Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5420 Esas 2022/6088 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili, hazır beton alanında faaliyet gösteren davalı ...A.Ş.'nin taşıma işini alt işverenlere verdiğini, müvekkilinin alt işveren nezdinde davalıya ait işyerinde 1981 yılında çalışmaya başladığını, ancak bu çalışmasının uzun bir zaman sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiğini, iş sözleşmesinin 30.06.2010 tarihinde davacı tarafından emeklilik sebebiyle feshedildiğini ileri sürerek ödenmeyen kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının tahsilini istemiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Şirkette çalışmadığını, dava dışı bir başka şirkette çalışan davacı ile davalı arasında herhangi bir iş sözleşmesinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 12.05.2017 tarihli ve 2015/333 Esas, 2017/245 Karar sayılı kararıyla; davacının belirsiz süreli iş sözleşmesiyle davalıya ait işyerinde 01.09.1988-31.01.1993 ve 01.08.1993-30.06.2010 tarihleri arasında çalıştığı, iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle feshedildiği, davacının kıdem tazminatına hak kazandığı, davacının kıdemine göre hak kazandığı izin süresinin kullandırıldığının veya bedelinin ödendiğinin işveren tarafından yazılı belgelerle ispat edilememesi nedeniyle ücretli izin alacağına da kısmen hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.


IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, davacının bir kısım alacaklarının zamanaşımına uğradığını, bilirkişi raporunda davacı tanıklarının anlatımı esas alınarak ücret tespiti yapılmasının hatalı olduğunu, emsal ücret araştırması yapılmadığını, davacı tanıklarının müvekkili Şirkete karşı açılmış davalarının bulunduğunu, davacının emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini sonlandırması hâlinde kıdem tazminatına hak kazanmayacağını iddia ederek istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.12.2017 tarihli ve 2017/2201 Esas, 2017/2634 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararı yerinde görülerek başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce davalı tarafın diğer temyiz nedenlerinin yerinde olmadığına karar verildikten sonra, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 31 inci maddesi gereğince hâkimin davayı aydınlatma görevi kapsamında davacı asıl bizzat çağrılıp, davacının 21 yıllık çalışma süresi boyunca yıllık izin kullanıp kullanmadığı hususu açıklatılarak, oluşacak sonuca göre yıllık izin ücreti talebi hakkında bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmına uyulup davacı asılın beyanı alındıktan sonra davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, davacının davalı şirketin işçisi olmadığını, taraflar arasında iş sözleşmesi bulunmadığını, mahkemece zamanaşımı savunmasının dikkate alınmamasının hatalı olduğunu, davacının kendisinin işten ayrıldığını, 21 yıl izin kullanmamanın hayatın olağan akışına uygun düşmediğini ileri sürerek temyiz talebinde bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının yıllık izin ücreti alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31 inci maddesi, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 53, 54, 55, 56, 57, 58 ve 59 uncu maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Yargıtayca bozulan bir karar, sonradan verilen kararın eki niteliğinde değildir. Hüküm bozulmakla tamamen ortadan kalkar. Hükmün bozulması üzerine mahkemece, davacının talep ettiği tüm alacaklarla ilgili olarak kabul veya ret yönünde yeniden hüküm kurulmalıdır.

2.Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalan bölümleri hakkında da yeni bir karar veremez. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.

3.İlk Derece Mahkemesince yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda bozma ilâmının gereği yerine getirilerek, yıllık izin konusunda davacının beyanı alındığı ve davacının izin kullanmadan çalıştığı şeklindeki beyanına göre yıllık izin ücreti alacağına hükmedildiği anlaşıldığından, kararın bozma kararının içeriğine ve bir üst başlıkta açıklanan hukuk kurallarına uygun olduğu anlaşılmıştır.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usûl ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine

16.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.