Bölge Adliye
Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
No : 2018/3143-2019/1728
İlk Derece
Mahkemesi : Kırklareli İş Mahkemesi
No : 2015/73-2018/5

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının, 01.03 1988 tarihinde, ... Halıcılık San. Tic. A.Ş. adlı işyerinde bir gün süreyle çalıştığının tespiti ile bu tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitini istemiştir.
II-CEVAP
... vekili, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu, çalışma olgusunun yöntemine göre kanıtlanması gerektiğini, davanın hak düşürücü süreye uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, davacı ... ’un işveren ... Halıcılık San. ve Tic. AŞ"ye ait işyerinde (...) sigorta sicil numarası ile 01.03.1988 tarihinde en az bir gün sigortalı olarak çalıştığının ve tüm sigorta kollarında sigortalılık başlangıcının 01.03.1988 tarihi olduğunun tespitine, dair karar vermiştir.

B-BAM KARARI
Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin kabulüne, Kırklareli İş Mahkemesinin 05/01/2018 tarih, 2015/73 Esas- 2018/5 Karar sayılı kararının HMK"nun 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına,
davanın kabulüne, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01/06/1989 tarihi olduğunun tespitine, karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davalı Kurum vekili tarafından davacının davayı işveren aleyhine açması gerekirken kuruma açtığını, kurumun fer"i müdahil olduğunu, Kurum aleyhine açılan davanın husumetten reddi gerektiğini, 5 yıllık hak düşürücü sürenin de geçtiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır.
Davalı işverene ait halı atölyesinde 01.06.1989 günü çalışmaya başladığı yönünde hakkında düzenlenen işe giriş bildirgesi ve kısa vadeli sigorta kollarına tabi bordro ile bir kısım hizmetleri davalı Kuruma bildirilen davacının istemi, sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin olup mahkemece yapılan yargılamada davanın kabulüne dair verilen karar, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi tarafından , davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin kabulüne, Kırklareli İş Mahkemesinin 05/01/2018 tarih, 2015/73 Esas- 2018/5 Karar sayılı kararı kararının HMK"nun 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına, davanın kabulüne, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01/06/1989 tarihi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği belirgindir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra, yapılan işin el halıcılığı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde davanın reddine, aksi halde kabulüne karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunu kabulü ile yazılı biçimde tesis edilen kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22/06/2020 gününde karar verildi.