Danıştay 2. Daire 2017/3235 Esas 2021/5355 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/3235
Karar No : 2021/5355

DAVACI : … Kolu … Sendikası (… Sen)
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …


DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika tarafından, 17/08/2017 günlü, 30157 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik'in 1. maddesi ile 21/02/2015 günlü, 29274 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 4. maddesinin, 1. fıkrasının, (ı) bendinde yapılan değişiklikle kaldırılan "yazılı" ibaresinin, 3. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 9. maddesinde yapılan düzenlemedeki "ve sözlü" ibaresinin, 7. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 15. maddesinin, 1. fıkrasının, ikinci cümlesinde yapılan değişiklik sonucu getirilen "Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve" cümlesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı Sendika tarafından; mevcut Yönetmelik'te bulunan “yazılı” ibaresinin kaldırılması ile davalı idarenin keyfi davranma imkânı bulacağı, dava konusu düzenlemenin liyakat ve başarıyı ortadan kaldıracağı, 17/08/2017 günlü, 30157 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik'in 3. maddesiyle getirilen düzenlemede yer alan “ve sözlü” ibaresinin belirlenebilir kriterleri içermediği, Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen "Hukuk Devleti" ilkesine aykırı olduğu, Danıştay Beşinci Dairesinin 28/03/2014 günlü, E:2013/9960 sayılı kararının emsal nitelikte olduğu, 17/08/2017 günlü, 30157 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik'in 7. maddesiyle getirilen düzenlemede yer alan “Başarı Puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve” cümlesinin dayanak Yönetmelik ve onun dayanağı olan Genel Yönetmelik'e aykırı olduğu, Danıştay Beşinci Dairesinin 06/03/2014 günlü, E:2013/8367 nolu dosyasında verilen kararın iddiaları doğrular mahiyette olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'in 15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe girdiği, Devlet Personel Başkanlığı tarafından 17/10/2016 tarihinde söz konusu Yönetmelik'in 8. ve 12. maddesinin dördüncü fıkrası ile 12/A ve 12/B maddelerinde değişiklik yapıldığı, söz konusu değişikliklerin 22/10/2016 günlü, 29865 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik'te yapılan bu değişiklik dolayısıyla davalı idarenin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin yeniden düzenlenmesi gerekliliği hasıl olduğu, dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ... DÜŞÜNCESİ :Dava; 17/08/2017 günlü, 30157 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 1. maddesi ile 21/02/2015 günlü, 29274 sayılı R.G.'de yayımlanan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 4. maddesinin 1. fıkrasınin (ı) bendinde yapılan değişiklikle kaldırılan "yazılı" ibaresinin, 3. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 9. maddesinde yapılan düzenlemedeki "ve sözlü" ibaresinin, 7. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 15. maddesinin 1. fıkrasınin ikinci cümlesinde yapılan değişiklik sonucu getirilen "Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve" cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin, 4. Maddesinin (g) bendinde, 17/10/2016 tarihli ve 2016/9380 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Yönetmeliğin 1. maddesiyle, bu bentte yer alan “yazılı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; "Sınav Şartı" başlıklı 8. maddesine, "ve sözlü " ibaresi eklenmiş; Madde 12/B maddesinde, "Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve" şeklinde değişiklik yapılmış ve 17/10/2016-2016/9380 K. İle eklenen Geçici 12. Maddesindeki "Kurumlar, görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliklerini bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe uygun hale getirir." hükmü uyarınca aynı şekilde Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde de değişiklik yapılmış ise de; söz konusu Ana Yönetmelikteki aynı yöndeki değişikliklerin iptali istemiyle açılan davanın, Danıştay 2. Dairesinin E:2016/15197 esasında kayıtlı ve halen derdest olduğu görülmekte olup; davacının dava açmaktaki amacının; yazılı sınavın dışında yapılacak olan ve objektif olmayacağı ileri sürülen sözlü sınavın kaldırılması olduğu anlaşılmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Temel İlkeler" başlıklı 3. maddesindeki, "Sınıflandırma, Kariyer, Liyakat" ilkelerine göre, hukuk devleti ilkesine dayalı bir sistem içinde yer alan idarenin, her işlemini hukuk kuralları çerçevesinde tesis etmesi ve hukuki denetiminin yapılabilmesi için şeffaf bir sistemi öngörmesi, kamu hizmetinin ehil ve yetenekli kişiler eliyle yürütülebilmesi için kariyer ve liyakat ilkelerine uyması ve Anayasanın eşitlik ilkesine uygun işlem oluşturması gerekmektedir.
Görevde yükselme usul ve esaslarının, Genel Yönetmelik ile ve bu Yönetmeliğe dayanılarak yürürlüğe konulan kurum yönetmelikleri ile düzenlenmesindeki amaç, personelin önceden belirlenmiş somut ve objektif kurallara göre hangi kadro ve pozisyonlar için görevde yükselmeye tabi olduğunu, bu kadro ve pozisyonlar için hangi koşulların arandığını bilmesini ve buna göre kendisini hazırlamasını sağlamaktır
Yazılı sınav, adayların eşit koşullarda yarışmasını sağlayan objektif bir yöntemdir.
Mülakat; adayların kişiliğini, karakterini, davranış ve tutumlarını tanımak, iletişim becerilerini, zeka, karakter kavrayış gücünü, muhakeme yeteneğini, algılama hızını, ifade düzgünlüğünü ve fiziksel özelliklerini ölçmek, mesleğe olan ilgilerini, geçmiş deneyimlerini değerlendirmek üzere en uygun ve en nitelikli kişiyi kuruma kazandırmaya yarayan bir personel seçme tekniğidir.
Mülakat uygulamasına ihtiyaç duyulmasının temelinde yatan liyakatli kişilere ulaşma isteğidir. Liyakat (yeterlilik) kamu hizmetlerinde ve kamu kuruluşlarında görev alacak personele; göreve alınmada, ilerleme ve yükselmelerde ahlaki, bilimsel, mesleki, fikri vasıf ve kabiliyetlerin esas alınarak, tarafsız, adil bir davranışla, objektif hukuk kurallarının ve metotlarının uygulanması rejimidir.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Böylece, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanlar seçilmektedir.
Kariyer ve liyakat ilkeleri gereğince; kamu hizmetinin ehil, yetişmiş kişiler eliyle yürütülmesini sağlamakla görevli olan idarenin, personel seçiminde "sözlü sınav" öngörmesi takdirinde olsa da; bu yönde tesis edeceği işlemlerin yargısal denetiminin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesi için; sözlü sınava ilişkin düzenlemelerde, ölçme ve değerlendirme esaslarının açıkça öngörülmesinin, eşitlik ilkesine uyulduğunun temini için sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanmasının, farklı soru grupları hazırlanarak, hangi soruların sorulacağının adaya çektirilerek belirlenmesi, her adaya eşit soru sorulduğunun, sorulan soruların kayda geçirilmesinin gerektiği; diğer yandan, sözlü sınavda adayın değerlendirilmesi, sınav kurulunda yer alan üyelerin mesleki bilgisi, genel kültür düzeyi, mesleki ve genel etik ilkelere olan bağlılığı ile doğru orantılı olup, bu özellikler kişiden kişiye farklılık göstereceğinden, sınava giren adaylar arasında eşitlik ve adalet ilkesini tesis etmek için, gözlem ve kanaate dayalı değerlendirmeler içerse bile nitelikleri en iyi olan adayın seçilmesine yönelik tekniklerin Yönetmelikte düzenlenmesi gerekmektedir.
Sözlü sınavlarda başarısız sayılma işlemlerinin, diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılması esastır. İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetim, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyecektir.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde bu yönde herhangi bir düzenlemeye yer verilmediğinden; dava konusu düzenlemelerde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu düzenlemelerin İPTALİ gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; 09/07/2018 tarihinde yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Karanamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca (mülga) Orman ve Su İşleri Bakanlığı yerine, Tarım ve Orman Bakanlığı hasım mevkiine alınarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bilgi ve belgeler de incelenmek suretiyle işin gereği düşünüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; 17/08/2017 günlü, 30157 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik'in 1. maddesi ile 21/02/2015 günlü, 29274 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'inin 4. maddesinin, 1. fıkrasının, (ı) bendinde yapılan değişiklikle kaldırılan "yazılı" ibaresinin, 3. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 9. maddesinde yapılan düzenlemedeki "ve sözlü" ibaresinin, 7. maddesi ile aynı Yönetmeliğin 15. maddesinin, 1. fıkrasının, ikinci cümlesinde yapılan değişiklik sonucu getirilen "Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 19/12/2017 günlü, E:2017/3235 sayılı yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kararına yapılan itiraz, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 21/02/2018 günlü YD İtiraz: 2018/43 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
13/02/2021 günlü, 31394 sayılı Resmi Gazete'de Tarım ve Orman Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmelik'in "Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler" başlıklı 21. maddesinde "4/3/2014 tarihli ve 28931 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile 21/2/2015 tarihli ve 29274 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır." düzenlemesine yer verilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava konusu 21/02/2015 günlü, 29274 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin, 13/02/2021 günlü, 31394 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tarım ve Orman Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 21. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığı ve davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla davacının iptalini talep ettiği söz konusu düzenlemeler yürürlükte bulunmadığından, düzenlemelerin iptaline ilişkin istem hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderlerinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine;
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine;
4. Posta giderleri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 30/12/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.



(X) KARŞI OY :
İdari Yargı denetiminin amacının "hukuka uygunluk" olduğu ve bu denetimin de dava konusu işlemin kurulduğu tarih itibarıyla gerçekleştirilmesi gerektiği İdare hukukunun ve idari yargının bilinen en temel ilkeleridir. Bu nedenle, dava konusu düzenleyici işlemin hukuka uygunluğunun denetlenerek bir karar verilmesi ve tarafların davadaki haklılık durumuna göre de yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekmekte iken, dava konusu edilen Yönetmeliğin daha sonra yürürlüğe giren Yönetmelikle yürürlükten kaldırılması nedeniyle, düzenleyici işlem bakımından davanın konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen karara katılmıyorum.