Danıştay 8. Daire 2018/3353 Esas 2022/300 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/3353
Karar No : 2022/300

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Üniversitesi Rektörlüğü/...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Fatih Üniversitesi'nin 667 sayılı KHK ile kapatılması sebebiyle doktora öğrencisi olarak kaydı İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'ne aktarılan davacının kaydının iptaline ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemidir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacının özel öğrenci olarak kayıt yaptırdığı, normal öğrenci statüsüne geçmek için ALES eşdeğer sınav olan YDS sınavına girdiği ve normal öğrenci statüsüne geçmeye hak kazandığı, ancak normal öğrencilik kaydının yapılıp yapılmadığı hususunda bilgi bulunmadığı, bu hususta davacıya kusur atfedilebilir bir tespitin de bulunmadığı, davacının kapatılan üniversiteye kayıt tarihinde geçerli ALES veya eşdeğer belgesi bulunmadığından bahisle öğrencilik kaydının iptaline yönelik dava konusu işlemde hukuki güvenlik ve istikrar açısından hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı, Mahkeme kararının hukuka ve usule uygun olduğu belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45/3. maddesi uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Fatih Üniversitesi'nin 667 sayılı KHK ile kapatılması sebebiyle doktora öğrencisi olarak kaydı İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'ne aktarılan davacının kaydının iptaline ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
01/07/1996 tarih ve 22683 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği'nin 'Öğrenci Kabulü' başlıklı 2. maddesinin (b) fıkrasında; "Doktora programına başvurabilmek için adayların bir lisans veya yüksek lisans diplomasına, hazırlık sınıfları hariç en az 10 yarıyıl süreli Tıp, Diş Hekimliği ve Veteriner Fakülteleri diplomasına, Eczacılık ve Fen Fakültesi lisans veya Yüksek lisans derecesine veya Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olmaları ve ALES’den başvurduğu programın puan türünde 55 (lisans diplomasıyla başvuranlardan 70) standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları gerekir. Doktora programlarına öğrenci kabulünde, ALES puanı yanı sıra gerekirse, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu da değerlendirilebilir. Bu değerlendirmeye ilişkin hususlar ile başvuru için adayların sağlaması gereken diğer belgeler (referans mektubu, neden doktora yapmak istediğini belirten kompozisyon, uluslararası standart sınavlar vb.) ilgili senato tarafından düzenlenen yönetmelikle belirtilir. Ancak doktora programına öğrenci kabulünde ÜDS’den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan, yabancı uyruklu öğrenciler için ana dilleri dışında İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden birinden ÜDS’den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan alınması zorunlu olup, bu asgari puanların girilecek programların özelliklerine göre yükseltilmesi konusunda üniversite senatoları yetkilidir. ALES puanının % 50'den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı, ilgili senato tarafından belirlenir. İlgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü, yalnız ALES puanı ile de öğrenci kabul edebilir. ALES'e eşdeğer kabul edilen ve Yüksek Öğretim Kurulunca ilan edilen eşdeğer puanlar, her bir üniversitenin senato kararları ile yükseltilebilir. Ancak Güzel Sanatlar Fakülteleri ile Konservatuvarlara öğrenci kabulünde ALES’e girmiş olma koşulu aranmaz." hükmü, 'Özel Öğrenci Kabulü' başlıklı 4. maddesinde; "Bir yükseköğretim kurumu mezunu veya öğrencisi olup, belirli bir konuda bilgisini artırmak isteyenler, ilgili enstitü, anabilim dalı başkanlığının onayı ile lisansüstü derslere özel öğrenci olarak kabul edilebilir. Özel öğrenci statüsünde ders alanlar öğrencilik haklarından yararlanamaz. Özel öğrenci kabul koşulları ve bu konudaki diğer hükümler ilgili senato tarafından kabul edilen yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almıştır.
15/04/2009 tarih ve 27201 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Fatih Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nin 'Program açmanın yöntemi, ölçütleri ve öğrenci kabulü' başlıklı 4. maddesinin 6. fıkrasında; "Doktora programlarına öğrenci kabulünde; ALES puanı ile gerektiğinde lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirmeye alınır. Bu değerlendirmeye ilişkin hususlar ile başvuru için adaylardan istenen diğer belgeler ve bu belgelerin başarı notuna etkileri, asgari başarı notu, adayların girebilecekleri yabancı dil sınavları ve söz konusu sınavların sonucunda adaylarda aranacak yabancı dil bilgisi asgari puanı; Üniversitelerarası Kurul tarafından yayımlanan, 1/7/1996 tarihli ve 22683 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği çerçevesinde, ilgili enstitü kurulunun önerisi üzerine Senato tarafından belirlenir ve ilanda belirtilir. Mesleki bilgi değerlendirmesi yazılı olarak yapılabilir." hükmüne, 'Öğrenim dili, yabancı dil sınavı ve dil hazırlığı' başlıklı 5. maddesinin 3. fıkrasında; "Öğrenci kabulü için aranan diğer koşulları yerine getiren, ancak İngilizce dil yeterliğini istenen belgelerle belgeleyemeyen adaylar, Üniversitenin İngilizce dil hazırlık programına kabul edilebilir. İngilizce dil hazırlık programına kaydolan öğrenciler; bu programı en çok bir akademik yıl içerisinde tamamlar. Bu süre içerisinde yapılacak yeterlik sınavlarından enstitünün öngördüğü İngilizce yeterlik belgelerini alamayan öğrencilerin enstitü ile ilişiği kesilir." hükmüne, 'Özel öğrenci kabulü' başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında; "Bir yükseköğretim kurumu mezunu veya öğrencisi olup belirli bir konuda bilgisini artırmak isteyenler, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun kararı ile bazı derslere özel öğrenci olarak kabul edilebilir. Özel öğrenci statüsünde ders alanlar öğrencilik haklarından yararlanamaz. Özel öğrenciler de ders ve sınavlarla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Müteakip yılda, ilgili anabilim dalı başkanlığının onayı ile Üniversitenin bir lisansüstü programına girmeyi başaran özel öğrencilerin, başardıkları dersler ilgili anabilim dalı başkanının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile izledikleri program için geçerli sayılabilir. Ancak özel öğrenci olarak, lisansüstü program mezuniyet kredi sayısının en çok yarısı alınabilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; davacının 04/06/2008 tarihinde açıklanan ALES'e girdiği, 06/10/2009 tarihinde özel öğrenci statüsü ile Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'ne kaydolduğu, 2009-2010 Güz ve Bahar dönemi ile 2010-2011 Güz döneminde toplam 24 kredi ders aldığı, 09/04/2012 tarihinde açıklanan ÜDS'den 67,50 puan aldığı, 30/11/2012 tarihinde yapılan doktora yeterlik sınavında başarılı olduğu, 667 sayılı KHK ile Fatih Üniversitesi'nin kapatılması sonucunda öğrencilerin İstanbul Üniversitesi'ne aktarılması üzerine davalı üniversite tarafından, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğindeki şartları sağlayamadığından bahisle kaydının silindiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde, özel öğrencilik statüsünün, bir yükseköğretim kurumu mezunu veya öğrencisi olup, belirli bir konuda bilgisini artırmak isteyenlere, enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığının onayıyla lisansüstü derslere kabul edilme imkanını sağladığı, özel öğrenciliğin; ilgili programda doğrudan derece elde etmeye yönelik bir eğitim olmadığı, özel öğrenci statüsünde ders alanların öğrencilik haklarından yararlanamayacağı açıkça düzenlenmiştir.
Bu durumda; davacı hakkında öğrencilik haklarından yararlanma ve ilgili programda doğrudan derece elde etme imkanı sağlamayan özel öğrencilik statüsü ile doktora programına kaydının yapılmak suretiyle mevzuatta öngörülen dışında bir yol izlendiği anlaşıldığından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık aksi yöndeki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine kesin olarak, 26/01/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.