Danıştay 8. Daire 2019/7929 Esas 2021/7201 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7929
Karar No : 2021/7201


Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunanlar : 1- (Davalı) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ...
2- (Davalı Yanında Davaya Katılan)
... Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : Av. ...

Karşı Taraf (Davacı) : ... Umum Servis Aracı İşletmecileri Odası
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 19/06/2019 gün ve E:2014/3397, K:2019/5791 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...

Düşüncesi : İstemin kabulü ve mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, davalı idarece öne sürülen nedenler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme istemi kabul edilerek, Dairemizin 19/06/2019 gün ve E:2014/3397, K:2019/5791 sayılı kararı kaldırıldıktan sonra işin esası yeniden incelendi.
Dava; davacı Adana Umum Servis Aracı İşletmecileri Odası tarafından, Mersin İli, Tarsus İlçe sınırında bulunan Çağ Üniversitesi ile Adana şehir merkezi arasında servis taşımacılığı yapan bir şirkete ait 15 adet (D2) yetki belgeli araca, servis taşımacılığı için büyükşehir belediye sınırında güzergah izni verilmesine ilişkin Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı UKOME'nin ... gün ve ... sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince; her ne kadar davalı idare tarafından, 06.08.2013 tarihinde yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile; belediye sınırları dışına veya dışından yapılan okul servis hizmetleri için, D2 yetki belgesinin yeterli olduğu hususu ileri sürülmüşse de, 28.08.2007 günlü ve 26627 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinin 5. maddesine, 06.08.2013 günlü ve 28730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile eklenen 2. fıkrasında yer alan "Belediye sınırları dışına/dışından yapılan okul servis hizmetleri için; taşımacının ayrıca Bakanlıkça düzenlenen ve yapılacak taşımanın şehirler arası veya il içi olmasına bağlı olarak B2, D2 veya D4 yetki belgelerinden birine sahip olması zorunludur.” kuralı ile, Adana İlindeki servis araçlarının diğer araçlardan ayırt edilerek denetlenmesinin kolaylaştırılması, korsan taşımacılığının önlenmesi, denetimlerinin sağlanması amacıyla "S" plakalı olmalarının uygun bulunmasına ilişkin karar birlikte dikkate alındığında, anılan araçların D2 yetki belgelerinin olmasının tek başına belediye sınırları içerisinde servis taşımacılığı yapabilecekleri anlamına gelmediği, anılan araçların ''S'' plakanın yanında yönetmelik değişikliği metninde de belirtildiği üzere ''ayrıca'' D2 yetki belgesine de sahip olmalarının gerektiği anlaşıldığından anılan araçların "S" plakaya sahip olmaması karşısında davalı idarenin bu iddiasına itibar edilmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde bu Kanunun büyükşehir belediyesiyle, büyükşehir sınırları içindeki belediyeleri kapsadığı hükme bağlanmış olup, 7. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, büyükşehir ulaşım ana planını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini planlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergahlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek; (p) bendinde, büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek, büyükşehir belediyesinin görevleri arasında sayılmıştır.
5216 sayılı Yasanın 9. maddesinde, bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini planlama, koordinasyon ve güzergah belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı ve Büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında, 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun bu Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.
Öte yandan 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde; bu Kanunun, kamuya açık karayolunda motorlu taşıtlarla yapılan yolcu ve eşya taşımalarını kapsadığı, 5. maddesinde ise; taşımacılık yapılabilmesi için bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu hükme bağlanmış olup, işlem tarihinde yürürlükte olan ve bu Kanun uyarınca çıkartılan 11.06.2009 günlü Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 6. maddesinde; (D2) yetki belgesinin; tarifesiz olarak yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verilen belge olduğu belirtilmiştir.
2981 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesinde ise, Okul taşıtı : Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıt olarak tanımlanmış, tahditli plaka alma yükümlülüğü getirilmemiş, Öte yandan; personel servis aracı; kamu kurum veya kuruluş veya özel-tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığında taşıyan minibüs, otobüs şeklindeki araçlardır. Kamu kurum veya kuruluş ile özel-tüzel kişinin kendine ait araçla kendi personelini taşıma işi bu tanım kapsamına girmez; şeklindeki hükümde de kendi personelinin taşınması işinin tahdit kapsamında olmadığı açıkça belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Mersin İli, Tarsus İlçesi sınırları içinde bulunan Çağ Üniversitesi ile Adana şehir merkezi arasında yolcu taşımacılığı yapan ... Müt. Taşımacılık Tic. Ltd. Şti.'ne ait 15 adet D2 yetki belgesine sahip araçların, Adana-Tarsus, Tarsus-Adana arasında Çağ Üniversitesi öğrencileri ve personeli ile ... Koleji öğrencilerinin servis taşımacılığı esnasında Adana Büyükşehir sınırları içerisindeki bulvar ve caddeleri kullanmalarının uygunluğuna ilişkin ( güzergah izin belgesi) olarak Adana Büşükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezince (UKOME) ... günlü ve ... sayılı dava konusu kararın alındığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; iki belediye sınırlarını aşan (İl - ilçe arası) il içi taşımacılık için, izin - ruhsat verme yetkisinin Bakanlığa ya da yetkilendireceği Valiliklere; bunların çalışma esaslarına ilişkin (sayı, güzergah gibi ) düzenleme yetkisinin ise, İl Trafik komisyonlarına ait olduğu; bu nitelikteki yolcu taşımacılarına izin - ruhsat verme konusunda belediyelerin yetkisi bulunmayıp, yalnız belediye sınırı içinde durak yeri ve güzergah belirleme yetkilerinin bulunduğu görülmektedir.
Olayda; davalı yanında müdahil olan üniversitenin, büyükşehir belediyesi sınırları dışında olduğu (işlem tarihinde) ve taşımacı şirketin de şehirlerarası taşımacılara verilen (D2) yetki belgeli araçlara sahip olup, üniversitenin personel ve öğrencileri için servis taşımacılığı yaptığı açık olup; belediye sınırını aşan taşımacılıkta belediyenin yetkili olmaması sebebiyle bakanlıktan alınan yetki belgesinin bu tür bir taşımacılık için yeterli olduğu görülmektedir.
Bu itibarla; Bakanlıktan aldığı yetki belgesi mucibince, şehirlerarası servis taşımacılığı yapmasında sakınca bulunmayan (D2) belgeli araçlar için, belediye sınırı içinde uygun güzergah belirlenmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamakta olup; yalnız belediye sınırında yürütülecek servis taşımacılığı için aranacak tahditli plakanın bulunmadığı gerekçesiyle işlemi iptal eden Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine, 30/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.