğu ve davacının bu işyerindeki çalışmalarından kaynaklanan işçilik alacaklarının ödenmesinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının Yargıtayın emsal kararlarında belirlendiği, taraflar arasında imzalanmış iş sözleşmesi bulunmadığından uyuşmazlığın çözümünde Türk hukukunun uygulanmasında bir hatanın olmadığı, taraflar arasındaki iş ilişkisi ve yapılan işin niteliği itibarıyla iş sözleşmesinin belirli süreli yapılması için objektif nedenlerin bulunmadığı, yurt dışı giriş çıkış kayıtları ve çalışma belgesine göre hizmet süresinin belirlenmesinde bir hatanın bulunmadığı, ücret bordrosu bulunmadığından emsal ücret araştırması ve tanık beyanları değerlendirilerek belirlenen ücretin dosya kapsamı ile uyumlu olduğu, yerleşik Yargıtay uygulamaları gereğince yemek ve barınma ücretinin 150,00 USD olarak belirlenmesinin yerinde olduğu, %5 GSS primi dikkate alınarak net ücretin brüte çevrilmesinde bir hatanın bulunmadığı, çalışmanın yurt dışı çalışmasına ilişkin olduğu ve davalının hesaplamanın fahiş olduğu yönündeki savunması dikkate alındığında işyerinde fazla mesai, hafta tatili çalışması ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapıldığı kanaati oluşmakla tanıkların çalışma dönemi ile sınırlı olarak bu alacakların tespit ve hesabında bir isabetsizliğin bulunmadığı, hakkaniyet indiriminin yerleşik içtihatlara uygun olduğu, davalı tarafın cevap süresinin bitim tarihinden itibaren Mahkemece verilen iki haftalık ek sürenin son gününde cevap dilekçesini ibraz ettiği, dava dilekçesine karşı ileri sürülen zamanaşımı definin süresinde olduğu, İlk Derece Mahkemesi karar tarihindeki kur dikkate alındığında hüküm altına alınan ret vekâlet ücretinin fazla olduğu, kabul ve ret miktarı yönünden yargılama giderlerine uygulanan oran hatalı olduğundan davacının bu hususa ilişkin istinaf talebinin yerinde görüldüğü gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun ret vekâlet ücreti ve yargılama gideri yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; özellikle Mahkeme kararının hüküm altına alınmayan (dışlanan) 31.03.2015-02.07.2016 dönemine ait fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları yönünden ve hükümsüz zamanaşımı define değer verilmesi noktasında hukuka aykırı olduğunu, aylık yemek ve barınma bedelinin 150,00 USD olarak kabulünün varsayıma dayandığını ve alacaklardan % 30 hakkaniyet indirimi uygulanmasının yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.

2. Davalılar vekili, davalı ...Ş.'ye husumet yöneltilemeyeceğini, davalılar arasında organik bağ bulunmadığını, somut dosyada Türk hukukunun uygulanamayacağını, hizmet süresinin ve kabul edilen ücretin hatalı belirlendiğini, giydirilmiş ücret tespitinde eklenen yemek ve barınma yardımının yargı kararlarına aykırı olduğunu, davacının diğer davalı Şirket bünyesinde belirli süreli iş sözleşmesi ile istihdam edildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilemeyeceğini, husumetli tanık beyanlarının dikkate alınamayacağını, tanık beyanına göre yapılan hesaplamada % 30 hakkaniyet indiriminin az olduğunu, Rusya'da çalışan işçinin hem Rusya hem de Türkiye'nin genel tatil günlerinde çalışmadığını, hesaplama yapılacaksa Rusya genel tatil günlerinin dikkate alınması gerektiğini savunarak kararı temyiz etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, husumet, zamanaşımı, davacının hizmet süresi ve ücreti, uygulanacak hukuk, yemek ve barınma ücreti miktarı, husumetli tanık beyanlarının hükme esas alınması, brüt ücretin net ücrete çevrilme şekli, fazla mesai alacağı ile hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları, bu alacakların hesabı ve alacaklardan yapılan indirim oranı noktalarında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 27 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir :
" İş sözleşmeleri, işçinin mutad işyeri hukukunun emredici hükümleri uyarınca sahip olacağı asgarî koruma saklı kalmak kaydıyla, tarafların seçtikleri hukuka tâbidir."

2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 127 nci maddesine göre "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, cevap süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. ..."

3. Fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil çalışması iddiasının ispatında tanık anlatımlarına göre sonuca gidilebilir ise de, tanıkların anlatımına sadece davacı ile birlikte çalıştıkları süre ile sınırlı olarak itibar edilebilir.

4. Çalışma sürelerinin ispatı noktasında işverene karşı dava açan tanıkların beyanlarına ihtiyatla yaklaşılması gerekir. Fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının ispatında salt husumetli tanık beyanlarıyla sonuca gidilemez. Bununla birlikte yan delil ya da olgularla desteklenen husumetli tanık beyanlarına itibar edilmelidir. Bu çerçevede; işin ve işyerinin özellikleri, davalı tanıklarının anlatımları, iş müfettişinin düzenlediği tutanak veya raporlar ve aynı çalışma dönemi ile ilgili olarak söz konusu alacakların varlığına ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararları gibi hususlar yan delil ya da olgular olarak değerlendirilebilir.

3. Değerlendirme
Bir üst başlıkta yapılan açıklamalar ile dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, taraflar arasında hukuk seçimi anlaşması yapıldığına dair iş sözleşmesi bulunmadığından somut olayda Türk hukukunun ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, dava dilekçesine karşı davalılar tarafından yasal süresi içinde zamanaşımı definin ileri sürüldüğü, davacı tanıklarının davacı ile birlikte çalıştıkları süre ile sınırlı olarak fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hesaplandığı ve uyuşmazlığa ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçenin dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine,

11.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.