MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili tarafından Tatvan 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıaftıyla) Mahkemesi"nde iş akdinin feshinin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesi istemli olarak 30/10/2018 tarihinde dava açılmış, mahkemece 11/04/2019 tarih ve 2018/397 Esas, 2019/155 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş, kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 13/09/2019 tarih ve 2019/3131 Esas, 2019/2332 Karar sayılı ilamı ile “ alt işverene verilen bilginin niteliği, alt işverenin kamu işverenine ait işyerinde hizmet veriyor olması karşısında taraflar arasındaki güven ilişkisinin zedelendiği ve işverenden iş akdinin devamının beklenemeyecek derecede şüphe meydana geldiğinin kabulü gerekeceği, bu haliyle somut olayda işveren feshinin işe iade davası bakımından en azından geçerli nedene dayandığı sonucuna varıldığı” gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1/b/1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiş olup verilen karar 13/09/2019 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı vekili tarafından 2019/38034 başvuru numarası ile “yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ve güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayalı olarak iş akdine son verilmesi üzerine açılan işe iade davasının esası incelenmeden reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği” iddiasına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine başvurulmuş, mahkemece 04/11/2020 tarihli kararı ile “makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna, adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna ve adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine karar verilerek mahkeme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere, kararın bir örneğinin ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosya Tatvan 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde 2020/593 Esas numarası almış, yapılan yargılama neticesinde, davanın kabulü ile davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak taktiren davacının 4 aylık brüt ücret tutarı olarak belirlenmesine, davacının işe iade için süresi içinde işverene başvurması halinde kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna karar verilmiş, davalı ... vekili tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gönderilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, Hakimler ve Savcılar Kurulu"nun bölge adliye mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine ilişkin 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı kararı uyarınca 02/09/2019 tarihinden itibaren Van il ve ilçelerinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinden çıkarılarak Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine eklendiği, davanın her ne kadar Anayasa Mahkemesi"nin yeniden yargılama yapılmasına ilişkin kararı ile ikame edilmiş ise de yeniden yargılama sonrası yerel mahkemece verilen karar hakkında Erzurum Bölge Adliye Mahkemesince esastan inceleme yapılmadığı gözetildiğinde dosyanın ilk kez görevli ve yetkili bölge adliye mahkemesince istinaf kanun yolu kapsamında incelenmesi gerektiği, bu nedenle gerekçeli karar tarihi (16/03/2021) itibariyle istinaf incelemesinin Van Bölge Adliye Mahkemesi görevli dairesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince ise, 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna eklenen 1. maddenin 1. fıkrasında; “Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılması gerekir” hükmünün düzenlendiği, somut olayda taraflar arasında daha önceden görülen yargılama sonrasında ilk derece mahkemesince verilen kararın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nin 13/09/2019 tarih, 2019/3131 Esas, 2019/2332 Karar sayılı kararı ile incelenip davacının istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan red kararı verilerek incelendiğinden anılan yasal düzenleme uyarınca istinaf inceleme yetki ve görevinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır." hükmü düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından davacı vekili tarafından Tatvan 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde iş akdinin feshinin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesi istemli olarak 30/10/2018 tarihinde dava açıldığı, mahkemece 11/04/2019 tarih ve 2018/397 Esas, 2019/155 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince 13/09/2019 tarih ve 2019/3131 Esas, 2019/2332 karar sayılı ilamı ile davacının istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1/b/1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verildiği, verilen kararın 13/09/2019 tarihinde kesinleştiği, bunun üzerine davacı vekili tarafından 2019/38034 başvuru numarası ile “yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ve güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayalı olarak iş akdine son verilmesi üzerine açılan işe iade davasının esası incelenmeden reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği” iddiasına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine başvurulduğu, mahkemece 04/11/2020 tarihli kararı ile “makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna, adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna ve adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine karar verilerek mahkeme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere, kararın bir örneğinin ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dosyanın Tatvan 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde 2020/593 Esas numarası aldığı, yapılan yargılama neticesinde, davanın kabulü ile davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak taktiren davacının 4 aylık brüt ücret tutarı olarak belirlenmesine, davacının işe iade için süresi içinde işverene başvurması halinde kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna karar verildiği, davalı ... vekili tarafından anılan karara karşı istinaf yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır. 02/09/2019 tarihinden itibaren Van il ve ilçelerinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinden çıkarılarak Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine eklendiği ve istinaf incelemesi yapılacak kararın karar tarihi itibari ile Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde olduğu anlaşılmakla uyuşmazlığın Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 22/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.