Esas No: 2022/4750
Karar No: 2022/5768
Karar Tarihi: 11.05.2022
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/4750 Esas 2022/5768 Karar Sayılı İlamı
9. Hukuk Dairesi 2022/4750 E. , 2022/5768 K."İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 34. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre ve diğer temyiz şartları yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili ilk dava dilekçesinde; müvekkilinin hizmet alım sözleşmeleri kapsamında alt işveren taşeron şirketler yanında davalı İdare bünyesinde çalışmakta iken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında davalı kurumda sürekli işçi kadrosuna atandığını, sürekli işçi kadrosuna atandığı tarih itibariyle uygulanmakta olan hizmet alım sözleşmesinde müvekkilinin ücretinin asgari ücretin %49-51 fazlası olarak belirlendiğini, ancak 2019 yılı Ocak ayı başından itibaren müvekkilinin eksik ücret aldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalıdan ücret, ilave tediye ve ikramiye alacağı talebinde bulunmuştur.
2. 23.10.2019 tarihinde verdiği tam ıslah dilekçesinde; dava dilekçesinde yer alan taleplerini yol ve yemek ücreti olarak değiştirdiklerini, müvekkiline davalı işveren tarafından sosyal yardım ödemesi veya ek ödeme veya sair ödemeler adı altında yol ve yemek ücreti ödemesi yapılırken 2016/Haziran ayından sonra söz konusu ödemenin idarenin tek taraflı bir genelgesiyle kaldırıldığını, yol ve yemek ücretinin tek taraflı olarak kesilmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesine aykırılık teşkil edeceğini, en son 2016/Haziran ayında 416,00 TL yol ve yemek ücreti ödendiğini, maaş bordroları incelendiğinde bu durumun açıkça görülebileceğini belirterek 2016 Temmuz ayından dava tarihine kadar olan ödenmeyen yol ve yemek ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazında bulunarak taleplerin zaman aşımına uğradığını, davacının davalı kurumdan herhangi bir alacağı bulunmadığını, davacının tüm alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının, davalı ile ihtirazi kayıt koymaksızın imzalamış olduğu yeni sözleşmede yemek ve yol ücretine dair açık bir düzenleme bulunmaması, yemek ve yol ücretinin iş yeri uygulaması haline geldiği durumlarda dahi tarafların yapacakları yeni sözleşmeyle bu durumun aksine bir düzenleme belirleyebilmeleri karşısında; davacının somut olayda imzaladığı 01.07.2016 tarihli yeni sözleşmede yemek ve yol ücretine dair herhangi bir belirleme bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde davalı idare tarafından 4857 sayılı Kanun'un gerek 22 nci gerekse de 62 nci maddeleri dikkate alınmadan ve müvekkili davacı işçinin rızası alınmadan tek taraflı olarak yol ve yemek ücretinin kesilmesinin hukuka aykırı ve geçersiz bir işlem olduğunu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret İle Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri içeriğinde; "Aylık Ücretle Birlikte Ödenen Sosyal Yardımlar" başlıklı "Yemek Yardımı" bölümünde "İşçilere fiilen çalışılan günler için bir öğün yemek verilir. Yemek verilmediği takdirde karar tarihinden itibaren fiilen çalışılan günler için 5,00 TL/Gün tutarında yemek bedeli ödenir." ve "Taşıt Yardımı" bölümünde "mevcut uygulamaya devam edilir" hükümlerinin bulunduğunu, davalı ile davacı arasında akdedilen 09.01.2019 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi hükümlerine göre işe başlangıç tarihinin 01.04.2018 olduğu, ücretlerin T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret İle Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri'ne göre uygulanacağının hüküm altına alındığını, davalı ile dava dışı kurumlar arasında akdedilen Genel Temizlik ve Yardımcı Hizmet Alımına Ait Sözleşmeler ve Teknik Şartnameler'e göre yol ve yemek ücretinin davacıya ödenecek ücrete dâhil olduğunun kararlaştırıldığı, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 01.04.2018 tarihi itibariyle davacının davalı Kurumun sürekli işçi kadrosuna alındığını, davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşmeye göre davacıya ödenecek ücretlerin toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ödeneceğinin kararlaştırıldığını ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre davacıya ödenecek yemek bedelinin aylık 130,00 TL olduğunun da kararlaştırıldığını, bu kapsamda davacı müvekkilinin 01.04.2018 tarihinden sonra, bilirkişi raporunda hesaplanan 01.04.2018 tarihinden sonraki dönem için bordrolarda tahakkuk edilen yemek ücreti mahsubu ile yemek ücreti alacağının kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararındaki gerekçenin usul ve yasaya uygun olduğu, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, davacının davalı İdarede alt işveren nezdinde çalışmakta iken davacıya 2016 Haziran ayına kadar (Haziran ayı dâhil) 208,00 TL yemek ücreti ve 208,00 TL yol ücreti ödemesi yapıldığını, yol-yemek ücreti ödenmesinin işyeri uygulaması haline geldiğini, işverenin ücretin eki niteliğinde olan yol-yemek yardımını tek taraflı bir işlemle ve davacıya bildirim yapmadan kaldırdığını veya eksik ödediğini, 4857 sayılı Kanun'un 22 nci maddesi uyarınca yapılan yol-yemek yardımının kaldırılmasının çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik niteliğinde olduğunu, değişikliğin işçiye yazılı olarak bildirilmediğini, işçinin kabulünün bulunmadığını, yazılı olarak yapılmayan ve yazılı olarak kabul edilmeyen iş koşullarındaki esaslı değişikliğin işçiyi bağlamayacağı nazara alınarak müvekkilin yol ve yemek ücretinin ödenmesine karar verilmesi gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacıya yol ve yemek ücreti ödenip ödenmediği, ödeniyorsa 2016/ Haziran ayından sonra ödenmemesinin 4857 sayılı Kanun'un 22 nci maddesine aykırılık teşkil edip etmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4857 sayılı Kanun'un "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" kenar başlıklı 22 nci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. ..."
3. Değerlendirme
Davacı özel güvenlik görevlisi olup Özel Güvenlik Görevlisi Hizmet Alımı'na ilişkin şartnamelerde güvenlik görevlilerinine asgari ücretin % 48 fazlası, güvenlik şefine % 49 fazlası ve güvenlik görevlisine % 50 fazlası ücret ödeneceği belirtilmiştir. Davacının iddia ettiği gibi şartnamede belirtilen asgari ücretin % 35 fazlası ücrete yol ve yemek ücreti dahil edilerek davacıya yol ve yemek ücreti ödenmediğine dair iddianın temeli bulunmamaktadır. Aksine davacılar sendika üyesi olup kadroya geçmeden önce toplu iş sözleşmesinden yararlandığı gibi kadroya geçtikten sonra da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret İle Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri uygulanmış olup toplu iş sözleşmesinde fiilen çalışılan gün için 5,00 TL yemek ücreti ödeneceği belirtilmiştir. Davacıyla yapılan iş sözleşmesinde yol ve yemek ücretine yönelik düzenleme bulunmadığı gibi davacı 2016/Haziran ayına kadar yol ve yemek ücreti ödendiğini de ispat edememiştir. Davacı vekilinin dava dilekçesinde belirttiği şartname, “Genel Temizlik ve Yardımcı Hizmet Alımına Ait Sözleşmesi"ne ilişkin “Teknik Şartname"nin 14.1.maddesinde; “14.1. Çalıştırılacak işçilere asgari ücretin % 35 (yol ve yemek bedeli dahil) artırımlı oranında ücret ödenecektir." hükmüne ilişkin olup güvenlik işine ait hizmet alımı şartnamesinin farklı olduğu tespit edilmiştir. Böylelikle İlk Derece Mahkemesi kararı ile bu karara yönelik istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararı dosya kapsamına uygundur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.