3. Hukuk Dairesi 2017/5715 E. , 2019/1339 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kiracılık sıfatının tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; dava konusu kent mobilyalarına (reklam panosu, billboardlar vs) ilişkin, davalı Belediye ile aralarında 01/05/2007 başlangıç tarihli on yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, sözleşmesi devam ederken davalı ..."nin 13/05/2014 tarihli encümen kararı ile 01/05/2007 tarihli sözleşmenin iptaline ve ihalenin feshine karar verildiğini, alınan kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kira sözleşmesinin devam ettiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; 5393 sayılı yasanın 28. maddesi gereği yapılan işlemde hukuka aykırı bir durum olmadığından ve aynı konuda ... İdare Mahkemesi’nde açılan dava dosyası devam ettiğinden davanın reddine karar verilmesi istemiştir.
Mahkemece; sözleşmenin 11. maddesinde iki taraf arasında anlaşmazlık çıkması durumunda, ..."nin kira sözleşmesini istediği zaman tek taraflı olarak hiçbir gerekçe göstermeden, hiçbir mahkeme mercii ve makamdan karar almadan tek taraflı olarak feshetmeye yetkili olduğunun düzenlendiğini, kiralanan kent mobilyalarının niteliği gereği konut veya çatılı işyeri niteliğinde olmadığından bu hükmün BK 354"deki emredici hükme aykırı olmadığı ve tarafları bağladığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen 01/05/2007 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmeleri ile dava konusu kent mobilyalarının (reklam panosu, billboardlar vs) ihale ile davacıya kiraya verildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmelerinin 11. maddesinde, iki taraf arasında anlaşmazlık çıkması durumunda, ...’nin kira sözleşmesini istediği zaman tek taraflı olarak hiçbir gerekçe göstermeden, hiçbir mahkeme, mercii ve makamdan karar almadan tek taraflı olarak feshetmeye yetkili olduğu, bunun için
encümen kararının yeterli olacağı, yüklenicinin hiçbir hak talep etmeyeceği kararlaştırılmıştır. Davalı idare tarafından davacıya gönderilen 13.05.2014 tarihli fesih bildirimi ile, kiracı şirket yetkilisinin aynı zamanda kiraya veren Belediye’nin meclis üyesi olmasının 5393 sayılı yasanın 28. maddesine açıkça aykırı olduğu belirtilerek kira sözleşmesinin tek taraflı olarak feshedildiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Kiralanan, niteliği itibariyle Türk Borçlar Kanunu"nun adi kira hükümlerine tabi olup 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 327. (mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu"nun 263. ) maddesi gereğince sözleşmede açık ya da örtülü biçimde bir süre belirlenmiş ise, kira sözleşmesi bu sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Fesih ve tahliye sebepleri sınırlı olup, kanunda yazılı olmayan bir nedenle kiraya verene tek taraflı fesih hakkı verilmediğinden, taraflardan birinin tek taraflı fesih iradesi kural olarak akdi ilişkiyi sona erdirmez. Her ne kadar mahkemece sözleşme ile kiraya verene tek taraflı olarak sözleşmeyi fesih yetkisi tanındığından bahisle sözleşmenin feshinin geçerli olduğu belirtilerek karar verilmiş ise de, Türk Borçlar Kanununda ve özel kanunlarda gösterilen haller dışındaki sebeplerle tahliye kararı verilemeyeceğinden, davacının dava açıldığı tarihte kiracı olduğunun kabulü gerekir. Bu durumda Mahkemece; kanuna aykırı olarak kararlaştırılan sözleşme maddeleri tarafları bağlamayacağından davanın kabulü ile kiracılığın tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alının temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 20.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.