Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/2882 Esas 2022/3015 Karar Sayılı İlamı

DAVA; Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin iştigal konusu her nevi tabii ve suni deriden malulün ve her türlü yan ürünlerin imal edilmesi, imal ettirilmesi, alım-satımı, ithali, ihracı ve pazarlaması olduğunu, döviz kurlarında aşırı yükselme , buna paralel malzeme ve işçilik maliyetlerinde meydana gelen artış, borçlanma faizlerinin yükselmesi, ekonomik belirsizliklerin artması sebebiyle deri sektörününü duraklama aşamasına geldiğini, bu nedenle şirketin mali durumunu düzeltme imkanı olmadığı, zira şirketin faal durumda olmadığını, ortakların da sermayeyi arttırma durumunun da olmadığını, şirketin piyasadan herhangi bir alacağı veya hakkının bulunmadığını beyanla borca batıklığını tespiti ile TTK 179 ve TTK 376 ve ilgili maddeleri uyarınca şirket hakkında iflas kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davanın İİK’nun 178.maddesi gereğince borçlu tarafından açılan doğrudan iflas istemine ilişkin olduğu, iflas avansının yatırıldığı, iflas ilanlarının yapıldığı, uyuşmazlık konularının; davacı şirketin rayiç değerlere göre borca batık olup olmadığı, malvarlığındaki aktif değerler toplamının, pasif değerler toplamını karşılayıp karşılayamadığı,davacı şirketin iflas koşullarının oluşup oluşmadığı olduğu anlaşılmıştır.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi ... tarafından düzenlenen raporda, iflas talebinde bulunan şirketin 2019 yılı ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu, davacı şirketin 31/12/2018 tarihli önceki dönem bilançosunda öz varlıkları kaydi olarak (+) 5.253.435,95 TL , TTK 376/3 maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yaptırılan değerlemeler sonucu öz varlıklarının rayiç tutarları(+) 5.346.714,26 TL olarak hesaplandığı, davacı şirketin dava konusu 30/09/2019 tarihli cari dönem bilançosunda öz varlıkları kaydi olarak (-) 1.435.998,84 T L , TTK 376/3 maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yaptırılan değerlemeler sonucu öz varlıklarının rayiç tutarları (-) 9.499.846,67 TL olarak hesaplandığı, rayiç değer bilançolarının borca batık olduğu, 30/09/019 tarihli alacaklılar listesine göre 2,8 milyon TL civarında tedarikçilere borcu olduğu, 1,8 milyon TL'Sinin 6 alacaklıya ait olduğu, 12 adet çek karşılığı 1.045.000,00 TL alacaklı müdahil ... Ltd. Şti'nin iddialarına göre, iflas talep eden şirketin faaliyetinin devam ettiği, aynı adreste diğer şirketle organik bağının olduğu, tek ortaklı şirketlerin ortaklık hisse devirlerinin 24/09/2019 tarihinde ....'den ...'a bütün hukuki ve mali yükümlülükleriyle yapıldığı, davacı şirketin ilişkili tarafı .... San. Ve Tic. Ltd. Şti ile 2019 yılında alım-satıma dayalı ticari ilişkisinin olduğu, bu ilişkinin borç- alacak hareketlerinin olduğu, davacı şirketin, ilişkili taraftan Nette 7.222.683,00 TL tutarında çek aldığı, banka hesaplarına ilişki taraftan 8.845.316,22 TL para geldiği, ilişkili tarafa 5.977,439,99 TL iade ettiği, nette banka hesaplarında 2.867.877,13 TL kaldığı, ilişkili şirkete 750.000,00 TL tutarında çek keşide ettiği, ilişkili şirketin cari hesabını takip ettiği 120.01.011 hesap kodlu alıcılar hesabının 26.977.767,99 TL tutarında mal-para aktardığı bu hesabın borcuna yazdığı, ilişkili taraftan gelen 26.977.767,99 TL mal-para bedellerini ise yine bu hesabın alacağına yazıldığı, dönem sonunda bu hesabın bakiyesinin sııfır(0,00 TL) olduğu, ilişkili taraftan 2019 yılında Nette 231.055,20 TL tutarında mal aldığı, ilişkili tarafa 2019 yılında Nette 10.502,718,51 TL tutarında mal sattığı, davacı şirketin dava konusu 30/09/2019 tarihli Kar Zarar Tabloları incelendiğinde, net satışlarının 14.592.238,45 TL olduğu, bu satışlarının %72'sininde ilişkili tarafı ....San. Ve Tic. Ltd. Şti'ne yapılan satışlar olduğu, şirket aktifine kayıtlı araçlar olduğu, fakat noter satışlarıyla el değiştirdiği, aktif araç kaydına rastlanmadığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Bilgi Sisteminden elektronik sorgulamada davacı şirketin aktifinde kayıtlı bir taşınmaza rastlanmadığı belirtilmiştir.
Bilirkişi raporuna itiraz sonucu ek rapor alınmasına karar verilmiş, aynı bilirkişi tarafından düzenlenen ek raporda, iflas talebinde bulunan şirketin 2019 yılı ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu, davacı şirketin 31/12/2018 tarihli önceki dönem bilançosunda öz varlıkları kaydi olarak (+) 5.253.435,95 TL , TTK 376/3 maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yaptırılan değerlemeler sonucu öz varlıklarının rayiç tutarları(+) 5.346.714,26 TL olarak hesaplandığı, davacı şirketin dava konusu 30/09/2019 tarihli cari dönem bilançosunda öz varlıkları kaydi olarak (-) 1.435.998,84 T L , TTK 376/3 maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yaptırılan değerlemeler sonucu öz varlıklarının rayiç tutarları (-) 9.499.846,67 TL olarak hesaplandığı, borca batıklığın 9 aylık sürede 5.346.714,26 TL (+) 9.499.846,67 =14.846.560,93 TL negatif yönlü arttığı, rayiç değer bilançolarının borca batık olduğu, 30/09/019 tarihli alacaklılar listesine göre 2,8 milyon TL civarında tedarikçilere borcu olduğu, 1,8 milyon TL'Sinin 6 alacaklıya ait olduğu, davacı şirketin organik bağının olduğu ilişkili tarafının fiilen faaliyetinin devam ettiği, her iki şirketinde sevk ve idaresinin aynı adresten yapıldığı, davacı şirket ile ilişkili şirketin tek ortaklı olduğu ve şirketlerin ortaklık hisse devirlerinin 24/09/2019 tarihinde, ...'den ...'a bütün hukuki ve mali yükümlülükleriyle yapıldığı, bu devrin de muvazaalı olabileceği, davacı şirketin ilişkili tarafı .... San ve Tic. Ltd Şti ile 2019 yılında alım-satıma dayalı ticari ilişkisinin olduğu, bu ilişkinin borç- alacak hareketlerinin olduğu, davacı şirketin, ilişkili taraftan Nette 7.222.683,00 TL tutarında çek aldığı, banka hesaplarına ilişkili taraftan 8.845.316,22 TL para geldiği, ilişkili tarafa 5.977.439,09 TL iade ettiği Nette Banka hesaplarında 2.867.877,13 TL kaldığı, ilişkili şirkete 750.000,00 TL tutarında çek keşide ettiği, ilişkili şirketin cari hesabını takip ettiği 120.01.011 Hesap kodlu Alıcılar Hesabının 26.977.767,99 TL tutarında mal-para aktardığı bu hesabın borcuna yazdığı, ilişkili taraftan gelen 26.977.767,99 TL mal-para bedellerinin ise yine bu hesabın alacağına yazıldığı, dönem sonunda bu hesabın bakiyesinin sıfır(0,00 TL ) OLDUĞU, İLİŞKİLİ TARAFITAN 2019 YILINDA Nette 231.055,20 TL tutarında mal aldığı, ilişkili tarafa 2019 yılında Nette 10.502.718,51 TL tutarında mal sattığı, davacı şirketin dava konusu 30/09/2019 tarihli Kar Zarar Tabloları incelendiği, Net Satışlarının 14.592.238,45 TL olduğu, bu satışlarının %72'sininde ilişkili tarafı işlemlerde her zaman muvazaa iddiası olabileceği, şirket aktifine kayıtlı araçlar olduğu, fakat noter satışlarıyla el değiştirdiği, aktif araç kaydına rastlanmadığı, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Bilgi Sisteminden elektronik sorgulamada davacı şirkete ait bir taşınmaz olmadığı, şirket aktifinden de kayıtlı bir taşınmaza rastlanmadığı görüldüğü belirtilmiştir.
Ticaret Sicil Gazetesinde ilanların yaptırıldığı ve gazete nüshalarının mahkememiz dosyasına gönderildiği, iflas avansının yatırıldığı anlaşılmıştır.
Dava, İİK'nın 178. madde hükümlerine dayalı doğrudan iflas istemine ilişkindir.
İİK’nın 178. maddesine göre, iflasa tabi bir borçlu, aciz halinde bulunduğunu bildirerek yetkili mahkemeden iflasını isteyebilir.
TTK’nın 376/3. maddesine göre, şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara bilanço çıkartır. Bu bilançodan aktiflerin, şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediğinin anlaşılması halinde, yönetim kurulu, bu durumu şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine bildirir ve şirketin iflasını ister.
İİK'nın 178. ve 179. maddesi uyarınca iflasa karar verilebilmesi için şirketin borca batık durumda olması gerekir. Aciz hali borçlunun ödeme araçlarından yoksunluğu nedeniyle, derhal ödemesi gereken para borçlarını ödemek konusundaki iktidarsızlığıdır, borca batıklıkta ise, borçlunun malvarlığındaki aktif değerler toplamının, pasif değerler toplamını karşılayamaması durumudur. Borçlunun aciz hali ne kadar ağır olursa olsun (İİK.nun 178/III deki durum olmadıkça) borçlu kendi iflasını isteyen borçlu aciz halinde bulunduğunu ispat etmek zorundadır. İflas talebi üzerine mahkemede bilirkişi incelemesi yaparak iflas talebinin yerinde olup olmadığını belirler. Borca batıklığın tespiti için TTK'nın 324. maddesi uyarınca bir borca batıklık bilançosu hazırlanmalıdır. TTK'nın 324. maddesine göre borca batıklık bilançonda aktiflerin rayiç değerden bilançoya geçirilerek borca batıklık bilançonun çıkarılması gerekir. Böyle bir talep üzerine mahkemece, bu şirketin öncelikle borca batık durumda olup olmadığı rayiç değerlere göre tespit edilmelidir. Bunun için mahkemeye ibraz edilen bilanço üzerinde mahallinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak, rayiç değerler ve yapılan araştırma ve inceleme sonucu elde edilen gerçekçi verilere göre bilirkişilerce yeniden oluşturulacak şirket bilançosu (borca batıklık bilançosu) da dikkate alınıp bir sonuca gidilmelidir. Borca batıklık, TTK’nın 324. maddesinde gösterilen şekilde varlıkların rayiç değerini belirlemek ve İİK’nın 178/1. madde ve fıkrasında belirtilen alacaklılar listesinde gösterilenler ile gerçek anlamda tesbit edilebilecek diğer borçların tutarına göre belirlemelidir. Borca batıklıktan kurtulma ise tüm borçların ödenmesi anlamına gelmeyip, aktifin pasiften fazla olmasını ifade eder. Bir sermaye şirketinin borca batıklık bildiriminde bulunarak iflasını istemesi halinde, bu durumun mahkemece re’sen tespiti gerekir. Bu tesbitin yapılmasında, davacının sunduğu delillere ek olarak, mahkemece gerekli görülen diğer delillerin toplanması, bu kapsamda ilgisi görülen kamu kurumlarından alınacak bilgiler, yapılacak keşif ve mahkemece atanacak bilirkişilerce düzenlenecek raporlar da değerlendirilmelidir. Borca batıklığın tesbitinde sadece davacının kayıtlarına değil, varlıklarının rayiç değerlerine de özellikle bakılmalı, bu noktada, konusunda uzman bilirkişilerin görüşüne başvurulmalıdır. Dava teorisindeki genel ilkenin bir istisnası olarak, borca batıklık sadece dava tarihi itibariyle değil, yargılama safhasındaki olumlu veya olumsuz gelişmeler de dikkate alınarak belirlenmelidir." (Bkz. Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 2013/1607-1904 E. K. sayılı ilamı)
Mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemeleri, tanzim olunan bilirkişi raporu ve ek raporu ile davacı şirketin TTK 376/3 maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde öz varlıklarının rayiç tutarlarının (-) 9.499.846,67 TL olarak hesaplandığı, davacı şirketin borca batık olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla davanın kabulü ile iflasına karar verilmiş ve aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
AÇILAN DAVANIN KABULÜNE,
1-İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün 462765-0 Sicil Numarasında kayıtlı ..... SANAYİ VE DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ'nin İFLASINA,
2-İflasın 23/09/2020 günü saat 10:17 itibariyle açılmasına,
3-İflasla ilgili olarak Bakırköy Nöbetçi İflas Müdürlüğü ve İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü'nü bildirimde bulunulmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan iflas avansının ve gider avansının karar kesinleştiğinde İflas Müdürlüğü'ne aktarılmasına,
5-Karar ve ilam harcının 54,40 TL'ye ikmali ile bakiye 10,00 -TL harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına, 44,40 TL peşin harcın mahsubuna,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davacılar tarafından yapılan gider avansının hüküm kesinleştikten sonra talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekili ile müdahil vekillerini yüzüne karşı, yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, anlatıldı 23/09/2020


MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki fer'i müdahiller ... Dış Tic. Paz. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile .... San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, fazla yatırılan onama harcının istek halinde temyiz eden müdahillere iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, 02.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.