MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, Bakanlığın yetki tespit kararına karşı itirazlarının kabulü ile bu kararın iptaline, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerinin durdurulmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davalı sendikanın 08.12.2010 tarihinde diğer davalı Bakanlığa yetki tespiti için başvurduğunu ve yapılan incelemede işyerinde sendikanın gerekli çoğunluğu sağladığının belirtildiğini, Bakanlıkça yapılan tespitte işçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata olması sebebiyle itiraz ettiklerini, sendikanın yaptığı başvuru tarihi itibariyle Bakanlıkça tespit edildiği gibi işyerinde çalışan işçi sayısının 133 değil, 121 olduğunu, başvuru tarihinden önce davacı işveren şirketten ayrılan 12 işçinin, Bakanlıkça yapılan tespit sırasında dikkate alınmamış olmasının bu tespitin hatalı yapılmasına sebep olduğunu, ayrıca başvuru tarihi itibariyle işçilerden sendikaya üye olan işçi sayısının da Bakanlıkça 72 olarak tespit edilmiş ise de, bu tarihte 10 adet işçinin üyelikten çekilme bildirimlerinin hesaba alınmadığını, bu sebeplerle Bakanlığın yetki tespit kararına karşı itirazlarının kabulü ile bu kararın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Bakanlık vekili, kayıtların incelenmesinden işverenler tarafından ...na yapılan sigortalı ve işyerlerine ilişkin bildirimler doğrultusunda söz konusu işyerinde başvuru tarihi itibariyle 133 işçinin çalıştığının, bunlardan 72 işçinin Türk Metal İş Sendikasına üye olduğunun tespit edildiğini, bu sebeple davanın yetki ve süre açısından önce usulden, sonra da esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı sendika vekili; davalı sendikanın çoğunluğa sahip olduğunu, Bakanlıkça yapılmış tespitin yerinde olduğunun gerekli belgelerin celbi ile kesin olarak belirleneceğini, kanun gereği üyelikten çekilmenin derhal değil üyelikten çekilme tarihinden bir ay sonra etki doğuracağını ve üyelikten çekilme bildiriminde bulunan çalışanların başvuru tarihi itibariyle bu bir aylık sürenin içinde bulunduğundan sendika üyesi olarak dikkate alınmak zorunda
olduklarını, kanun ve Yüksek Mahkemeye göre işverenlerin işyerindeki sendikalaşmanın önüne geçmek, Toplu İş Sözleşmesi için yetki tespitini bertaraf etmek amacıyla işverence yapılmış olan fesihleri muvazaalı olarak değerlendirilmesi gerektiğini, bu sebeplerle davacı tarafından yapılmış itirazın süresinde olup olmadığı, itirazın Bakanlık veya Bölge Müdürlüğüne kayıt ettirilip ettirilmediği hususlarının re"sen araştırılması gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak davalı işyerinde başvuru tarihinde 123 işçinin çalıştığı, bunlardan 60 tanesinin davalı sendika üyesi olması sebebiyle davalı sendikanın işyerinde çoğunluğu sağlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar vekilleri ayrı ayrı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalılar vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık davalı sendikanın davacıya ait işyerlerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığı ve bu itibarla olumlu yetki tespitinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İşçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için toplu iş sözleşmesinin uygulanacağı işyeri ya da işyerlerinde yetkili sendika olması gereklidir. Bunun için işçi sendikasının söz konusu işyeri ya da işyerlerinde yetkili olduğu belirlenmelidir. Yetki tespitine ilişkin prosedür ise dava ve karar tarihinde yürürlükte bulunan 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir.
2822 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrasında, “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) üyesi bulunduğu işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinin her birinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının kendi üyesi bulunması halinde bu işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. İşletme sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak nazara alınır ve yarıdan fazla çoğunluk buna göre hesaplanır…” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun"un 13. maddesinde, “Bir toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası, ...na yazıyla başvurarak kurulu bulunduğu işkolunda üye sayısı itibariyle yüzde on (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) oranını sağladığının belirlenmesini ve sözleşmenin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinde başvuru tarihinde çalışan işçiler ile üyelerinin sayısının tespitini ister. İşçi sendikası kendisinde bulunan üyelik fişlerini ...na yetki için başvurduğu tarihten itibaren üç işgünü içinde işverene vermek zorundadır.
Çalışma Bakanlığı, kayıtlarına göre sendikanın çoğunluğu haiz olması halinde, toplu iş sözleşmesi yapma başvurusunu işyerindeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikalarıyla taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene başvurunun alındığı tarihten itibaren altı işgünü içinde başvuru tarihindeki kayıtlara göre bildirir. Çoğunluğu haiz olmadığının tespiti halinde bu bilgiler sadece başvuran sendikaya aynı süre içinde bildirilir.” denilmiştir.
Söz konusu Kanun"un 15. maddesinde ise, “Kendilerine 13 ve 14 üncü maddeler uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi
olmayan işveren, taraflardan birinin veya her ikisinin gerekli yetkiyi haiz olmadıkları veya kendisinin çoğunluğu bulunduğu yolundaki itirazını sebeplerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ tarihinden itibaren altı iş günü içinde işyerinin bağlı olduğu bölge müdürlüğünün bulunduğu yerdeki iş davalarına bakmakla görevli mahkemeye yapabilir. Toplu iş sözleşmesi birden fazla bölge müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsadığı hallerde itiraz ..." daki iş mahkemesine yapılır. İşletme toplu iş sözleşmesi için itiraz, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine yapılır. İtiraz dilekçesi ...na veya ilgili Bölge Müdürlüğüne kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde onunu temsil edemeyen sendika yetki itirazında bulunamaz.
İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata iddiasıyla süreye ilişkin itirazları mahkeme altı işgünü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme duruşma yaparak karar verir. Duruşma sonunda verilecek karar temyiz edildiği takdirde Yargıtayca onbeş gün içinde kesin karara bağlanır.
Mahkemeye itirazın yapılması, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Diğer taraftan karar tarihinden sonra 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun Geçici 6. maddesinin 4. fıkrasında, “Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce başlamış toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ve toplu iş uyuşmazlıkları mülga 2822 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı tüzük ve yönetmeliklere göre sonuçlandırılır.” denilerek kanunun yürürlüğünden önce ortaya çıkan uyuşmazlıklara ilişkin uygulanacak kanun bakımından geçiş hükmü öngörülmüştür.
Dosya içeriğine göre; davalı sendikanın davacı işyerinde çoğunluğu sağladığının tespiti için 08.12.2010 tarihinde diğer davalı Bakanlığa başvurduğu, davalı Bakanlık tarafından ise başvuru tarihinde davacı şirketin işyerinde 133 işçi çalıştığı, bu işçilerden 72 tanesinin ise davalı sendika üyesi olduğu gerekçesiyle davalı sendikanın işyerinde çoğunluğu sağladığının tespit edildiği görülmektedir.
Davacı şirket tarafından başvuru tarihinden önce 2010 yılı Kasım ayı içinde 12 tane işçinin işine son verildiği, bu işçilerden ise 11 tanesinin davalı sendika üyesi olduğu anlaşılmaktadır. Sonuca etkili olması sebebiyle bu işçilerin işe iade davası açıp açmadıkları, açmışlarsa davaların derdest olup olmadığı, davalar sonuçlanmış ise kesinleşip kesinleşmedikleri, kesinleşmiş ise işçiler tarafından süresi içinde işe iade için başvurulup başvurulmadığı araştırılarak, davalar derdest veya kesinleşmemiş ya da kesinleşmesine rağmen işçinin işe iadesi için başvurması gereken hak düşürücü süre dolmamışsa bu durumların bekletici mesele yapılması gerektiği de dikkate alınıp araştırma sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken eksik araştırma ve incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 30.01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.