MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 27/01/2017 gününde verilen dilekçe ile Finike Asliye Hukuk Mahkemesinin 23/02/2015 tarih ve 2013/140 Esas, 2015/62 sayılı Kararı ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davası sonunda; davanın reddine yönelik davayla ilgili olarak yargılamanın iadesi talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; yargılamanın iadesine yönelik davanın reddine dair verilen 18/12/2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından talep edilmiştir. Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince kanun yolu incelemesinin Yargıtay tarafından yapılması gerektiğinden dosyanın mahkemesine gönderilmesine dair verilen karar üzerine Finike Asliye Hukuk Mahkemesince temyiz incelemesi için Dairemize gönderilmesiyle dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasında davanın reddine dair verilen karara karşı yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
Davacı, daha önce Finike Asliye Hukuk Mahkemesinin 23/02/2015 tarih ve 2013/140 Esas, 2015/62 Karar sayılı dosyasında verilen ve hileli yollarla kesinleştiği iddia edilen kararın icrasının durdurulmasına, yargılamanın iadesi istemi kabul edilerek yapılacak yargılama sonunda ilk davadaki istemlerinin hüküm altına alınmasına, daha önce verilen kararın ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince, incelenen ve yargılamanın iadesi talep edilen mahkeme kararının esasına ilişkin karar 23.02.2015 tarihinde verildiğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre temyize tabi olarak verilmiş kararlar hakkındaki yargılamanın yenilenmesi talepleriyle ilgili verilen kararların istinafa tabi olmayıp doğrudan HUMK hükümlerine göre temyize tabi olduğu ve Yargıtayın ilgili hukuk dairesine gönderilmesi gerektiği gerekçesiyle gereği yapılmak üzere dosyanın Finike Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine 04.09.2019 tarihinde oy birliği ile karar verilmiş, iş bu karar üzerine ilk derece mahkemesi dosyayı temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize göndermiştir.
Yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir.
Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak davanın açılmasında verilmesi gereken dilekçe verilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava açarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar.
Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava olduğundan bu davada haksız çıkan taraf, asıl davada olduğu gibi yargılama giderlerine ve vekalet ücretine mahkum edilir.
Yargılamanın iadesi talebi bir dava olarak açılıp görüldüğünden, dava hakkında mahkemenin verdiği karara karşı süresi içinde diğer koşulların da bulunması halinde olağan kanun yollarına başvurulabilir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda 6217 sayılı yasa ile değişiklik yapılması dair kanunun 30. maddesi ile geçici 2. maddeden sonra gelmek üzere bir geçici madde eklenmiş, buna göre bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiştir.
Yapılan tüm bu açıklamalar doğrultusunda yargılamanın iadesinin bir dava olduğu ve davanın açıldığı tarihte geçerli olan usul hükümlerinin uygulanacağı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu durumda bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başladığı tarihten sonra verilen, yargılamanın iadesine ilişkin kararlar hakkında kanun yoluna başvurulması halinde öncelikli istinaf aşamasıyla ilgili taleplerin bölge adliye mahkemesince incelenmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, yargılamanın iadesi talebinin reddine ilişkin mahkeme kararı, bölge adliye mahkemelerinin göreve başladığı 20/07/2016 tarihinden sonra verilmiş olup kanun yolu olarak öncelikle istinaf yoluna tâbi bulunmaktadır.
Buna göre kararın istinaf incelemesinin bölge adliye mahkemeleri tarafından yapılması zorunlu olduğundan, HMK"nun 343/4. maddesi uyarınca gereği yapılmak üzere dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; gereği yapılmak üzere dosyanın görevli ve yetkili Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Dairesine gönderilmek üzere İLK DERECE MAHKEMESİNE İADESİNE, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 13/11/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.