Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/3908 Esas 2022/5861 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 22. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı ... Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 14.08.2013-31.12.2018 tarihleri arasında davalı işverenler nezdinde baz istasyonu arıza bakım teknisyeni olarak çalıştığını, davacı ile birlikte bir kısım arkadaşlarının gerekçesiz olarak yazılı tebligat dahi yapılmadan işten çıkarıldıklarını, kendisine hiçbir ödeme yapılmamasına rağmen ibraname imzalatılmaya çalışıldığını, ancak davacının davalı ... Mobil Şirketine (AVEA) ait baz istasyonlarında arıza ve bakım işlerini yerine getirdiğini, en son sigortalılığı diğer davalı UDEC Şirketinde gösterilmişse de işçilerin rızaları dışında farklı alt işverenler nezdinde sigortalı olarak çalışıyor gösterildiğini, ancak davacının AVEA kimliği ile bu şirketin işlerini yaptığını, yapılan işin AVEA tarafından yürütülmesi gereken ve alt işverene devredilemeyecek asıl iş olan baz istasyonları vasıtasıyla iletişimin sağlanması işi olduğunu, bu hizmeti kendisine eleman temin ederek gerçekleştirmek üzere daha ucuza eleman çalıştırmak için çeşitli şirketler üzerinde gösterilmek suretiyle davalı UDEC Şirketi gibi taşeronlar adına gösterildiğini, davacının çalışma saatlerinin normalde haftanın 7 günü 08.00-18.00 saatleri arası olması gerekirken baz istasyonlarında meydana gelen arızalar sebebiyle çalışmaların her gün saat 22.00’ye kadar sürdüğünü, bu saa...en sonra da arızalara gidip sabaha kadar çalışmak zorunda kalabildiklerini, bu nedenle çalışmasının 7/24 olarak adlandırıldığını, ücretinin en son net 2.300,00 TL olduğunu, ayrıca yol, harcırah, sağlık sigortası, telefon ha...ı ve telefon ile diz üstü bilgisayar yardımı yapıldığını,ücretinin bir kısmının elden ödendiğini, bir kısmının ise bankaya yatırıldığını, davalı kendi kadrolu işçisine davacı gibi taşeron üzerinden gösterilenlere göre daha yüksek ücret ödemekle eşit işe eşit işlem borcuna aykırı davranıldığından eksik ödenen ücretlerin tahsili gerektiğini ileri sürerek kısmi dava olarak kıdem tazminatı, ihbar tazminat ve yıllık ücretli izin alacaklarını, belirsiz alacak davası olarak da ücret alacağı, fazla çalışma alacağı, hafta tatili alacağı ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket çalışanı olmadığını ve bu nedenle husumet itirazında bulunduklarını, diğer davalı Şirketle de sözleşmesel bir ilişkisi olmamakla beraber asıl işveren-alt işveren ilişkisinin de bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

2.Davalı UDEC Telekom Dijital Elek. Cih. Bil. İnş. San. ve Tic. A.Ş. davaya cevap vermemiş, dava ve duruşmalara katılmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu ve davacının işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davalı UDEC Şirketi ile müvekkili Şirket arasında akdolunan 01.09.2014 tarihli " Radyo Baz İstasyonları Çözüm Ortaklığı Sözleşmesi"nin niteliği itibarıyla eser sözleşmesi olduğunu, davada husumetin doğru hasıma yöneltilmesinin usul hukukunun temel gerekliliklerinden olduğunu, müvekkili Şirkete husumeti yöneltmiş olmasının usul ve yasalara aykırılık teşkil e...iğini ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 nci madesi kapsamındaki dürüstlük kurallarıyla da bağdaşmadığını, davacı ile müvekkili Şirket arasında iş ilişkisi mevcut olmayıp davacının diğer davalı çalışanı olduğunu, müvekkili Şirket ile diğer davalı UDEC Telekom arasında 01.09.2014 tarihli sözleşmenin niteliği itibarıyla eser sözleşmesi olduğunu, sözleşme kapsamında yaptırılan işler incelendiğinde tüm sorumluluğun diğer davalıda olduğunu, sözleşmede verilen işlerde müvekkili Şirket işçisinin çalışmayacağının açıkça düzenlendiğini, buna göre davalılar arasındaki ilişkinin 4857 sayılı İş Kanunu'ndaki (4857 sayılı Kanun) tanımıyla asıl işveren-alt işveren ilişkisi olarak nitelendirilemeyeceğini, bir işin bütünüyle devri durumunda veya anahtar teslimi ile ve ihale ile bütünüyle verilmesi durumunda işi devreden kişi konumundaki müvekkili Şirketin işverenlik sıfatı ortadan kalkacağından asıl-işveren alt işveren ilişkisine dayanılarak sorumlu olduğu iddiasının haksız ve mesnetsiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bütünüyle ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... Mobil İletişim Hizmetler A.Ş.’nin asıl işlerinden olan baz istasyonları kurulumu, montajı, arıza ve bakım işlerini alt işveren şirketler vasıtasıyla yerine getirdiğinden davalılar arasında asıl işveren alt işveren hukuki ilişkisinin mevcut olduğu, talep edilen alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hâkiminin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 355 inci maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu; davalı ... Mobil İletişim Hiz. A.Ş.'nin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... MOBİL İletişim Hizmetleri A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrarla müvekkili şirketin asıl işi olarak değerlendirilemeyecek olan baz istasyonu bakım onarım işlerinin 2012 yılına kadar müvekkili Şirketin personeli tarafından yapılırken, alınan işletmesel karar ile baz istasyonları bakım onarım işi için Türkiye genelinde ihaleye çıkılmış olduğunu ve söz konusu işlerin anahtar teslim usulü ile Türkiye genelinde 4 firmaya verildiğini, sektörde yer alan diğer mobil operatörlerde de benzer çalışma sistemi kurulmuş olup Türkiye genelinde baz istasyonu bakım onarım işleri bu konuda uzman firmalar eliyle yürütüldüğünden ayrı bir uzmanlık gerektirdiğini ve mobil operatörlerin bu işlerde çalışan personelinin bulunmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı Şirketler arasında asıl işveren-alt işveren ilşkisinin bulunup bulunmadığı, bu bağlamda işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olup olmadıkları, iş sözleşmesinin tazminatı gerektirecek şekilde sona erip ermediği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazamadığı, çalışma süresince yasal çalışma saatleri dışında fazla çalışma yapılıp yapılmadığı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılıp çalışılmadığı, çalışılmış olması hâlinde işverence karşılıklarının ödenip ödenmediği ve davacının ödenmeyen ücret alacağının bulunup bulunmadığı hususlarındadır.

2. İlgili Hukuk
1. 4857 sayılı Kanun'un “Tanımlar” kenar başlıklı 2 nci maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
“...
Bir işverenden, işyerinde yürü...üğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. ...
Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam e...irilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez.
...”

3. Değerlendirme
Tüm dosya kapsamı, davalılar arasında akdolunan sözleşme hükümleri, tanık beyanları ile dosyadaki sair kanıt ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; davalı ... Mobil İletişim Hizmetler A.Ş.’nin asıl işlerinden olan baz istasyonları kurulumu, montajı, arıza ve bakım işlerini alt işveren şirketler vasıtasıyla yerine getirdiği, belirtilen işin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olduğu, davalılar arasında hukuka uygun biçimde kurulan asıl işveren- alt işveren ilişkisinin mevcut olduğu, davalı tarafların talep edilen ve ispatlanan işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, bu konudaki kabulün dosya kapsamına uygun olduğu ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kararın gerekçesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

11.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.