21. Hukuk Dairesi 2016/18632 E. , 2018/1861 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, yol ve yemek yardımı adı altında yaptığı prime esas kazançlarının yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava; 01.10.2008 tarihinden önce ödenen yol yardımlarının sigorta primine esas kazaca dâhil edilmemesi gerektiğinin tespiti ile yersiz ödenen primlerin yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 8.567,11 TL alacağın her aya ilişkin ödemenin kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başında iadenin yapılacağı ayın başına kadar işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş ise de verilen kararın yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
İhtilaflı dönemde yürürlükte olan Mülga 506 sayılı Yasanın 29.07.2003 tarih ve 4958 sayılı Yasanın 36. maddesi ile değişik 77/2. maddesinde “Şu kadar ki, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve ... Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının tespitinde nazara alınmaz. Bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime tabi tutulur.” hükmü yer almaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 77. madde 1. fıkrasında prim hesabı da göz önünde tutulacak kazançlar belirtilmiş, 2. fıkrasında ise bunun istisnaları gösterilmiştir. Fıkrada ifade edildiği biçimde sosyal amaçlı olarak veya işverenin yasa ve sözleşme dışında sigortalısına yaptığı yardım ve ödemeler prim hesabında nazara alınmazlar ve prime tabi tutulmazlar. Bu ödeme veya yardımlar ücret ve benzeri ödemelerden tamamen farklı nedenlere dayanırlar. İşin karşılığı olmaktan ziyade insani değer yargıları sonucu verilirler. Yasa bunları sayarak belirtmiştir. Bu yardımlar ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar, yemek, çocuk ve aile zamlarıdır.
Somut olayda, davacının sunduğu ücret bordrolarındaki davaya konu ödemelerin sosyal yardım/diğer ödeme adı altında yapıldığı, davacı tarafın dava dilekçesinde bu ödemelerin yol yardımı olduğunu belirttiği, bilirkişi raporunda sosyal yardım/diğer ödeme adı altında yapılan bu ödemeler yol yardımı kabul edilerek hesaplama yapıldığı, ihale evrakları, ayrıntılı bordro icmalleri getirtilip sosyal yardım/ diğer ödeme adı altında yapılan ödemelerin yol yardımı olup olmadığı net bir şekilde ortaya konulmadan eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davalı Kurumdan davacı işyerlerinin, ihtilaflı döneme ilişkin ayrıntılı bordro icmallerini (yol yardımlarının yer aldığı) getirtmek, ihale sözleşmesi ile diğer ihale belgelerini getirtmek, sigorta matrahının hangi giderlerden oluştuğunu açıklattırmak suretiyle " sosyal yardım/ diğer ödeme" adı altında yapılan ödemelerin yol yardımı olup olmadığı tespit edilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda belirtilen eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak, davanın esasına girerek, yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
