22. Hukuk Dairesi 2012/11042 E. , 2013/1522 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, fazla çalışma, yıllık izin, şua izni alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili; davacının Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde radyoloji hizmetini veren alt işveren (taşeron) şirketlerde çalıştığını, iş sözleşmesini haklı sebeple feshettiğini, çalıştığı sürede Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamnamenin 21. maddesine göre sürede fazla çalıştığını, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve ücretlerinin ödenmediğini şua izinlerinin kullandırılmadığını, ücretinin ödenmediğini ileri sürerek, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti ve şua izni ücretinin faizleriyle birlikte davalıdan tahsilini istemiş, taleplerini bilirkişi raporu doğrultusunda ıslah ederek artırmıştır.
Davalı vekili, talep edilen hakların zamanaşımına uğradığını, davacının çalıştığı şirket ile Kurum arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığını, kurumun ihale makamı olduğunu, alacaklardan sorumlu tutulamayacağını, izinlerinin kullandırıldığını, fazla çalışması bulunmadığını, mesai saati çizelgesinde belirtildiği şekilde beş saat çalıştırıldığını, şua iznine hakkı olmadığını ileri sürerek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davalı Kurumun asıl işveren olduğu, alacaklardan alt işverenle birlikte sorumluluğunun bulunduğu, davacının alt işveren nezdinde radyoloji teknikeri olarak asgari ücretle çalıştığı, haftalık toplam elli saat fiilen çalışarak fazla çalışma yaptığı, Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamnamenin 21. maddesine göre röntgen ve radyom ile daimi olarak günde beş saatten fazla çalışılamayacağı, röntgen muayenehanelerinde Pazar gününden başka ayrıca bir gün daha öğleden sonra tatil yapılması gerektiği, yıllık izinlerin kullandırıldığı veya ücretlerinin ödendiğinin izin defteri yada eşdeğer belgelerle ispatlanamadığı, yıllık izin ücretine hak kazandığı, şua izni kullanmadığı,
Bu alacağa da hak kazandığı gerekçesiyle bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı kanuni süresi içinde davalı temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin 3153 sayılı Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun ile 06.05.1939 tarih 42013 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname uyarınca fazla çalışma ücretine ve şua yıllık izin ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda da ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
3153 sayılı Kanun"a dayanılarak, Bakanlar Kurulunun 2/10857 sayı 27.04.1939 tarihli Kararnamesiyle yürürlüğe konulan, 06.05.1939 tarih 42013 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname 21. maddesinde "Röntgen ve radyom ile daimi olarak günde beş saatten fazla çalışılamaz. Röntgen muayenehanelerinde pazardan maada ayrıca bir gün daha öğleden sonra tatil yapılmalıdır." hükmü; 24. maddesinde, "Bu gibi müesseselerde, her röntgen mütahassısının veya röntgen ve radyom ile iştigal eden kimsenin senede dört hafta muntazaman devamlı tatil yapılması mecburidir." hükmü düzenlenmiştir.
30.01.2010 tarih ve 27478 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren, 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9. maddesiyle, 3153 sayılı Kanuna eklenen, ek madde 1 hükmünde "İyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu
iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saattir." şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Somut olayda, nöbet tarihlerinden sonra izin kullanıldığı ancak ne kadar kullanıldığının bilinmediği ortak tanık tarafından beyan edilmiş olup, kullanılan bu izin süresi tesbit edilerek sonucuna göre fazla çalışma ücreti alacağının belirlenmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi hatalıdır.
Öte yandan, 30.01.2010 tarih ve 27478 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren, 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9. maddesiyle, 3153 sayılı Kanuna eklenen, ek madde 1 hükmünde, iyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saat olarak düzenlenmiş olup, 30.01.2010 tarihinden sonraki süreler için fazla çalışma ücreti hesabının buna göre yapılması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, 01.02.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.