Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5841 Esas 2022/6354 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 4. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalıların istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Üniversiteye bağlı hastane işyerinde 2007 yılında temizlik görevlisi olarak alt işveren Şirket bünyesinde çalışmaya başladığını, hâlen çalışmaya devam ettiğini, davacının işe giriş tarihinden itibaren 2013 yılının Ocak ayına kadar yol ücreti aldığını; ancak bahse konu tarihten itibaren yol ücretinin kesilerek 2015 yılının Ocak ayında yeniden ödenmeye başlandığını, 2013 yılının Ocak ayından 2015 yılının Ocak ayına kadar müvekkiline ödenmeyen yol ücretinin davalılardan tahsili gerektiğini, ayrıca müvekkili ulusal bayram ve genel tatillerde çalışmasına rağmen bu çalışmalarının karşılığının tam olarak ödenmediğini ileri sürerek yol ücreti alacağı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının hüküm altına alınmasını istemiştir.

II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının usule aykırı olduğunu, ihale makamı olduklarını, davanın bu sebeple husumetten reddi gerektiğini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmak isteyen işçilerin çalıştığını ve ilgili aya ilişkin ücretlerine ekleme yapılarak söz konusu alacaklarının ödendiğini, 2015 yılının başından itibaren yol ücretlerinin ödendiğini, iki yıl boyunca ses çıkartılmamasının dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, davaya konu dönem bakımından şartname ve sözleşmelerde yol ücreti ödeneceğine ilişkin bir düzenleme olmadığı gibi davacının ihtirazı kayıt öne sürmeksizin ödemeyi kabul etmesinin olumsuz iş koşulunun doğumuna neden olduğunu, davacının yol ücreti hakkının bulunmadığını, ücrette indirim yasağının yalnızca çıplak ücrete ilişkin olduğunu, işçinin izinli olduğu ve fiilen çalışmadığı dönemlerde işçiye yol parasının ödenmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Davalı ... Tem. İnş. Gıda Kar. Dağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Tem. Gıda Sağ. Hiz. Dağ. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, kendilerine husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, müvekkili Şirketlerin davacıyı çalıştırdığı süre içerisinde yol ücretini ödediğini, zira davacının müvekkili Şirketler nezdinde 2017 yılında çalışmaya başladığını, davalı Üniversitenin talep edilen alacaklardan tek başına sorumlu tutulması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, tanık anlatımları ve dosya kapsamına göre davacının davalı Üniversiteye bağlı hastane işyerinde temizlik personeli olarak çalıştığı, çalışma süresince 2013 yılı Ocak ayı ve 2015 yılı Ocak ayı arasındaki dönem dışında davacıya yol ücreti ödendiği; ancak belirtilen tarihler arasında ödenmemesinin haklı ve kabul edilebilir gerekçeleri olduğu ve/veya yol ücreti ödendiğinin asıl işveren - alt işveren olan davalılarca ispatlanamaması sebebiyle davacının yol ücreti alacağına hak kazandığı; ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı bakımından yapılan değerlendirmede ise, puantaj listeleri, bayram mesai listeleri ve ücret bordroları incelendiğinde davacının çalıştığı bayram ve genel tatil günlerine ilişkin tahakkuk bulunduğu ve karşılığı olan ücretlerin ödendiği tespit edildiğinden davacının söz konusu talebinin reddi gerektiği kanaati ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. ... Üniversitesi vekili istinaf dilekçesinde; davacının hizmet satın alınan şirketlerin işçisi olduğundan davalı Üniversitenin talep ettiği hak ve alacaklarda sorumluluğunun bulunmadığını, aynı konuda açılan davalarda verilen emsal rapor ve kararlardan da anlaşılacağı üzere, davaya konu dönem bakımından şartname ve sözleşmelerde yol ücreti ödeneceğine dair bir düzenleme olmadığı gibi davacının ihtirazı kayıt öne sürmeksizin ödemeyi kabul etmesi, dosyada bulunan emsal ... 4. İş Mahkemesinin kararında da belirtildiği üzere, olumsuz iş koşulunun doğumuna neden olduğundan davacının yol ücreti talep hakkının bulunmadığını, idarelerin ve hizmet alımı yapan şirketlerin yeni sözleşme ile önceki sözleşme ya da ihalede olmayan bir hakkı vermemelerinin ücrette indirim olarak nitelendirilmeyeceğini, ücrette indirim yasağının yalnızca çıplak ücreti kapsadığını, onun dışındaki ücret eklerinde indirime gidilmesinin mümkün olduğunu, Yargıtayın bu konuda emsal içtihatlarının mevcut olduğunu, işçinin fiilen çalışmadığı, izinli olduğu dönemlerde yol parası ödenmesinin mümkün olmadığını, bu sebeple fiilen çalışılmayan günler araştırılmadan yapılan yol ücreti hesabını da kabul etmediklerini, tanıkların aynı konuda müvekkili davalıya karşı açmış oldukları davalarının bulunmaları sebebiyle ifadelerinin kabulünün mümkün olmadığını, hükmedilen alacağa uygulanan faizin türünün de yerinde olmadığını, ayrıca davalı Üniversite tüm harçlardan muaf olmasına rağmen İlk Derece Mahkemesi kararında harç kalemine yer verilmesinin de hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

2.Davalı ... Tem. İnş. Gıda Kar. Dağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Tem. Gıda Sağ. Hiz. Dağ. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, kendilerine husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, müvekkili Şirketlerin davacıyı çalıştırdığı süre içerisinde yol ücretini ödediğini, zira davacının müvekkili Şirketler nezdinde 2017 yılında çalışmaya başladığını, davalı Üniversitenin tek başına sorumlu tutulması gerektiğini, bununla birlikte davacının hizmet süresi boyunca çalıştığı tüm şirketlerin tek tek belirlenerek hangi şirketin ne oranda sorumlu olduğunun tespiti gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, İlk Derece Mahkemesinin Kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile davalılar vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... Üniversitesi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelerle temyiz isteminde bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının yol ücreti alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve davalı İdarenin söz konusu alacaktan sorumluluğunun bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) "Tanımlar" kenar başlıklı 2 nci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"...
Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
..."
2. 4857 sayılı Kanun'un "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" başlıklı 22 nci maddesi şu şekildedir:

"İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir.
Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz."

3. Değerlendirme
Dosya içeriğine göre, davalı Üniversitenin değişen alt işverenleri nezdinde çalışan davacıya çalıştığı süre boyunca 2013 yılı Ocak ayına kadar yol ücreti ödemesi yapıldığı sabittir. Belirtilen tarihten itibaren 2015 yılı Ocak ayına kadar yol ücreti ödemesi yapılmadığı hususu davalının da kabulünde olup dosya içerisinde davacıya yol ücretinin kaldırılacağına ilişkin olarak yazılı bir bildirim yapıldığına ya da davacı işçinin yazılı olarak muvafakat ettiğini bildirdiğine dair herhangi bir belge bulunmamaktadır. Diğer taraftan, davacının talep konusu dönem dahil olmak üzere dava tarihi itibariyle de davalı Üniversiteye bağlı hastane işyerinde çalıştığı anlaşılmakta olup davalı Üniversitenin yol ücreti alacağından asıl işveren sıfatıyla sorumlu tutulmasında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmaktadır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nu 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,


23.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.