Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5334 Esas 2022/6086 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili; davacının davalılardan Sayıştay Başkanlığına ait işyerinde diğer davalı şirketin alt işverenliğinde temizlik işinde 24.03.1995-31.03.2018 tarihleri arasında çalıştığını, iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmadan feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... vekili; davacının iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (b) ve (d) alt bentleri gereğince haklı olarak feshedildiğini, dilekçelerine ekli olarak sundukları ifade tutanaklarından da görüleceği gibi davacının iş arkadaşlarına sataşıp ve devlet büyüklerine hakaret ettiğini, tazminata hak kazanmadığını, ayrıca diğer taleplerinin de yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2.Davalı...Sosyal Hiz. İnş. Bil. Taş. ve Dan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şirketi davaya cevap vermemiş yargılama sırasındaki beyanlarında ise davanın reddine karar verilmesini istemiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.03.2019 tarihli ve 2018/285 Esas, 2019/190 Karar sayılı kararıyla; iş sözleşmesinin davalı tarafça haklı neden olmadan feshedildiği, buna göre davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı ayrıca bir kısım yıllık izin ücreti alacağı da olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı...Sosyal Hiz. İnş. Bil. Taş. ve Dan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şirketi vekili, davacının müvekkili yanında çalışmasının ihaleyi aldığı döneme ilişkin olduğunu, bu süre içerisinde de tüm işçilik alacaklarını aldığını, kıdem tazminatından kendilerinin sorumlu olmadığını ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.

2.Davalı ... vekili, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin gözetilmesi gerektiğini, talepler belirlenmeden dava açılmasının hatalı olduğunu, davacının işvereni olmadıklarından husumet itirazları olduğunu, davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle de reddi gerektiğini, hüküm altına alınan alacaklar için hükmedilen faiz türü ve faiz başlangıç tarihlerinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, eksik inceleme ve araştırma yapıldığını ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 06.10.2021 tarihli ve 2020/1259 Esas, 2021/2396 Karar sayılı kararıyla; 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin altıncı fıkrası gereğince davalıların asıl işveren alt işveren ilişkisi nedeniyle davacının alacaklarından sorumlu oldukları, hüküm altına alınan taleplerden zamanaşımına uğrayan alacak bulunmadığı, davanın kısmi dava niteliğinde olduğu ve hukuki yarar bulunduğu, faiz tür ve başlangıç tarihlerinde hata bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 10.01.2022 tarihli 2021/12731 Esas, 2022/6 Karar sayılı ilâmı ile, nisbi harç eksikliği nedeniyle davalı ...Sosyal Hiz. İnş. Bil. Taş. ve Dan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şirketi’nin temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

3.Davalı ... vekilinin temyizi yönünden yapılan inceleme sonucunda ise, diğer temyiz itirazları yerinde görülmeyerek davacının davalı işyerindeki çalışmasının 24.03.1995 tarihinde başladığı, 4857 sayılı Kanun'un 10.06.2003 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi nedeniyle bu tarihten önce hak kazanılan yıllık izin sürelerinin ilgili dönemde yürürlükte olan mülga 1475 sayılı İş Kanunu (1475 sayılı Kanun) hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmına uyularak davacının hak kazandığı yıllık izin süreleri belirlenip alacak miktarı buna göre hesaplanmış; bozma konusu olmayan hususlar da gözetilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz başvurusunda; İdarece yapılan işlemlerin Kanun hükümlerine uygun olarak gerçekleştirildiğini, savunma ve dayanak olarak sunulan belgeler dikkate alınmadan aksi yönde değerlendirme yapılarak davacı taleplerinin kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, bozma ilâmında belirtilen hususların karşılanmadığını, hüküm altına alınan alacak için hükmedilen faiz türü ve faiz başlangıç tarihleri hatalı olduğu gibi İdare aleyhine hükmedilen yargılama gideri ile vekalet ücretinde de hata olduğunu ileri sürmüştür.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, bozma ilâmına uygun şekilde karar verilip verilmediği, yargılama giderleri ile vekâlet ücretine ilişkin hükümlerde hata olup olmadığı hususlarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 326 ncı madde hükümleri, 4857 sayılı Kanun'un 53 ncü maddesi ile mülga 1475 sayılı Kanun'un 49 uncu maddesi.

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2.Dairemizin yerleşik kararlarında da belirtildiği gibi, bozulan karar, sonradan verilen kararın eki niteliğinde değildir. Hüküm bozulmakla tamamen ortadan kalkar.

3.Hükmün bozulması üzerine mahkemece, davacının talep ettiği tüm alacaklarla ilgili kabul veya ret yönünde yeniden hüküm kurulmalı, oluşan en son duruma göre kabul edilen miktar üzerinden davacı lehine, reddedilen miktar üzerinden ise davalı lehine tek bir vekâlet ücretine hükmedilmelidir.

4.Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalan bölümleri hakkında da yeni bir karar veremez. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup korumaktır.

5.Mahkemece, bozma ilâmına uyularak davacının hak kazandığı yıllık izin süresi belirlenmek suretiyle hesaplanan alacak hüküm altına alınmış ve bozma dışı bırakılan hususlarda ise bozma öncesinde olduğu gibi karar verilmiştir. Ancak kararın hüküm kısmında yargılama giderleri ile vekâlet ücretinden sorumluluklar belirlenirken davalı ...'nın sorumlu olduğu miktarın diğer davalı şirkete göre daha az olduğu gözetilmeyerek, davalı ...'nın sorumluluk miktarlarının daha fazla belirlenmesi bozmayı gerektirir.

6. Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... vekilinin İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının yukarıda açıklanan nedenle kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının "8, 9 ve 12 " numaralı bentlerinin hükümden çıkartılarak yerlerine;
"8- Dava açılmadan önce yapılan 280,00 TL arabuluculuk giderinin, davalı ... Başkanlığının sorumluluğu 274,00 TL ile sınırlı olmak üzere, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına,
9- Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 15.035,79.TL vekâlet ücretinin, davalı ...'nın sorumluluğu 14.735,07 TL ile sınırlı olmak üzere, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
12- Davacı tarafından yapılan 377,50 TL posta masrafı ve 400,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere 777,50 TL yargılama giderinden davanın ret/kabul oranına göre hesaplanan 777,16 TL'nin, davalı ...'nın sorumluluğu 761,95 TL ile sınırlı olmak üzere, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına," bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,


16.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.