Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, davalılardan işverene ait işyerinde geçen sigortalı çalışma sürelerinin ve sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtilen gerekçe ile, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, tarafların avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Yasaya tabi geçen hizmetlerin ve sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkin olup; davacı tarafın mazeret sunmaksızın gelmediği, davalıların vekillerinin de davayı takip etmeyeceklerini beyan ettikleri halde, Mahkemece, yargılamaya devamla, işin esasına ilişkin olarak karar verilmiştir.
Davanın, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 4-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu ancak, geçiş hükümlerini içeren aynı yasanın Geçici 7 nci maddesi gereğince mülga 506 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğinden, söz konusu mevzuat hükümleri gereği yapılan inceleme sonucunda; 506 Sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereği sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez. Yasaların öngördüğü belli bir sosyal güvenlik kuruluşu sigortalısı olmak, kamu düzenine ilişkin, kişiye bağlı, vazgeçilemez ve kaçınılamaz hak ve yükümlülük doğuran bir hukuksal statü yaratır. Kişi ve sosyal güvenlik kuruluşlarının bu statünün oluşumundaki rolü, yenilik doğurucu iradi bir durum değil, yasa gereği kendiliğinden meydana gelen statüyü belirlemekten ibarettir. Dolayısıyla, sosyal güvenlik hakkından Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 307 inci maddesi (HUMK md.91) kapsamında feragat olanaksızdır ve açılan sigortalılığın ve sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davadan da vazgeçilemez. Davacı ancak, anılan Kanunun 123 üncü maddesinde (HUMK md. 185) düzenlenen hakkını kullanabilir ve ileride yeniden dava açabilme hakkını saklı tutarak, davalının
rızası ile davasını geri alabilir veya Kanunun 150 nci maddesi (HUMK md. 409) hükmü gereğince davayı takip etmeyerek yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılması ve giderek davanın açılmamış sayılması sonucunu elde edebilir. Sigortalılık süresinin tespitine ilişkin dava, sonuçları itibariyle kamu düzenini ilgilendirdiğinden, hakimin, tarafların beyanları ile bağlı kalınmaksızın, kesin vicdani kanaatin oluşması için gerektiğinde resen delil araştırmasına gitmesi gerekir ise de; kamu hukukunu ilgilendirmediği gibi, taraflar gelmese bile, yargılamaya devamla uyuşmazlığın esastan çözüleceğine ilişkin bir yasal düzenleme de bulunmamaktadır. Buna göre, tarafların takip etmediği davaya, hakim tarafından resen devam edilerek, uyuşmazlığın esasına ilişkin olarak karar verilmesi mümkün olmadığından; Mahkemece, HMK’nın 150 nci maddesi gereğince, takip edilmeyen dava, yenileninceye kadar işlemden kaldırılıp; işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmemesi durumunda da, davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
Sigortalılık süresinin tespitine ilişkin somut davada; davacı tarafın, mazeretsiz olarak duruşmaya katılmadığı ve davalıların da davayı takip etmeyeceklerini beyan ettikleri gözetildiğinde, Mahkemenin, HMK’nın 150 nci maddesi gereğince, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilip, sonucuna göre işlem yapması gerekirken; davanın hizmet tespiti istemine ilişkin olduğundan bahisle, yargılamaya devam edilerek, uyuşmazlığın esasına yönelik olarak karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalı şirkete iadesine, 15.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.