Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, trafik kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan ölüm aylığının nedeniyle uğranılan Kurum zararının davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 1479 sayılı Kanunun 63. maddesidir. Bu madde kapsamında rücu edilecek kişilerin sorumlulukları, üçüncü bir kimsenin suç sayılır hareketi ile kanunda belirtilen sosyal sigorta yardımlarının yapılmasını gerektiren bir halin doğması ve sigortalı veya hak sahiplerine bu yardımların yapılması koşuluna bağlanmıştır. Davacı Kurumca davalının rücu alacağından sorumluluğuna dayanak kılınan ve 63. maddenin ikinci fıkrasında yer alan “araç sahiplerine” ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 27.03.2002 tarih ve 2001/343 Esas ile 2002/41 Karar sayılı kararı ile iptal edilmiş ve iptal kararı 13.11.2002 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu durumda araç malikinin sorumluluğu, “araç sahibi“ sıfatından kaynaklanan kusursuz sorumluluğu ile değil, anılan maddede yer alan “diğer sorumlular” kavramı kapsamında ve 2918 sayılı Kanunun 85/1. ile 3. maddesi hükmünde öngörülen tanım çerçevesinde “işleten” sıfatını haiz bulunması dikkate alınarak saptanacaktır.
2918 sayılı Kanun kapsamında şeklî ölçüye göre işleten, satışa esas olan tescil belgesinde (m.19), aracın teknik muayene ve trafiğe çıkmasının temelini oluşturan trafik belgesinde (m.21), sigorta poliçesi (m.91) ve vergi kaydında adı yazılı olan kişidir. Maddi ölçüde ise araçtan ekonomik olarak yararlanmak ve araç üzerinde fiili hakimiyet esastır. 2918 sayılı Kanun, bu temel olgu üzerine oturmuştur. Trafik sicilinde adına kayıtlı bulunan aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak
üzere kullanıyor ve araçtan ekonomik çıkar sağlıyorsa, bir başka anlatımla araç üzerindeki fiili hakimiyet ile aracı, tehlikesi kendisine ait olmak üzere kendi nam ve hesabına işletiyor ise bu kişi hem şeklî, hem de maddi anlamda işletendir. Burada maliklik sıfatı ile işletenlik sıfatı aynı kişide birleşmiştir.
İnceleme konusu davaya; bu yasal kurallar ışığında bakıldığında, dosya içeriğinden, davalı ...’ın davalı ...’ın maliki olduğu araçla yaptığı kaza sonucu sigortalının yaşamını yitirdiği, hak sahiplerine Kurumca sosyal sigorta yardımları yapıldığı, ceza davasında davalı ...’nin tecziyesine karar verilip kesinleştiği anlaşılmakla, yukarıda öngörüldüğü şekilde araştırma ve soruşturma yapılıp, Kaza Tespit Tutanağında araç maliki olarak gözüken davalı ...’in “işleten” sıfatına sahip olup olmadığının belirlenmesi, işleten konumunda yer aldığı saptandığı takdirde, rücu alacağından, sorumluluğunun irdelenmesi ve elde edilecek sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, mahkemece, davalı ...’in işleten sıfatının bulunmadığı gerekçesiyle davanın onun yönünden reddedilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 07.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.