Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2021/39910 Esas 2022/6213 Karar Sayılı İlamı

KARAR

Hakaret suçundan şüpheli ... isimli facebook kullanıcısı hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen ... tarihli ve ... soruşturma, ... sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii ...Sulh Ceza Hâkimliğinin ... tarihli ve ...değişik iş sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ...gün ve ... sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında “5271 sayılı Kanun’un 160. maddesi uyarınca, Cumhuriyet savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlaması gerektiği, aynı Kanun’un 170/2. maddesi gereğince yapacağı değerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceği, buna karşın Cumhuriyet savcısının 5271 sayılı Kanun’un kendisine yüklediği soruşturma görevini yerine getirmediği, ortada yasaya uygun bir soruşturmanın bulunmadığı durumda, anılan Kanun’un 173/3. maddesindeki koşullar oluşmadığından, itirazı inceleyen merciin Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmasını sağlamak maksadıyla itirazın kabulüne karar verebileceği yönündeki açıklamalar karşısında,
Somut olayda, müşteki tarafından kayda alınan ve sosyal medyada paylaşılan videonun haber konusu olması üzerine, ... Haber ve Medya Sitesi adlı ... kullanıcısı tarafından bahse konu habere atıfta bulunularak ''Türkiye'nin en çirkin kadınları nerededir."diyerek video paylaşan polisler görevden uzaklaştırıldı başlıklı haber yapıldığını videoda kendi aralarında arkadaşlarına şaka amaçlı "Türkiye'nin en çirkin kadınları nerededir" sorusunu sorduğunu" şeklindeki sözlerle şüphelinin müştekiye hakaret ettiği yönündeki şikâyet üzerine, ...Cumhuriyet Başsavcılığınca, "...sitesinde paylaşımı yapılan video görüntüsünde birden fazla kişinin bulunduğu, şüpheliler tarafından sarf edildiği iddia edilen ifadelerin duraksanmayacak şekilde müşteki ...'ın şahsına yönelik olduğunun anlaşılamadığı gibi bu yönde somut bir delil bulunmadığı, dolayısıyla matufiyet şartının gerçekleşmediği, bu itibarla şüphelilerin üzerine atılı suçun yasal unsurları itibariyle oluşmadığı" gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş ise de,
Söz konusu videoyu kayda alan kişinin müşteki ... olduğunun şikâyet dilekçesinde belirtildiği, hakaret içerdiği iddia edilen ... paylaşımının ise "video paylaşan polisler görevden uzaklaştırıldı" şeklinde doğrudan videoyu kayda alan kişiye yönelik ifadelerde bulunduğu nazara alındığında, matufiyet şartının gerçekleştiği cihetle, söz konusu sosyal medya hesabı ile ilgili açık kaynak araştırması yaptırılması, şüphelinin kimlik bilgilerinin tespiti durumunda savunmasının alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden soruşturmanın genişletilmesi kararı yerine, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
CMK'nın 160. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar." 2. fıkrasında, "Cumhuriyet Savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür." 170. maddesinin 2. fıkrasında, “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler." 172. maddesinin 1. fıkrasında, “Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.” hükümleri düzenlenmiştir.
Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonraki “Cumhuriyet Savcısının kararına itiraz” başlıklı 173. maddesinde ise;
“(3) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, O Yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.” hükümleri yer almaktadır.
Soruşturma evresinin asıl yetkilisi olan Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez ceza yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeğin ortaya çıkarılması için soruşturmaya başlayacaktır.
Bir fiilin işlendiği haberinin alınması üzerine, suçu takibe yetkili makamlar tarafından derhal hazırlık soruşturmasına başlanmasını ifade eden ilkeye "araştırma mecburiyeti ilkesi"; hazırlık soruşturmasının neticesinde fiilin takibini gerektirecek hususlarda fiilin ve failin belli olması, yeterli emareler teşkil edecek vakıaların bulunması, başka bir ifade ile, şüphelerin ciddi olduğunun tespit edilmesi ve dava şartlarının gerçekleşmiş olması durumunda, yetkili makam tarafından kamu davasının açılmasını ifade eden ilkeye ise "kamu davasını açma mecburiyeti ilkesi" denilmektedir.
Diğer taraftan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 13. maddesi uyarınca da, temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen kimselere etkili bir başvuru yapma hakkı tanınması zorunlu olup, anılan hükmün uygulanmasına ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında, (Örn: Vilko E. - Finlandiya kararı 2007; Sürmeli - Almanya kararı 2006) etkili başvuru yolunun hem teoride, hem pratikte erişilebilir, yeterli ve etkili olması gerektiği belirtilmektedir.
TCK'nın 125/1. maddesi: “(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ... veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilât ederek işlenmesi gerekir.” hükmünü;
Aynı Kanunun 126. maddesi ise: “Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.” hükmünü içermektedir.
İncelenen dosyada, şikayetçi ...'ın vekili aracılığıyla başvurusu üzerine başlatılan soruşturmada, facebook sitesinde paylaşımı yapılan video görüntüsünde birden fazla kişinin bulunduğu, şüpheliler tarafından sarf edildiği iddia edilen ifadelerin duraksanmayacak şekilde müşteki ...'ın şahsına yönelik olduğunun anlaşılamadığı gibi bu yönde somut bir delil bulunmadığı, dolayısıyla matufiyet şartının gerçekleşmediği, bu itibarla şüphelilerin üzerine atılı suçun yasal unsurları itibariyle oluşmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmişse de, müşteki vekilinin dilekçe içeriğinden söz konusu videoyu kayda alan kişinin müşteki... olduğunun anlaşıldığı; video görüntüsünün, paylaşımın yapıldığı ... sayfası tarafından “puşt video çekiyor. çeken kişi nazımiye eski kaymakamı koruması olmak üzere 3 polis 1 imam.kadınlar hakkında ileri geri konuşuyorlar. Turkiyenin en çirkin kadınları ... dır erkeklere benziyorlar deyip kıt beynini sildiğimin yılan tiplisi dalga geçtiğini sanıyor dersim sayfası da paylaşmış ‘KINIYORUM’ diyerek neyini kınıyorsun bu izzetül ırziyetini sildiklerimin ” şeklinde açıklama yapılarak paylaşıldığı ve bu paylaşımın altına şikayet dilekçesinde belirtilen ifadelerin yazıldığı nazara alındığında sözlerin doğrudan videoyu kayda alan kişiye yönelik olduğu ve matufiyet şartının gerçekleşmesi karşısında; söz konusu sosyal medya hesabı ile ilgili açık kaynak araştırması yaptırılması, şüphelinin kimlik bilgilerinin kolluk marifeti ile tespitinin sağlanması, tespiti durumunda ifadesinin alınması ve sonucuna göre karar verilmesi, tespit edilemediği takdirde ise daimi arama kararı alınarak dava zamanaşımı süresince soruşturmaya devam edilmesi gerekirken, etkin soruşturma yapılmadan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi ve bu karara yapılan itirazın kabulü yerine reddedilmesi hukuka aykırı bulunduğundan, kanun yararına bozma talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1-Denizli 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin ... tarihli ve ... değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2-Aynı Kanun'un 309/4-a maddesi gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, ... tarihinde oy birliğiyle karar verildi.