Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5433 Esas 2022/6142 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 38. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, 15.07.1992 tarihinde dava dışı A.Y.'nin yanında çalışmaya başladığını, bu kişinin davalı Şirketle bağlantılı olduğunu, davacının en son brüt 2.517,00 TL ücretle çalıştığını, iş sözleşmesinin davacı tarafından emeklilik nedeniyle 30.05.2016 tarihinde feshedildiğini, davacının haftanın 6 günü 08:00-17:30 saatleri arasında ve dinî bayramlar dışındaki tüm ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını, alacaklarının ödenmediğini beyan ederek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ve hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatili alacaklarının faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; hizmet süresini kabul etmediklerini, davacının bordrolarda belirtilen ücretle çalıştığını, iş sözleşmesinin davacının işyerini terk etmesi nedeniyle davacı tarafından sona erdirildiğini, davacının 45 saatin üzerinde çalışması bulunmadığını, pazar günlerinin hafta tatili olduğunu, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılmadığını, davacının yıllık izinlerini kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı Şirket nezdinde 15.07.1992 - 30.03.1997 ve 01.12.1997-29.03.2016 tarihleri arasında 23 yıl 15 gün çalıştığı en son brüt ücretinin 2.517,00 TL olduğu, iş sözleşmesinin davacı tarafından ödenmeyen işçilik alacaklarının bulunması ve emeklilik sebebiyle haklı nedenle feshedildiği, davacının tanık beyanlarına göre haftalık 3 saat fazla çalışma yaptığı, hafta tatilini kullandığı, dinî bayramlar dışında diğer millî bayram ve genel tatillerde çalıştığı gerekçesiyle hesaplamadan % 30 indirim yapılarak, yıllık izin yönünden ise davalının belge sunmaması ve davacı asılın 12.11.2019 tarihli celsedeki yaklaşık 23 yıllık çalışma hayatında hiç yıllık izin kullanmadığına yönelik beyanı, dava ve ıslah dilekçesi dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; işçinin asgari ücret aldığını hesaplamalara esas ücret miktarının fahiş belirlendiğini, davalıya ait işyerinde diğer işyerlerinden farklı olarak sipariş üzerine çalışıldığını, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücret alacakları isteminin reddi gerektiğini, ayrıca bu alacaklardan yetersiz oranda indirim yapıldığını ve işçinin 23 yıl boyunca yıllık izin kullanmadığına ilişkin kabulün de hayatın olağan akışına uymadığını, kaldı ki bu talebin de zaman aşımına uğradığını beyanla İlk Derece Mahkemesi Kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;

"...Davacı ve davalı tanıklarının ortak anlatımı ile, işçinin haftada 5 gün 08.00-17.30 saatleri arasında, haftanın bir günü ise 08.00-14.00 saatleri arasında çalıştığı, yasal ara dinlenme süresi mahsup edildiğinde haftada 3 saat fazla çalışmasının bulunduğu ve dini bayramlar dışındaki diğer genel tatillerde çalışmasını sürdürdüğü sabittir. İlgili çalışmalar karşılığında işçinin hak kazandığı ücretlerin ödendiğini ispatla yükümlü işveren tarafından bu hususta herhangi bir ödeme belgesi ibraz edilmemiştir. Fesih tarihi itibari ile ödenmeyen fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücret alacakları bulunan işçi tarafından gerçekleştirilen fesih haklı nedene dayandığından, kıdem tazminatı isteminin kabulüne karar verilmesinde hata yoktur .
Taraflar arasındaki, diğer uyuşmazlık noktasını ise işçinin aylık ücret miktarı oluşturmaktadır. Davalıya bağlı gerçekleşen çalışma süresi 23 yılın üzerinde olan ve marangoz olarak görev yapan davacı işçi, fesih tarihi olan Mart 2016 tarihinde aylık brüt 2.517.00 TL ücret ile çalıştığını ileri sürmektedir. İşveren tarafından asgari ücret ile çalıştığı savunulmuş ise de; çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman iş sözleşmesi veya bordrolarda ücretin gerçekten daha düşük miktarda gösterildiği bilinen bir gerçektir. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, TÜİK verileri ve davalı tanığı ...'ın beyanı dikkate alındığında davacının aylık ücret miktarına ilişkin iddiasını ispatladığı yönündeki mahkeme kabulü isabetlidir.
Öte yandan; işçinin uzun süre yıllık izin kullandırılmadığı iddiaları karşısında, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31.maddesinde öngörülen davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde hâkimin davacı işçiyi bizzat dinleyerek çalışma ve dinlenme süreleri konusunu açıklığa kavuşturması gerekir. İlk derece mahkemesi tarafından bu husus dikkate alınarak; davacı asilin 12.11.2019 tarihli celsede beyanları tespit edilmiş ve davacı yaklaşık 23 yıllık çalışma hayatında hiç yıllık izin kullanmadığını beyan etmiştir. Bu nedenle davalının bu hususta ileri sürdüğü istinaf itirazı da yersizdir.
..." gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda ileri sürdüğü nedenlerle temyiz başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, aylık ücretin miktarı, fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ispatı ve hesaplanması, davacının yıllık izin alacağı bulunup bulunmadığına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 32, 41, 44, 53, 57 ve 59 uncu maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Dosya kapsamındaki tanık beyanları, davacının işyerindeki çalışma süresi, mesleki tecrübesi, yapılan işin niteliği ile emsal ücret araştırmasına ilişkin sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde davacının iddia ettiği ücret miktarını ispat ettiği anlaşılmakta olup Bölge Adliye Mahkemesinin bu yöndeki kararı isabetlidir.

2.Yıllık izin ücreti yönünden iznin kullanıldığını ispat yükü davalı işverene ait olduğu hâlde, işverence iznin kullanıldığına ve sözleşmenin feshinden sonra ücretinin ödendiğine dair herhangi bir belge sunulmamıştır. İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Kanun'un 31 inci ve 194 üncü maddeleri gereğince davacı asılın beyanı da alınarak yıllık izin ücreti talebinin kabulüne karar verilmesi yerindedir.

3. Son olarak, davacının fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığına yönelik iddiasını davacı ve davalı tanıklarının ortak anlatımı ile ispat ettiği, davalı işverenin ise bu çalışmaların karşılığı olan ücretleri ödediğini ispat edemediği anlaşılmakta olup Bölge Adliye Mahkemesinin bu yöndeki gerekçesi isabetlidir. Aynı şekilde İlk Derece Mahkemesince fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından yapılan indirimin oranı dosya kapsamına uygun olup davalı tarafın bu yöndeki temyiz nedenleri de yerinde görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

17.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.