20. Hukuk Dairesi 2016/7934 E. , 2018/4267 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
... ili, ... ilçesi, ... köyü 142 ada ... ve ...parsel sayılı sırasıyla ....640,64 m² ve ...249,85 m² yüzölçümündeki taşınmazlar, kütüğün beyanlar hanesine konulan 6831 sayılı Kanunun ...B madde uygulaması ile ... rejimi dışına çıkarıldıkları ve ... İnşaat Turizm Ticaret A.Ş."nin tasarrufunda oldukları yönündeki şerh ile ... niteliği ile ... adına tapuda kayıtlıdır.
Davacı vekili 02/08/2013 harç tarihli dilekçesiyle; dava konusu 142 ada ... ve ...parsel sayılı taşınmazların hak sahibinin ... köylüsü... olduğunu, tespit komisyonunca dava konusu taşınmazların ilan edilen değerlerinin ... tarafından ... Şubesine yatırıldığını, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle adına tescil ettiremediğini,... tarafından hak sahipliğinin ... 8. Noterliğinin .../01/2013 günlü muvafakatnameleri ile davacı vakfa devredildiğini, Milli Emlak Müdürlüğünden taşınmazların iadesi taleplerinin ise taşınmazların ... olduğu gerekçesiyle reddedildiğini, 6292 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca taşınmazların vakıf adına tescil edilmesi gerektiğini, dava konusu yerlerin ... değil ...B arazisi olduğunu, 6292 sayılı Kanunda tüzel kişilerinde yararlanabileceğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların davacı vakıf adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; dava konusu her iki taşınmazın tapu kaydında niteliğinin ... olarak belirtilmesi yanında eylemli olarak da taşınmazların ... niteliğinde bulunduğu, her ne kadar ...B uygulaması ile ... sınırları dışına çıkarılmışlar ise de; gerek nitelikleri gerekse eylemli durumları itibariyle dava konusu taşınmazların 6292 sayılı Kanun hükümlerine ve başkaca bir nedene dayalı olarak mülkiyetinin kazanılamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, 6292 sayılı Kanuna dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yörede 1943 yılında 3116 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılıp kesinleşen ... kadastrosu, 1972-1973 yılları arasında ilk arazi kadastrosu, 6831 sayılı Kanunun ...B madde alanlarında yapılan kullanım kadastrosu, 1989-1990 yılları arasında yapılıp kesinleşen ... kadastrosu ve 3302 sayılı Kanunun ...B madde uygulaması vardır.
...) Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden;
İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, çekişmeli taşınmazların 1943 tahdit haritası içinde iken 1989-1990 yılları arasında yapılan 6831 sayılı Kanunun 3302 sayılı Kanunla değişik ...B madde uygulaması ile ... adına ... rejimi dışına çıkarıldıkları, 1996 yılında yapılan kullanım kadastrosu sırasında tarla niteliği ile ... adına tesbit edildikleri,
... tarafından 2924 sayılı Kanunun 11 ve 12. maddeleri uyarınca çekişmeli taşınmazların hak sahipleri ve rayiç bedellerinin belirlendiği, 30.01.1999 tarihinde hak sahiplerine satılacağına dair 30 günlük ilân yapıldığı, 30.01.2000 - 30.01.2001 tarihleri arasında rayiç bedellerini ödeyenlere satılacağına dair ilanın yapıldığı, davacıya hak sahipliğini devreden... tarafından çekişmeli taşınmazların rayiç bedellerinin... Şubesine 10.01.2001 tarih 1371 ve 1383 tarihli makbuzlarla ödediği, ancak ödeme tarihinden önce ... Genel Müdürlüğünün 12.12.2000 tarih 10131 sayılı emirleri ile 2924 sayılı Kanun uygulamalarının durdurulduğu, 2924 sayılı Kanunun 3763 ve 4127 sayılı Kanunla değişik 11. ve 12. madde hükümlerinin Anayasa Mahkemesinin ....01.2002 gün 2001/382-2002/... sayılı kararıyla iptal edildiği, iptal kararının 04.10.2002 tarihli Resmî Gazetede yayımlandığı, böylelikle çekişmeli taşınmazların Hazinenin mülkiyetinden çıkmadığı, 2010 yılında 5831 sayılı Kanununa göre yapılan kadastro çalışmaları sonucu ... adına tescil edilen ve daha önce kadastroya tâbi tutularak tapuya tescili yapılan ...B taşınmazlarının güncellenmesi sonucu çekişmeli taşınmazların eylemli ... olduklarının tespit sonrasında ... Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığının .../03/2012 tarih ve 521 sayılı olurları ile ... Genel Müdürlüğüne tahsisi uygun görülerek teslim edildiği ve ... vasfı ile tescilinin yapıldığı bu hali 6292 sayılı Kanunun 7. maddesindeki iade koşullarının davacı yan yararına gerçekleşmediği gözetilerek davanın reddine dair yazılı şekilde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığından davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2) Davalı ... vekilinin temyiz itirazları yönünden;
Dava 6292 sayılı Kanuna dayalı olarak açılan tapu iptal ve tescil isteğine ilişkin olduğu, taşınmazın halen tapuda ... adına kayıtlı olduğu, bu tür davalarda kanunen pasif husumetin ... Bakanlığına da düşmeyeceği, oluşan bu durum karşısında davacının, davalı bakanlığa karşı davasının pasif husumetten reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece kanun hükmü yanlış yorumlanarak Bakanlık aleyhine kesin hüküm oluşturacak şekilde davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:...) Yukarıda birinci bentde açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE, temyiz harcının istek halinde iadesine,
2) İkinci bentde açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 04/06/2018 günü oy birliği ile karar verildi.