MAHKEMESİ : İzmir 2. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 10/10/2013
NUMARASI : 2013/431-2013/723

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından kambiyo senetlerine mahsis haciz yolu ile icra takibine başlandığı, örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine borçlu limited şirketi vekili icra mahkemesine yaptığı başvuruda senetteki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını ileri sürerek takibin iptali ile %40 tazminatın tahsiline karar verilmesini istediği, mahkemece senetteki imzanın şirketin yetkili kıldığı şahsa ait olduğu gerekçesiyle itirazın reddedildiği anlaşılmaktadır.
Ticari mümessillik gibi ticari vekalet de, BK"nun 32 vd. (TBK 40 vd.) maddelerinde düzenlenmiş temsilin ticari hayatın ihtiyaçlarına uydurulmuş bir türüdür. Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir.
BK 453/I ve II"ye göre, "Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir müessese sahibi tarafından müessesenin bütün işleri veya muayyen bazı muameleleri için temsile memur edilen kimsedir.
Bu salahiyet, müessesenin mutad olan muamelerinin cümlesine şamildir. Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikçe istikraz edemez ve kambiyo taahhütlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz."
Aynı husus TBK 551. maddesinde ise "Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir.
Bu yetki, işletmenin alışılmış bütün işlemlerini kapsar. Ancak, ticari vekil açıkça yetkili kılınmadıkça, ödünç olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, dava açamaz ve açılmış davayı takip edemez" şeklinde düzenlenmiştir.
Bu hükümden hareketle ticari mümessillik ile ticari vekalet arasındaki farkları ana hatlarıyla şöyle sıralayabiliriz:
Ticari mümessil, hem ticari işletme hem esnaf işletmesi için; ticari vekil ise, sadece ticari işletme için tayin edilebilir.
Ticari mümessil, bir işletmenin tüm işlerini idare etmekle görevlendirildiğinden, onun, işletmenin hem olağan hem olağanüstü nitelikteki bütün işleri yapmaya yetkisi vardır. Buna karşılık genel yetkili ticari vekil, işletmenin sadece olağan (mutad) işleriyle sınırlı temsil yetkisine sahiptir. Olağanüstü işlemleri yapabilmesi için, işletme sahibinin özel yetkisine ihtiyaç vardır. Belli bir işin ya da işlemin ifasıyla görevlendirilen sınırlı (özel) yetkili vekillerin sahip oldukları temsil yetkilerinin kapsamı ise, kendilerine bırakılan iş ya da işlemin niteliğine göre belirlenir.
Ticari vekil, özel yetki verilmedikçe tacir adına ödünç alamaz, kambiyo taahhütlerinde bulunamaz ve davacı veya davalı olarak mahkemelerde taciri temsil edemez (BK. 453/2; TBK 551/2). Oysa ticari mümessil, bu tür işlemleri dahi yapma yetkisine sahiptir.
Nihayet, ticari mümessilin temsil yetkisinin ticaret siciline tescili gerekirken (BK 449/II-III); ticari vekilin temsil yetkisi sicile tescil edilemez.(HGK"nun 19.06.2013 t. 2013/12-2 E., 2013/866K. Sayılı Kararı)
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında; şikayetçi/borçlu şirketin ticari mümessili C K tarafından İzmir 25. Noterliği"nin 16/12/2011 tarih 31662 yevmiye numaralı vekaletname ile V. G.i ve K.A."a vekaletnamede yazılı hususlarda temsil ve imza yetkisi verilmekle birlikte kambiyo taahhüdünde bulunma, hususunda adı geçen vekillerin yetkilendirilmediği, takip konusu senedin de söz konusu vekaletnameye istinaden V.G. tarafından imzalandığı görülmektedir.
Yukarıda belirtildiği üzere, Limited Şirketlerde ticari mümessil tayin etmeye genel kurul yetkili olup, ticari mümessil ise ticari vekil atayabilir.
Dosyada mevcut 16/12/2011 tarihli vekaletname incelendiğinde borçlu şirketin ticari mümessili C K "ın V. G"ye ticari vekil atadığı anlaşılmakta ise de söz konusu vekaletnamede V. G.i"ye şirket adına kambiyo senedi tanzim yetkisi verilmiş değildir.
Hal böyle olunca şirket adına kambiyo senedi düzenleme yetkisi bulunmayan ticari vekil V.G. tarafından imzalanan senet nedeniyle şirketin sorumluluğu cihetine gidilemeyeceğinden borca itirazın kabulü ile takibin durdurulmasına karar verilmesi gerekir iken yazılı gerekçe ile itirazın reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/02/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.