Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5859 Esas 2022/6876 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının ... Ders Aletleri Yapım Merkezi Müdürlüğünde alt işveren işçisi statüsünde çalışmakta iken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (696 sayılı KHK) 127 nci maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeler gereğince sürekli işçi statüsüne geçmeye hak kazandığını, taraflar arasında 02.04.2018 tarihinde bireysel iş sözleşmesi imzalandığını, işveren tarafından 375 sayılı KHK'nın 23 üncü maddesi ile sürekli işçi statüsüne geçmeye hak kazanan işçilere, üretime sağladıkları katkı nedeniyle döner sermayeden ödenmesi gereken üretime teşvik priminin ödenmediğini, Kurum nezdinde çalışan sürekli işçi statüsünde bulunan diğer personele üretimi teşvik primi ödendiğini, 3423 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi gereğince Milli Eğitim Bakanlığına bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, döner sermaye işletme faaliyetlerinden elde edilecek kârın en çok üçte birinin, bu kârın gerçekleşmesini sağlayan personele, üretimi teşvik primi olarak dağıtılmakta olduğunu, bu konuda ... tarafından yönetmelik yayınlandığını, yönetmeliğin 5 inci maddesinin sekizinci fıkrasının "Öğrenci ile yüz yüze eğitim yapmayan, ancak ders araç gereci üreten, basım, sınav ve değerlendirme hizmetlerini yürüten veya benzeri hizmetlerde, eğitime katkı sağlamak amacıyla katılan işletmelerde, personelin tamamı üretimi teşvik primi almaya hak kazanır." şeklinde olduğunu, davacının Kuruma bağlı ders aletleri yapım merkezinde çalışmakta olduğunu, dolayısıyla üretimi teşvik primi almaya hak kazandığını ileri sürerek alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ilgili yönetmelikte personel tanımının "bünyesinde Döner Sermaye İşletmesi bulunan okul veya kurumun, kadrosunda olan veya atamaya yetkili makam tarafından, bu işletmede fiilen çalışmak üzere görevlendirilen ve döner sermaye faaliyetlerine katkıda bulunan, 14.07.1965 tarihli ve 657 sayılı DMK ile 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa tabi kişileri" ifade ettiğini, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddenin altıncı fıkrasında, geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi sona erecek toplu iş sözleşmesinin anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin, ücreti ile diğer mali sosyal haklarının belirlenmesinde emsal alınacağı ve ücret ile diğer mali ve sosyal hakların bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşacak ücret ile diğer mali ve sosyal haklarından fazla olamayacağının düzenlendiğini, davacının 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesi gereğince 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davacının sürekli işçi kadrosuna geçirilirken düzenlenen bireysel iş sözleşmesinde ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca açıklanan 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinde üretimi teşvik primine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli ve 2019/847 Esas, 2021/324 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili cevap dilekçesinde belirtilen nedenlerle istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 07.10.2021 tarihli ve 2021/1817 Esas, 2021/2217 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 12.01.2022 tarihli ve 2021/13015 Esas, 2022/198 Karar sayılı ilâmıyla davacının davalıya ait Ders Aletleri Yapım Merkezi Müdürlüğünde alt işveren nezdinde temizlik işçisi olarak çalışırken 696 sayılı KHK uyarınca kadroya alındığı, davacıyla yeni bireysel iş sözleşmesi imzalandığı, bireysel iş sözleşmesinin 7 nci maddesinin son bendinde Kamu İhale Kurumunda (İKN:2016/427737) kayıt numarası ile kayıtlı ihale neticesinde, yüklenici firma ile yapılan sözleşmeye ait teknik ve idari şartnamede belirtilen hususlara göre ücret ve sosyal hakların uygulanmasına devam edileceği, 12 nci maddesinde bu hizmet akdinde bulunmayan ve tereddüde düşülen konularda, ilgili mevzuat hükümleri ile Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü veya işveren vekilinin yazılı veya sözlü talimatlarının uygulanacağı düzenlemesi bulunduğu, dava konusu üretimi teşvik primi alacağı yönünden davalı tarafın Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünden yazı ile görüş istediği ve cevabi yazıda hizmet sözleşmesinde bu yönde bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle olumsuz görüş bildirildiği, davacıyla yapılan sözleşmede Döner Sermaye Yönetmeliği'ne göre yapılacak herhangi bir ödemeden bahsedilmediği gibi 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesi gereği başkaca herhangi bir ödeme yapılamayacağı, kanuna göre ücret ve diğer haklarının tamamıyla ödendiği anlaşıldığından davanın reddi yerine kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; bozma ilâmında iş sözleşmesi ve 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinden hareketle döner sermaye ödenmeyeceğinden bahsedilmişse de Döner Sermaye Yönetmeliği'nin ayrı bir yönetmelik olup ayrıca uygulanması gerektiğini, Yönetmelik'te üretime katılan personele üretim teşvik priminin ödenmesi gerektiğini, davacıların üretime katıldıklarının sabit olduğunu, bu nedenle ret kararının hatalı olduğunu ayrıca davaların seri dava olması sebebiyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesine göre 10 dosyadan fazla 50 dosyaya kadar olan seri davalarda Tarife'de belirlenen ücretin yarısına hükmedilmesi gerektiğini, ayrıca davacılara 2021 yılı için üretimi teşvik primi ödendiğini, 696 sayılı KHK ile kadroya geçirilen işçilere döner sermaye ödenmemesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 5 inci maddesine aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davanın seri dava olup olmadığı ve buna göre vekâlet ücretinin belirlenmesine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin "Seri davalarda ücret" başlıklı 22 nci maddesi şöyledir :
" İhtiyari dava arkadaşlığının bir türü olan seri davalar ister ayrı dava konusu yapılsın ister bir davada birleştirilsin toplamda on dosyaya kadar açılan seri davalarda her bir dosya için ayrı ayrı tam avukatlık ücretine, toplamda elli dosyaya kadar açılan seri davalarda her bir dosya için ayrı ayrı tam ücretin %50’si oranında avukatlık ücretine, toplamda yüz dosyaya kadar açılan seri davalarda her bir dosya için ayrı ayrı tam ücretin %40’ı oranında avukatlık ücretine, toplamda yüzden fazla açılan seri davalarda her bir dosya için ayrı ayrı tam ücretin %25’i oranında avukatlık ücretine hükmedilir. Duruşmalı işlerde bu şekilde avukatlık ücretine hükmedilmesi için dosyaya ilişkin tüm duruşmaların aynı gün aynı mahkemede yapılması gerekir."

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir

2. Somut dosyada, 13 davanın aynı mahkemede aynı tarihte açılıp görüldükleri ve aynı gün karara çıkartıldıkları anlaşılmakla, Tarife hükmüne göre davalı yararına yarı oranında vekâlet ücretine hükmedilmelidir.

3. Davalı yararına, seri dava olması nedeniyle %50 oranında vekâlet ücreti takdiri gerekirken tam vekâlet ücreti takdir edilerek karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.

Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Davacı vekilinin vekâlet ücretine yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan "5.100,00 TL" ibaresinin çıkartılarak yerine “2.550,00 TL” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

31.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.