Mahkemesi :İş Mahkemesi

Davacı, dava dilekçesinde, borçlanma olmaksızın ... ve ... ’da geçen çalışmaları tespit edilip değerlendirilmek suretiyle SSK’dan yaşlılık aylığı bağlanmasını talep etmiş, 13.02.2007 tarihli dilekçeyle ise 1976-1984 döneminde ...’da geçen çalışmalara ilişkin hizmet belgelerine konu 2649 gün yurt dışı çalışması,750 gün Emekli Sandığı, 752 gün SSK, 1344 gün Bağ-Kur hizmetleri dikkate alınarak tahsise karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, yazılı gerekçelerle davanın reddine hükmedilmiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine dair önceki karar, hükmüne uyulan Dairemizin 14.07.2009 gün 2007/16047 E. 2009/13278 K. sayılı ilamıyla “20.08.1976 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 01.10.1976 tarihinde yürürlüğe giren ... Cumhuriyeti ile ... Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının 2. maddesinde; “Bir Akit Taraf vatandaşının diğer Akit Taraf Mevzuatına göre tamamladığı prim ödeme süreleri ile bu vatandaşın kendi ülkesindeki mevzuata göre tamamladığı prim ödeme süreleri, o kimsenin ve ölümü halinde geride kalan hak sahiplerinin, yaşlılık aylığına, normal hastalık sonucu meydana gelen işgöremezlik aylığına ve geride kalan hak sahibi aylıklarına hak kazanmaları ve aylık tutarlarının hesaplanması amacıyla birleştirilir. Akit Tarafların ilgili Kurumları; bu gibi prim ödeme sürelerinin birleştirilmesi ve aylıklara hak kazanılması ile miktarlarının tespitine ilişkin esas ve usulleri düzenlemek üzere mümkün olan en kısa zamanda mutabakata varırlar.” Yine, 01.10.1976 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ... Cumhuriyeti ile ... Arap Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulama Şekilleri Hakkında İdari Anlaşmanın 5. maddesinde; “Akit devlet mevzuatına göre ve hizmet müddetleri bakımından münferiden aylık bağlanması mümkün olmadığı takdirde, bu kimseye
aylık bağlanmaz. Ancak, hizmet birleştirilmesi sonucu aylığa hak kazanılıyor ise aylık bağlanır ve hizmet sürelerine göre ilgili Kurumlarca hisselerine düşen miktar ödenir... Aylığa hak kazanmış sigortalı veya geride kalan hak sahibine aylık bağlanması için, akit taraf kuruluşu diğer akit taraf kuruluşundan gerekli bilgileri ister ve bilgilere göre tespit edilen aylık miktarı akit taraf mevzuatına göre, muntazaman öder.” hükümleri düzenlenmiştir.
Açıklanan sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri çerçevesinde somut olayda; davacının 1976-1984 döneminde ... Cumhuriyeti’nde geçen çalışmalarının, ancak ... Sosyal Güvenlik Kurumuna primi ödenmesi halinde sosyal güvenlik bakımından değerlendirilebileceği, başka bir deyişle yaşlılık aylığı bağlanması esnasında nazara alınabileceği gözetilerek, anılan dönem davacı çalışmalarının primlerinin ... Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenip ödenmediği araştırıldıktan sonra varılacak sonuç uyarınca yaşlılık aylığı bağlanması talebine ilişkin karar verilmesi gerekir...” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası sürdürülen yargılama sürecinde; ilgili çalışma kayıtları ve davacının ... sigorta sicil numarası da eklenerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak, 1976-1984 arası dönemde davacı adına Libya’da prim ödenip ödenmediği hususu sorulmuş, Trablus Büyükelçiliği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği tarafından düzenlenen 03.11.2010 tarihli cevabi yazıda; çalışılan yerlerden BTK firmasının faal olup ancak arşiv kayıtlarının tetkikinde bir sonuç alınamadığı, diğer taraftan gerek çalışılan firmaların faaliyette olmaması ve aradan uzun zaman geçmesi gerekse ...’da yavaş işleyen bürokrasi nedeniyle ... Sosyal Sigortalar Sandığına yapılan başvuruların sonuçlanmasının zaman aldığı belirtilmiştir. Davacı da 25.05.2011 tarihli celse beyanında Libya’daki durumun karışık olup cevap gelmesinin mümkün olmadığını ve müzekkere cevabının beklenmesinden vazgeçilmesini talep etmiştir. Mahkeme ise, araştırmaya rağmen, ... Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödenip ödenmediğinin tespit edilemediğini, bu nedenle dava tarihi itibariyle Türkiye’deki çalışmalarının emeklilik için 3600 günlük süreyi tamamlamadığını, Libya’da primlerinin ödendiği kabul edilse dahi ve çalışmaları birleştirildiği takdirde son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde yarıdan fazlasının Bağ-Kur’a tabi olarak geçirildiği ve tahsis koşullarının da Bağ-Kur’a tabi olması gerektiği ve 9000 gün prim şartının gerçekleşmediğini gerekçe göstererek davanın reddine karar vermiştir.
Mahkemece, bozmaya uyulduğuna göre, bozma doğrultusunda yargılama yapma ve hüküm tesis etme zorunluluğu doğar. Mahkemece, davaya konu dönemdeki çalışmaların primlerinin ... Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenip ödenmediği araştırılıp varılacak sonuç uyarınca bir karar vermekten ibarettir. Aksi yönde ve yazılı biçimde tesis edilen hüküm usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 05.03.2013 gününde oy birliğiyle karar verildi.