Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6268 Esas 2022/6814 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 14. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 3. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun süreden reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... İl Özel İdaresinde işçi olarak çalışırken İl Özel İdaresinin tasfiyesi sonucunda son olarak ... Büyükşehir Belediyesine gönderilip buradan 14.07.2018 tarihinde emekli olduğunu, İl Özel İdaresinde çalışmakta iken Yol-İş Sendikası ile Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) arasında yapılan toplu iş sözleşmesi gereği birtakım haklara sahip olduğunu, ... Büyükşehir Belediyesinde çalışmaya başlamasının ardından ... Sendikası ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesine göre müvekkilinin bazı hak kayıplarına uğradığını, arabuluculukta anlaşma sağlanamadığını, Yol İş Sendikası ile ... İl Özel İdaresi adına TÜHİS arasında imzalanan ve 01.03.2013-28.02.2015 tarihlerini kapsanan toplu iş sözleşmesi bittiğinde müvekkilinin gündeliğinin 112,02 TL olduğunu, davalı ... Belediyesi Sözleşmesinde % 6'lık zam yerine % 3,57 oranında zam yapılmasıyla gündeliğinin 116,02 TL olarak belirlendiğini oysa 112,02 TL gündeliğine %6 oranında zam yapılması halinde 118,74 TL olması gerektiğini, yevmiye zammı verilmemesi durumu da müvekkilinin emekli oluncaya kadar devam etmiş ve emekli olduğu güne kadar hak kaybına uğratıldığını, devredilen 4. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin 98, 99, 100 üncü maddelerinde belirtilen pozisyonlarına göre alması gerekli derece-kademe terfisi ve ücretini de 01.03.2015 tarihinden davalı ... Belediyesinden olduğu tarihe kadar alamadığını, ... Büyükşehir Belediyesi ile ... Sendikası arasında imzalanan 01.01.2015-31.12.2016 tarihleri arasında geçerli olacak toplu iş sözleşmesinin 52 nci maddesinin (B) bendine göre ödenecek olan 38 gün yevmiye tutarındaki ikramiye müvekkilinin devredilen Yol-İş ile TÜHİS arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinin 104 üncü maddesine göre 60 günlük yevmiye tutarındaki ücret arasında 22 günlük yevmiye tutarında ücret farkı hak kaybı oluşturduğunu, bu sebeple aradaki 22 günlük yevmiye tutarındaki ücretin de müvekkiline ödenmesi gerektiğini fakat ödenmediğini, Yol İş Sendikası ile ... İl Özel İdaresi adına TÜHİS arasında imzalanan ve 01.03.2013-28.02.2015 tarihlerini kapsanan toplu iş sözleşmesinin 96 ncı maddesinin Yıpranma Ödeneği başlığında; senelik izin, ücretsiz izin ve raporlu günlerde ödenmemek müktesep hak sayılmamak ve başka ödemeyi etkilememek kaydıyla 96 ncı maddede belirtilen pozisyonlarında çalışan işçilere çıplak yevmiyelerinin %20'si diğer işçilere ise %15'i oranının da yıpranma ödeneği verileceğinin ifade edildiğini, buna rağmen müvekkilinin davalı ile ... arasında yapılan toplu iş sözleşmesi sözleşmesi sonrasında çıplak yevmiyesinin %20'si oranında değil %9'u oranında yıpranma primi aldığını ve bu durumun da emekliliğine kadar devam ettiğini, müvekkili Yol İş Sendikası ile ... İl Özel İdaresi adına TÜHİS arasında imzalanan toplu iş sözleşmesine göre sendikaya aylık aidat olarak; bir günlük yevmiyenin 80'ini ödemekte iken devir sonrası ... Sendikasına aylık aidat olarak bir günlük yevmiyenin %100 'ünü emekli oluncaya kadar her ay ödemek zorunda bırakıldığını ileri sürerek Türkiye Yol İş Sendikası İle TÜHİS arasında yapılan sözleşmeye göre verilmesi gereken günlük yevmiyenin %6'sı oranında yapılması gereken yevmiye zammının, derece-kademe terfi ve ücretinin, sorumluluk zammı alacağının ayrıca 22 günlük yevmiye farkının ödenmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının dava açma süresi geçtikten sonra davasını açtığını, davanın esasına girmeksizin öncelikle süreaşımı nedeniyle reddinin gerektiğini, davacı taraf, davayı görevli olmayan bir mahkemede açtığından davanın görevsizlik nedeniyle reddinin gerektiğini, davacının yıpranma payı talep edebilmesi için kanunda sayılan meslek gruplarından birini fiilen yapıyor olması ve fiili çalışması esnasında söz konusu risklere ve zararlara uğradığının ispatının gerektiğini, yıpranma payına ilişkin ilgili kanun hükmü gereği, riskin ve zararlı faktörlerin etkilerinin ortadan kalktığı durumlarda sigortalıların fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılamayacağını, dosyada mevcut bilgi ve belgeler incelendiğinde açıkça görüleceği üzere davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını, haksız ve mesnetsiz olarak istenilen tazminat taleplerinin zamanaşımı ve görev yönünden de inceleme yapılarak neticeten müvekkili Belediye yönünden davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; "Davacının ücret zammı ve sendika aidat farkı talepleri hakkında zorunlu arabuluculuğa başvurulmamış olması nedeni ile dava şartı yokluğundan usülden reddine, davacının derece terfi ücret farkı, yıpranma primi ücret farkı ve ikramiye farkı taleplerinin ayrı ayrı reddine" karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, dava dilekçesindeki taleplerinin dikkate alınmadığını, eksik inceleme ile karar tesis edildiğini, ... 1. İş Mahkemesinin 2015/449 Esas ve 2019/24 Karar sayılı dosyasının celp edilmediğini ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; "25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 7/3. maddesinde kanun yollarına başvuru bakımından 6100 sayılı HMK'nın ilgili hükümlerine atıfta bulunulduğundan 25.10.2017 tarihi ve sonrasında verilen kararlarda 6100 sayılı HMK'nın 345. maddesi uyarınca istinaf başvuru süresi iki hafta olup bu süre 7036 sayılı Kanun'un 7/4. maddesi uyarınca tebliğden itibaren başlayacaktır.
Somut olayda, İlk Derece Mahkemesi'nin karar tarihinin 28.10.2021 olduğu, gerekçeli kararın davacı vekiline 07.12.2021 tarihinde tebliğ edildiği, 6100 sayılı HMK'nın 91. Maddesine göre sürelerin tebliğ tarihinden itibaren başlayacağı, ve 92. Maddesinin 2. Fıkrasına göre süre; hafta, ay veya yıl olarak belirlenmiş ise başladığı güne son hafta, ay veya yıl içindeki karşılık gelen günün tatil saatinde biteceği, 7036 sayılı Kanunun 7/3-4 maddeleri uyarınca iki haftalık istinaf süresinin 07.12.2021 tarihinde başlayıp 21.12.2021 tarihinin tatil saatinde sona erdiği ve kararın istinaf süresi geçtikten sonra davacı vekilince 22.12.2021 tarihinde istinaf edildiği anlaşılmakla davacı vekilinin istinaf başvurusunun süresinde olmadığından HMK'nın 346. ve 352/1-c maddesi gereğince süre yönünden reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde karar verilmiştir." gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun süre yönünden reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, İlk Derece Mahkemesi kararının süresine istinaf edildiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz talebinde bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Bölge Adliye Mahkemesini istinaf başvurusunun süreden reddine ilişkin kararının yerinde olup olmadığına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 92 nci maddesinin ikinci fıkrası.
2. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 7 nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları.

3. Değerlendirme
Yukarıda yer verilen ilgili kanun hükümleri ile tüm dosya kapsamına göre Bölge Adliye Mahkemesince tesis edilen karar yerindedir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

31.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.