Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5304 Esas 2022/6329 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 2005 ile 2016 yılları arasında davalı Şirketin yurt dışı şantiyelerinde dış cepheler kalfası olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedilerek Türkiye’ye gönderildiğini, son dönem ücretinin net 3.300,00 USD olduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik ücret alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı definde, husumet ve yetki itirazında bulunmuş, davacı iddialarının haksız olduğu gerekçesiyle davanın reddini savunmuştur.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.09.2019 tarihli ve 2018/56 Esas, 2019/501 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının çalıştığı Şirket dışında başka şirketlerin sorumluluğuna gidilmesinin doğru olmadığını, organik bağ kavramının geniş yorumlandığını, davacının başka şirkette çalıştığını, Türk hukukunun uygulanamayacağını, husumet ve uygulanacak hukuk, belirli süreli sözleşme itirazlarının kararda değerlendirilmediğini, davacının proje bitimine bağlı olarak belirli süreli sözleşmeyle çalıştığını, müvekkiliyle davacı arasındaki sözleşmenin belirli süreli olduğunu, hizmet süresinin hatalı belirlendiğini, bu konuda hangi delile dayanıldığının anlaşılamadığını, davacı tanıklarının müvekkiliyle husumetli olduğunu, davaları bulunduğunu, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ve hafta tatili hesabında beyanlarının esas alınamayacağını, ücretin hatalı tespit edildiğini, aylık ücretin 1.900,00 USD olduğunu, brütleştirmenin hatalı olduğunu, %5 genel sağlık sigortasının dikkate alınması gerektiğini, kıdem tazminatının Türk lirası cinsinden hesaplanması gerektiğini, sosyal yardımların 150,00 USD olması gerektiğini, 2014 yılı Aralık bordrosunda 660,00 USD yıllık izin ödemesi olduğunu, bordrolarda fazla çalışma ve hafta tatili ödemeleri olduğunu, ancak bu ayların dışlanmadığını ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 18.03.2020 tarihli ve 2019/4777 Esas, 2020/749 Karar sayılı kararıyla; davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 19.02.2021 tarihli ve 2020/5252 Esas, 2021/4273 Karar sayılı ilâmı ile hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının aylık üç öğün yemek ve yol giderinin somut bir veriye dayalı olmaksızın 200,00 USD olarak belirlenmesinin hatalı olduğu, Mahkemece işyeri kayıtları esas alınmak ve gerekli araştırmalar yapılmak suretiyle davacıya sunulan ayni menfaatlerin parasal değerinin işverene olan maliyetine göre tespit edilmesi gerektiği, davacının davalı işyerinde üç tam yıl hiç yıllık ücretli izin kullanmaksızın çalıştığı kabul edilmesine karşın yurda giriş çıkış kayıtlarında nispeten kısa sayılabilecek sürelerle Türkiye’de bulunduğunun anlaşılmakta olduğu, davacı işçinin bu dönemlerde ne sebeple Türkiye'ye geldiğinin ve bu dönemlerde kendisine aylık ücret ödemesinin yapılıp yapılmadığının davacı asıldan ve davalı taraftan sorulması, ayrıca eksik banka kayıtları getirtilerek Aralık 2014 ayı bordrosunda tahakkuk ettirilen yıllık izin ücretinin davacıya ödenip ödenmediğinin tespit edilmesi suretiyle tüm dosya kapsamına göre yeniden bir hüküm kurulması için kararın bozulmasına karar verilmiş ve dosya İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyaya getirtilen davacıya ait banka kayıtları, davacı asılın bozma ilâmında belirtilen hususlarda alınan beyanı ile davalı vekilinin 01.07.2021 tarihli dilekçesindeki 150,00 USD'nin üstünde yemek, yol ve barınma gideri miktarını kabul etmediklerine ilişkin beyanı, 2014 yılı Aralık ayı ücret bordrosunda görünen yıllık izin ücreti tahakkukların ödendiğine ilişkin sunulan banka dekontları gözetilerek ve bilirkişiden alınan 26.11.2021 tarih ek rapor doğrultusunda; davacının, davalı işveren nezdinde geçen hizmet dönemi içerisinde vize işlemleri için yurda giriş çıkış yaptığı, Türkiye'de bulunduğu bu dönemler için aylık ücretinin ödendiğinin ispat olunmadığı, hizmet süresinde bir değişiklik olmadığı, ... Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtayın yerleşik uygulaması gereğince giydirilmiş ücret hesabında barınma ve üç öğün yemek yardımının 150,00 USD'ye karşılık geldiğinin kabul edildiği, yeniden yapılan hesaplamada davacının giydirilmiş ücreti 3.358,58 USD olarak tespit edildiği ancak kıdem tazminatı hesabı tavan miktar esas alınarak yapıldığından kıdem tazminatı tutarı ve davacı talebine göre ihbar tazminatı tutarının değişmediği, 2014 yılı Aralık ayı ücret bordrosunda görünen yıllık izin ücreti tahakkukunun hesaplanan alacaktan mahsup edilmek suretiyle bakiye yıllık izin ücreti alacağının hesaplanmış olduğu belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, davacının Rusya'da kurulu bulunan ...Şirketinin işçisi olduğunu,...Holding A.Ş.'ye husumet yöneltilemeyeceğini, uygulanması gereken hukukun Rusya hukuku olduğunu, ücretin hatalı tespit edildiğini, davacının belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığından kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, ücreti brüte çevrilirken hata yapıldığını, çalışma süresinin hatalı belirlendiğini, kıdem tazminatının döviz olarak talep edilemeyeceğini, tanıklar tarafından işverene karşı dava açıldığını, davacının fazla çalışmalarının tanıkla ispat edilemeyeceğini ve alacakların zamanaşımına uğradığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının tazminat hesaplamalarına esas giydirilmiş ücretinin usulünce belirlenip belirlenmediği, dava konusu yıllık izin ücreti alacağına hak kazanılıp kazanılmadığı ve kazanılmışsa miktarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.4857 sayılı İş Kanunu'nun 17, 32, 53, 54, 55 ve 56 ncı maddeleri.

2.1475 sayılı (mülga) İş Kanunu'nun hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi

3. Değerlendirme
Somut uyuşmazlıkta; davacı asılın 16.09.2021 tarihli talimat duruşmasındaki beyanı, dosyaya gelen banka kayıtları, davalı vekilinin 01.07.2021 tarihli dilekçe içeriği ile son ay bordrosundaki 666,00 USD tutarındaki yıllık izin ücretinin ödendiğine dair sunulan dekontlar, 26.11.2021 tarih ek rapor ile tüm dosya kapsamı dikkate alındığında İlk Derece Mahkemesi tarafından bozmaya uygun yargılama yapılarak hüküm kurulmuş olduğu ve davalının temyiz itirazlarının yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

18.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.






















GD