17. Hukuk Dairesi 2016/19535 E. , 2019/5559 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı ... vekili, borçlu Nuri hakkında bononun tahsili için takip yapıldığı, haricen yaptıkları araştırma sonucunda davalılardan borçlu Nuri"nin taşınmazını değerinin çok altında bir bedel karşılığında 16/02/2012 tarihinde dava dışı Çinisan Beton Elemanları ve Yapı Malzemeleri Üretim Nakliyat Ltd.Şti"ye sattığını öğrendiklerini, dava dışı şirketin temsilcisi ve ortağı ... ile davalı ... arasında yakın ticari ilişkiler ve ticari ortaklıklar mevcut olup davalı şirket temsilcisi ... "ın diğer davalının borçlu olduğunu ve mal kaçırmak amacıyla böyle bir işlem tesis ettiğini bilmemesi mümkün olmadığını, davalı ile dava dışı şirket temsilcisi arasındaki bu yakın ticari ilişkin ... Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/202 esas sayılı dosyasında davalı sanık ... tarafından ikrar edildiğini,daha sonra dava konusu taşınmaz dava dışı Çinisan Beton Elemanları ve Yapı Malzemeleri Ür.Nak.Ltd.Şti tarafından davalı Haz-Bay Mühendislik İnş. Taah.Eml.Tur.Taş.Hayv.San ve tic.Ltd.Şti"ye satıldığı ki; davalı şirketin temsilcisi ..., satışı yapan Çinisan Beton Elemanları ve
Yapı Malz.Ür.Nak.Ltd.Şti."nin temsilcisi ... "ın oğlu olduğunu,2004 sayılı İİK.nın 278.maddesinde yasa koyucu ivazsız tasarrufların iptalinin istenebileğini düzenledikten sonra 280/1-2 maddelerinde de malvarlığı borçlarına yetmeyen borçlunun alacaklılarına zarar verme kastıyla yaptığı bütün işlemlerin bilinmesi halinde iptal edileceği belirtildiğini, bu nedenlerle davalılar arasında 16/02/2012 tarihinde yapılan satış işleminin cebri icra yoluyla alacağın tahsiline yetki vermek üzere tasarrufun iptalini talep emiştir.
Davalı Haz-Bay Mühendislik İnş Taah. Eml.Turz. Hayv. San. Ve Tic. Ltd. Şti vekili, davacının diğer davalı ... ile danışıklı olduğunu Çinisan şirketinden satın aldığını, satış bedeli Çinisan şirketi tarafından kuruluşuna kadar ..."a ... "a ve ipotek terkini için bankaya yatırdıklarını, bu ödemelerden sonra artık Çinisan"ın ortağının ... olmasının ... şirketinin sahibinin ... olması baba oğul olmaları davanın esasını etkilemeyeceğini, Çinisan"ın nasıl mal kaçırıldığını açıklanmamış ve davalı göstermemiş olduğunu, maliklerin mal kaçırma iradeleri arasındaki bağı kopardığını, tapunun istediği değerin emlak beyan değeri olduğunu, değerin 43.000,00 TL olduğunu, bunun fazlasının ödendiğini, ... Kortes isimli bir şirkete 50.000,00 TL lik borç varmış gbi o dönemde ortağı olan ve bu davada önceki malik Çinisan şirketinin ortağı olan ... "a çek kestirerek Kortes şirketinin sahte cirosu ve kaşesini basarak bu çeki ... isimli davacıya verip ... "a karşı icra takibi yaptırdığını, bu kişiler işbu dosyadaki davacı ve diğer davalılar olduğunu, aralarında tam bir işbirliği olduğunu, bu dava da aynı işbirliğinin söz konusu olduğunu, tarihli senet düzenleyerek tasarrufun iptali davası kurgulandığını, bunun ispatı ... Ağır Ceza Mahkemesinin ... esas sayılı mahkumiyet kararı olduğunu, bu nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davaya konu taşınmaz 16.2.2012 tarihinde ..."dan Çinisan Ltd. Şirketine ardından 5.2.2013 tarihinde Haz-Bay mühendislik şirketine satış suretiyle devredildiğini, dosyaya ibraz edilen ödemeye ilişkin belgelerden taşınmazın devredildiği gün Çinisan Ltd. şirketi tarafından ... hesabına 275.000,00 TL ve 166.000,00 TL havale yapıldığı ayrıca taşınmazda bulunan ipoteğin fekki için Türkiye İş Bankasına 332.018,00 TL
ödeme yapıldığını, taşınmazın ... adına kayıtlı iken el birliği mülkiyeti ile mirasçıları adına intikal görüp taşınmazın devrinden bir gün önce tüm hisseler davalı ..."da birleştikten sonra taşınmazın devredildiği ve davalının iddialarını doğrular şekilde diğer mirasçılardan ... "a da ödemeler yapıldığı ve taşınmaz devrinden dolayı çek düzenlendiğini, davacının dayanak yaptığı senedin vade bitiminden yani 15/08/2011 tarihinden yaklaşık 6 ay sonra dava konu taşınmazın satışının gerçekleşmiş olması ve takibin de yaklaşık 3 yıl sonra başlatılmış olması ve taraflar arasındaki ... Ağır Ceza Mahkemesindeki ceza dosyası ve her ne kadar davalı ... ile davalı şirket ortağı ... "ın bir dönem ortaklık yapmışlarsa da ortaklığın sona ermiş olması hatta ... "ın davalı ... aleyhine tanıklıkta bulunduğu ve tarafların aralarında sorunlar olduğu nazara alındığında davalılar arasında yapılan devrin davacı alacaklıdan mal kaçırmaya yönelik olmadığı kanaatine varılmakla davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir.Satılan taşınmaz üzerinde ipotek ve haciz kayıtları varsa,alıcı taşınmazı bu kayıtlarla yükümlü olarak satın almış olacağından, satışın bunların tamamı üzerinden yapıldığı kabul edilir. Bu nedenle oransızlığın belirlenmesinde tapu kaydındaki ipotek ve haciz miktarının da gözönünde tutulması gerekir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına
zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
İ.İ.K. 282 maddesi uyarınca, tasarrufun iptali davaları, borçlu ile borçlu arasında hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılabileceğini, hatta kötü niyet sahibi üçüncü şahıslar aleyhine de açılabileceğini düzenlemiştir.
İİK.282 madde hükmüne göre Borçlu ve onunla hukuki muamelede bulunan 3.kişi arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan her ikisininde davalı olarak gösterilmesi gerekir. Davacı tarafça borçlunun davaya dahil edilmesi ve taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına girilerek taraf delillerinin toplanması ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
Somut olayda, davadışı Çinisan Beton Elemanları ve Yapı Malzemeleri Üretim Nakliyat Ltd.Şti davalı borçlu ile hukuki muamelede bulunduğu anlaşılmakla dava konusu taşınmazı 16/02/2012 tarihinde davalı ..."den satın aldığı ve sonrada 05/02/2013 tarihinde davalı Haz-Bay Mühendislik İnş Taah. Eml.Turz. Hayv. San. Ve Tic. Ltd. Şti devrettiğinden aralarında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır.Bu husus yukarıda açıklanan ilkelere aykırılık oluşturduğundan, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 06/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.